36

Οι αστρονόμοι σύντομα θα πλεύσουν σε μια ουσιαστικά αχαρτογράφητη περιοχή: τον ουρανό του Νοτίου Ημισφαιρίου, για τον οποίο θα δημιουργηθεί για πρώτη φορά ένας αναλυτικός ψηφιακός χάρτης, που αναμένεται να αποκαλύψει νέα άστρα και νάνους-γαλαξίες.

Ο ουρανός του Βορείου Ημισφαιρίου έχει ήδη χαρτογραφηθεί ψηφιακά, με περισσότερη λεπτομέρεια από ποτέ, χάρη στο τηλεσκόπιο Sloan στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ. Τώρα, το νέο πρόγραμμα, το SkyMapper (Χαρτογράφος του Ουρανού), θα κάνει κάτι ανάλογο για το Νότιο Ουρανό (που περιλαμβάνει και το «πυκνοκατοικημένο» κέντρο του δικού μας Γαλαξία), χρησιμοποιώντας ένα παρατηρητήριο στη νοτιοανατολική Αυστραλία, όπως αναφέρει η ηλεκτρονική υπηρεσία του New Scientist.

Το πρόγραμμα, που θα ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2009, θα διαρκέσει τουλάχιστον πέντε χρόνια και πρόκειται να χρησιμοποιήσει ένα τηλεσκόπιο 1,35 μέτρων και μια ψηφιακή κάμερα 268 Megapixel για να χαρτογραφήσει έξι φορές τον ουρανό, κάθε φορά σε διαφορετικό χρώμα. Το πλεονέκτημά του έναντι του Sloan είναι ότι θα χρησιμοποιήσει δύο υπεριώδη φίλτρα αντί για ένα.

Οι πρόσθετες χρωματικές πληροφορίες θα επιτρέψουν στο SkyMapper να προσδιορίσει τη σύνθεση ενός άστρου σε μέταλλα, καθώς και την ισχύ της βαρύτητάς του, κάτι που το Σλόαν δεν μπορούσε, σύμφωνα με τον αστροφυσικό Μπράιαν Σμιτ του Αστεροσκοπείου του όρους Στρόμλο, που ανήκει στο Αυστραλιανό Εθνικό Πανεπιστήμιο, το οποίο είναι επικεφαλής του νέου προγράμματος.

Η βελτιωμένη χρωματική όραση του SkyMapper θα συμβάλει ώστε να γίνει διακριτή η δομή του γαλαξία μας, αποκαλύπτοντας καυτά άστρα που μπορεί να είναι απομεινάρια διαλυμένων παλαιών νάνων-γαλαξιών, σύμφωνα με τον Γουόρεν Μπράουν, του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν. Η νέα τεχνική καθιστά περιττές τις παρατηρήσεις με φασματόμετρο, το όργανο που, σαν ένα πρίσμα, διαχωρίζει το φως ενός αντικειμένου, όπως ένα άστρο, στα συστατικά του χρώματα.

Ο Μπράουν αναμένει επίσης ότι η χαρτογράφηση θα αποκαλύψει έναν αριθμό νέων υπερκινητικών «ατίθασων» άστρων που κινούνται στο γαλαξία με αστραπιαία ταχύτητα. Περίπου 16 τέτοια άστρα έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στο Βόρειο ουρανό.

Η ανακάλυψη νέων τέτοιων άστρων στο Νότιο ουρανό και η λεπτομερής μελέτη της κίνησής τους προσδοκάται ότι, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσει τους αστρονόμους να χαρτογραφήσουν την «άλω» σκοτεινής ύλης που περιβάλλει το Γαλαξία μας.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ειδήσεις Σήμερα: