Γλαύκωμα: Θεραπεία είναι η προληπτική εξέταση

Το γλαύκωμα αποτελεί ομάδα από παθήσεις των οφθαλμών οι οποίες φέρουν κοινό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Οι περισσότεροι ασθενείς που έχουν γλαύκωμα δεν αντιλαμβάνονται κάποιο σύμπτωμα, παρά μόνο όταν έχουν χάσει σημαντικό μέρος της όρασής τους. Για το λόγο αυτόν, όλοι πρέπει να εξετάζονται τακτικά, μία ή δύο φορές το χρόνο, όταν είναι σε ηλικία μεγαλύτερη των 40 ετών.




Το οπτικό νεύρο λειτουργεί ως ηλεκτρικό καλώδιο που περιέχει περίπου ένα εκατομμύριο νευρικές ίνες και μεταφέρει την εικόνα την οποία βλέπουμε στον εγκέφαλο.
Ο οφθαλμίατρος είναι σε θέση να εντοπίσει τις γλαυκωματικές αλλοιώσεις, προτού υπάρξει αξιοσημείωτη βλάβη, εξετάζοντας το βυθό του οφθαλμού. Ο έλεγχος λοιπόν του οπτικού νεύρου αποτελεί σημαντικό κομμάτι της εξέτασης για γλαύκωμα και, με τον τρόπο αυτό, ο οφθαλμίατρος μπορεί είτε να διαγνώσει το γλαύκωμα είτε να καθορίσει την πορεία του.

Διάγνωση

Το οπτικό νεύρο βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Η εξέτασή του πραγματοποιείται με ένα όργανο που ονομάζεται οφθαλμοσκόπιο. Ο οφθαλμίατρος εξετάζει την εμφάνιση του οπτικού νεύρου και προσδιορίζει το μέγεθος αυτής που ονομάζεται κοίλανση του οπτικού νεύρου.

Η μεγαλύτερη του φυσιολογικού κοίλανση ή η διαφορετικού μεγέθους κοίλανση ανάμεσα στα δύο μάτια ενός ασθενή οδηγούν στη διάγνωση του γλαυκώματος.

Εξέταση του οπτικού πεδίου

Ένα άλλο σημαντικό εργαλείο που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο του οπτικού νεύρου και την εκτίμηση της πορείας του γλαυκώματος είναι η εξέταση του οπτικού πεδίου.

Η εν λόγω εξέταση καταγράφει το ποσοστό των νευρικών ινών που έχουν καταστραφεί από το γλαύκωμα και βασίζεται στην ικανότητα του εξεταζομένου να αναγνωρίζει το φως σε κάθε περιοχή του αμφιβληστροειδούς χιτώνα.

Η εξέταση του οπτικού πεδίου και του οπτικού νεύρου είναι η πιο ουσιαστική προκειμένου να καθοριστεί το γλαύκωμα. Όταν έχει ήδη διαγνωστεί γλαύκωμα, οι εξετάσεις αυτές επιτρέπουν στον οφθαλμίατρο να εκτιμήσει την πορεία της νόσου (αν δηλαδή μένει στάσιμη ή επιδεινώνεται).

Μόνο με τη μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθεί κατά πόσο έχει προσβληθεί το οπτικό νεύρο. Η διάγνωση επιτυγχάνεται με την αξιολόγηση του ιστορικού του ατόμου, σε συνδυασμό με τις εξής οφθαλμολογικές εξετάσεις:

Μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης.

Γωνιοσκοπία (εξέταση της περιοχής αποχέτευσης).

Αξιολόγηση του οπτικού νεύρου.

Έλεγχος των οπτικών πεδίων (αυτόματη περιμετρία).

Η εξέταση των οπτικών πεδίων καθίσταται απαραίτητη και πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, προκειμένου να διαπιστώνονται τυχόν μεταβολές στο πεδίο της όρασης και να παρακολουθούνται οι επιδεινώσεις (εάν συμβούν).

Αιτιολογία

Τι προκαλεί το γλαύκωμα

Δεν είναι γνωστές οι αιτίες του γλαυκώματος. Στις περισσότερες περιπτώσεις
(90%-95%), το οπτικό νεύρο καταστρέφεται από την υψηλή ενδοφθάλμια πίεση. Όταν ελαττώσουμε την ενδοφθάλμια πίεση, μπορούμε να σταματήσουμε ή καθυστερήσουμε την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Η θεραπεία του γλαυκώματος με φάρμακα, λέιζερ ή χειρουργική επέμβαση έχει σχεδιαστεί μόνο για τη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Όμως, σε ορισμένους ασθενείς η καταστροφή του οπτικού νεύρου μπορεί να συνεχίζεται, παρ΄ όλο που η ενδοφθάλμια πίεση διατηρείται χαμηλή.

Η αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης τις περισσότερες φορές οφείλεται στην παρεμπόδιση της αποχέτευσης του υγρού. Το υδατοειδές υγρό παράγεται και αποχετεύεται συνεχώς. Αν για κάποιο λόγο παρεμποδιστεί η αποχέτευσή του, τότε προκαλείται αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Έχουν περιγραφεί διαφορετικοί μηχανισμοί οι οποίοι μπορούν να αυξήσουν την ενδοφθάλμια πίεση, όλοι πάντως προκαλούν παρόμοιες βλάβες στο οπτικό νεύρο.

Σημεία-κλειδιά για την κατανόηση περί γλαυκώματος

Στο γλαύκωμα καταστρέφονται οι οπτικές νευρικές ίνες.

Η καταστροφή των οπτικών ινών είναι μόνιμη.

Η άνοδος της ενδοφθάλμιας πίεσης αποτελεί τη μόνη γνωστή αλλά όχι μοναδική αιτία καταστροφής του οπτικού νεύρου.

Η συνεχής αξιολόγηση του γλαυκώματος εξαρτάται από την τακτική εξέταση του οπτικού νεύρου και των οπτικών πεδίων, παράλληλα με τη μέτρηση της πίεσης.

Έτσι, οι καλά πληροφορημένοι ασθενείς δεν ρωτούν «Πώς είναι η πίεσή μου, γιατρέ;» αλλά «Πώς είναι το οπτικό μου νεύρο;».

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης γλαυκώματος

– Υψηλή ενδοφθάλμια πίεση

– Προχωρημένη ηλικία

– Οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος

– Μυωπία

– Διαβήτης

– Ημικρανίες

Κεντρική Σελίδα health.in.gr

health.in.gr