H στέρηση ύπνου «εμποδίζει την παραγωγή νεών κυττάρων στον εγκέφαλο»

36

Η παραγωγή κυττάρων σε μια περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται άμεσα με τη μνήμη και τη μάθηση διακόπτεται από την παρατεταμένη έλλειψη ύπνου, δείχνει μελέτη σε άγρυπνα πειραματόζωα. Το ίδιο ίσως συμβαίνει και στον άνθρωπο, ακόμα και με μερικές ώρες ύπνου λιγότερες από το κανονικό.

Ο εγκέφαλος των ενηλίκων σε γενικές γραμμές δεν παράγει νέους νευρώνες. Εξαίρεση είναι ο ιππόκαμπος, μια περιοχή στη βάση του εγκεφάλου, όπου τα κύτταρα συνεχίζουν να διαιρούνται εφ όρου ζωής. Ο ρόλος που παίζουν αυτά τα νέα κύτταρα παραμένει εν πολλοίς άγνωστος, πιθανότατα όμως είναι απαραίτητα για την απομνημνόνευση νέων πληροφοριών και την εκμάθηση νέων δραστηριοτήτων.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Πρίνστον, με επκεφαλής την Ελίζαμπεθ Γκάουλντ, εξέτασαν ποντίκια τα οποία είχαν εξαναγκαστεί να μείνουν άϋπνα για 72 ώρες. Σε σύγκριση με άλλα ποντίκια που είχαν κοιμηθεί κανονικά, τα άγρυπνα πειραματόζωα παρήγαγαν πολύ λιγότερους νέους νεύρώνες στον ιππόκαμπο.

Αιτία αυτής της διαταραχής ήταν πιθανότατα η παρατηρούμενη αύξηση των επιπέδων μιας ορμόνης του στρες που ονομάζεται κορτικοστερόνη, γράφουν οι ερευνητές στο Proceedings of the National Academy of Sciences.

H υπόθεση ότι το στρες εμποδίζει τη λειτουργία του ιππόκαμπου έχει τη στήριξη παλαιότερων μελετών, που είχαν δείξει ότι το άγχος εξασθενίζει τη μνήμη και την ικανότητα μάθησης.

Η επίδραση της αϋπνίας στο τελευταίο πείραμα είχε παρατεταμένη διάρκεια, καθώς χρειάστηκε να περάσουν τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν επιστρέψει στα κανονικά επίπεδα ο ρυθμός παραγωγής νέων κυττάρων.

Η επιστημονική ομάδα τονίζει ότι απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να διαπιστωθεί αν το ίδιο φαινόμενο συμβαίνει και στον άνθρωπο. Είναι όμως μια λογική υπόθεση ότι «η καταστολή της νευρογένεσης στους ενήλικες ίσως κρύβεται πίσω από το έλλειμμα γνωστικών λειτουργιών που παρατηρείται στην παρατεταμένη στέρηση ύπνου».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ