Ξεκίνησε η αποστολή Themis που θα μελετήσει το βόρειο σέλας

36

Πέντε πανομοιότυποι δορυφόροι εκτοξεύτηκαν τα ξημερώματα της Κυριακής από τη Φλόριντα με αποστολή να μελετήσουν το μηχανισμό που προκαλεί το σέλας κοντά στο Βόρειο Πόλο.

Ο πυραυλοφορέας Delta II πυροδοτήθηκε στις 01.01 ώρα Ελλάδας και περίπου μία ώρα αργότερα απελευθέρωσε τους δορυφόρους σε τροχιά, ανακοίνωσε η NASA. Είχαν προηγηθεί δύο αναβολές, την Παρασκευή και το Σάββατο, λόγω ισχυρών ανέμων ψηλά στην ατμόσφαιρα.

Η αποστολή Themis, κόστους 200 εκατ. δολαρίων αναμένεται να επιβεβαιώσει ένα από τα δύο ανταγωνιστικά μοντέλα που έχουν προταθεί για την εξήγηση του φαινομένου.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν τι προκαλεί τις αργοκίνητες ζώνες πράσινου φωτός πάνω από το βόρειο και το νότιο πόλο (Aurora Borealis και Aurora Australis αντίστοιχα). Δεν γνωρίζουν όμως πώς το σέλας μπορεί περιοδικά να γίνεται εντονότερο και να διασπάται σε κόκκινες, μοβ και άσπρες ζώνες που «χορεύουν στον ουρανό με μεγάλη ταχύτητα.

Το σέλας οφείλεται στον ηλιακό άνεμο, τη ροή ιόντων που πηγάζει από τον Ήλιο και βομβαρδίζει συνεχώς τη Γη. Τα ιόντα παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο της Γης, που λειτουργεί σαν ασπίδα για τον πλανήτη, και εκτρέπονται προς τους πόλους.

Εκεί, ψηλά στην ιονόσφαιρα, τα ιόντα συγκρούονται με άτομα της ατμόσφαιρας. Τα άτομα αυτά -κυρίως οξυγόνου- απορροφούν ενέργεια και την εκπέμπουν εκ νέου ως φωτόνια, τα οποία είναι ορατά ως λάμψεις.

Το σέλας συνήθως είναι σταθερό, μπορεί όμως να αρχίσει να μεταβάλλεται ταχύτητα λόγω των «ιονοσφαιρικών καταιγίδων», διαταράξεων στη ροή των σωματιδίων που εμφανίζονται σε ένα σημείο και εξαπλώνονται με μεγάλη ταχύτητα.

Η αποστολή Themis αναμένεται να αποκαλύψει πού και πότε εμφανίζονται αυτές οι καταιγίδες. Μια από τις θεωρίες που έχουν προταθεί προβλέπει ότι οι ιονοσφαιρικές καταιγίδες πυροδοτούνται περίπου 80.000 χλμ πάνω από τον ισημερινό, όταν ηλεκτρομαγνητικές ανωμαλίες διαταράσσουν τη ροή των σωματιδίων από το διάστημα. Σύμφωνα με μια δεύτερη θεωρία, οι καταιγίδες πρωτοεμφανίζονται περίπου 160.000 χλμ πάνω από τον ισημερινό με την αυθόρμητη μετατροπή της μαγνητικής ενέργειας σε θερμότητα.

«Για πάντω από 30 χρόνια η πηγή αυτών των ιονοσφαιρικών καταιγίδων αναζητείται με μεγάλο ζήλο, η έρευνα είναι παλιά όσο ο ίδιος ο κλάδος της διαστημικής φυσικής» είχε δηλώσει ο Βασίλης Αγγελόπουλος, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ