H Βlack Friday των εργαζομένων: Κινητοποιήσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό

Η Black Friday στην Ελλάδα υποσκελίστηκε μεν από την κακοκαιρία Αdel, δεν παύει όμως να σηματοτοδοτεί ένα ορόσημο για το λιανεμπόριο. Η ελληνοποιημένη εκδοχή της θέλει τη Βlack Friday να «ξεχειλώνει» σε Βlack Week και Βlack Month, με τις διαφημιστικές καμπάνιες για ποροσφορές να ξεκινάνε από τις αρχές του Νοέμβρη. Πρακτικά το τριήμερο της Black Friday (εφόσον τα καταστήματα είναι ανοιχτά την Κυριακή), μαζί με την Βlack Monday των ψηφιακών αγορών, σηματοδοτεί την έναρξη της εορταστικής σεζόν.

Για τους καταναλωτές είναι μια ευκαιρία να αναζητήσουν προϊόντα σε συμφέρουσες τιμές, εφόσον αποφύγουν τις σειρήνες των παραπλανητικών προσφορών και τις παγίδες των παρορμητικών αγορών.

Για το λιανεμπόριο είναι μια ευκαιρία να τονώσουν τον τζίρο, μετά από ένα δύσκολο εννεάμηνο, ιδίως για τους μικρομεσαίους του κλάδου. Είναι χαρακτηριστικό  ότι σύμφωνα με την Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) «λείπουν» από την αγορά τουλάχιστον 750 εκατομμύρια ευρώ, για να ισοφαρίσουν τις πιέσεις από τα λειτουργικά κόστη.

Για τους εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους στο εμπόριο και τις ταχυμεταφορές, η «ξεχειλωμένη» Βlack Friday – Cyber Monday φέρνει εξίσου ξεχειλωμένα ωράρια, εγκαινιάζοντας την πιο δύσκολη περίοδο της χρονιάς.

Στάσεις εργασίας στην Ελλάδα

Όπως έχει ανακοινωθεί τα καταστήματα θα είναι ανοιχτά για τέσσερις Κυριακές ως το τέλος της χρονιάς, από 30 Νοεμβρίου ως και τις 30 Δεκεμβρίου. Αν σε αυτά  προσθέσουμε το διευρυμένο εορταστικό ωράριο, τις  εργάσιμες ημέρες της παραμονής των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και τις «Λευκές Νύχτες» σε μια σειρά δήμων,  έχουμε έναν μαραθώνιο εργασιακής εξουθένωσης, χωρίς ανάσα.

Σε αυτό το κλίμα, έχουν ήδη ξεκινήσει οι απεργιακές κινητοποιήσεις σε μεγάλες επιχειρήσεις, με  αφετηρία τo τριήμερο της Βlack Friday και διάθεση κλιμάκωσης εντός του Δεκεμβρίου. Την αρχή έκαναν οι υπάλληλοι σε μεγάλη αλυσίδα πολυκαταστημάτων με στάση εργασίας. Τη σκυτάλη παίρνουν οι εργαζόμενοι στις δύο μεγαλύτερες πλατφόρμες διανομής έτοιμου φαγητού (efood, wolt) , οι οποίες έχουν πλέον επεκταθεί και στο e-commerce.

Εργαζομενος στην αποθήκη της Amazon στη Λειψία, «σκανάρει» πακέτα. ερμανία

Aπεργιακός πυρετός την Black Friday

Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση, αφού η Βlack Friday δίνει το έναυσμα για κινητοποιήσεις σε όλο τον κόσμο. Σε επτά ευρωπαϊκές χώρες και δεκάδες πόλεις, οι εργαζόμενοι στα καταστήματα Zara, του πολυεθνκικού ομίλου Ιnditex, πραγματοποιούν συγκεντρώσεις, ζητώντας συμμετοχή στα κέρδη της επιχείρησης. Αντίστοιχα, η παγκόσμια πρωτοβουλία Μake Amazon Pay διοργανώνει τετραήμερο δράσεων σε 30 χώρες, που κορυφώνεται την Δευτέρα της Cyber Monday, με αιτήματα που αφορούν τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, τη φορολογία και το περιβάλλον.

Στη Γερμανία, εργαζόμενοι πραγματοποίησαν απεργία στις αποθήκες της Amazon ανήμερα της Black Friday,  με στόχο να διακόψουν τις δραστηριότητες σε μια σημαντική ημέρα πωλήσεων, καθώς πιέζουν για τη σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας. Το συνδικάτο υπηρεσιών Verdi ανέφερε ότι περίπου 3.000 εργαζόμενοι αναμένεται να συμμετάσχουν στις αποθήκες της Amazon σε εννιά μεγάλες πόλεις της Γερμανίας.  Η Amazon δήλωσε ότι η απεργία δεν θα έχει καμία επίδραση στις παραγγελίες των πελατών και ότι καταβάλλει δίκαιους μισθούς. Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε στο Reuters ότι απασχολεί περίπου 40.000 εργαζόμενους στα κέντρα logistics στη Γερμανία, με επιπλέον 12.000 εποχιακούς εργαζόμενους για την περίοδο των εορτών.

Ο μαύρος Δεκέμβρης των εμποροϋπαλλήλων

Όπως δηλώνει στο in η Ντίνα Γκογκάκη, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας (ΟΙΥΕ), οι προετοιμασίες για την Black Friday  έχουν ξεκινήσει από τις αρχές του Νοεμβρίου, αυξάνοντας την εντατικοποίηση της εργασίας στο εμπόριο.

«Έχουν ήδη δοθεί προγράμματα δεκάωρης και δωδεκάωρης εργασίας,  σπαστά, με πέντε ώρες το πρωί και  πέντε το απόγευμα. Οι εργαζόμενοι πιέζονται να δουλέψουν τα ρεπό τους ή να μην πάρουν την κανονική άδεια που δικαιούνται – ακόμα και τη γονεϊκή άδεια», μας λέει η κ. Γκογκάκη.

Εκτός από τις τέσσερις  εργάσιμες Κυριακές που ξεκινάνε από τις 30 Νοέμβρη, τον Ιανουάριο του 2026 ακολουθούν άλλες δυο Κυριακές,  των χειμερινών εκπτώσεων. «Μιλάμε για μια περίοδο που οι εργαζόμενοι στο εμπόριο θα  δουλέψουν με πολύ εντατικούς ρυθμούς και ωράρια λάστιχο. Το 13ωρο που πρόσφατα ψηφίστηκε, αυτές τις μέρες θα βρει απόλυτη εφαρμογή στον κλάδο του εμπορίου. Είναι όμως πολλοί οι εργαζόμενοι που λένε ‘ως εδώ’. Αρνούνται να δουλέψουν υπερωριακά και να χαρίσουν τα ρεπό τους», συμπληρώνει η πρόεδρος της ΟΙΥΕ.

Σε διαπραγματεύσεις για Συλλογική Σύμβαση

Οι  εργαζόμενοι στο εμπόριο βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τους εργοδοτικούς φορείς για υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Ζητάνε ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς, ανθρώπινα ωράρια με ανάπαυση τις Κυριακές και επιδόματα. Η ΟΙΥΕ θεωρεί ότι η συμφωνία των κοινωνικών εταίρων για τις συλλογικές συμβάσεις που ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας δεν είναι βήμα μπροστά για τα δικαιώματα των εργαζομένων, όσο ισχύουν μια σειρά αντεργατικές ρυθμίσεις, όπως το 13ωρο και ο καθορισμός του κατώτατου μισθού με υπουργική απόφαση.

Εφόσον υπογραφεί, η νέα ΣΣΕ θα καλύπτει δυνητικά ως και μισό εκατομμύριο εργαζόμενους πανελλαδικά, σε χονδρικό και λιανικό εμπόριο. Από αυτούς περίπου 120.000 δουλεύουν στις μεγάλες αλυσίδες οργανωμένου λιανεμπορίου (σύμφωνα με την Ενωση Σουπερμάρκετ Ελλάδας), ενώ άλλους τόσους απασχολούν τα μεγάλα καταστήματα που είναι μέλη του Συνδέσμου  Επιχειρήσεων Λιανεμπορίου Ελλάδας (ΣΕΛΠΕ).

Tι ζητάνε εμποροϋπάλληλοι και διανομείς

Οι εργαζόμενοι σε efood και wolt πραγματοποιούν στάσεις εργασίας από τις 18.00 ως τις 23.00 στις 28 και 29 Νοεμβρίου. Το σωματείο εργαζομένων στην efood – περιφέρειας Αττικής διεκδικεί  μεταξύ άλλων υπογραφή επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας, με αυξήσεις για όλους, ελάχιστη εγγυημένη αμοιβή ανά ώρα και δυνατότητα μετατροπής της freelancing εργασίας σε μισθωτή για όσους το επιθυμούν.

Επιπλέον ζητάνε την  κατάργηση του καθεστώτος της εργολαβικής εργασίας και απευθείας προσλήψεις στην efood. Διαμαρτύρονται για τη μείωση των αμοιβών στους freelancers, μέσω ενός «αδιαφανούς συστήματος πληρωμής ανά παραγγελία, όπου ο αλγόριθμος πλειστηριάζει τις τιμές».

Σύμφωνα με το σωματείο, από το καλοκαίρι ως σήμερα, η μέση αμοιβή ανά παραγγελία έχει μειωθεί 25–30%, συμπιέζοντας το εισόδημα χιλιάδων εργαζομένων. «Έχουμε καταλήξει να δουλεύουμε 12ώρα για να έχουμε αξιοπρεπές εισόδημα χωρίς δικαιώματα. Το πιο εξωφρενικό είναι πώς σε δεκάδες εργατικά ατυχήματα δεν είμαστε καλυμμένοι. Τραυματιζόμαστε και μένουμε απροστάτευτοι, χωρίς εισόδημα, ενώ οι εταιρείες κρύβονται πίσω από τον τίτλο του «συνεργάτη», μετατρέποντας την καθημερινή μας δουλειά σε παγίδα χωρίς δικαιώματα».