Η Ισπανία επιβεβαίωσε αυτή την εβδομάδα αυτό που συζητούσαν εδώ και καιρό οι στρατιωτικοί κύκλοι: η κυβέρνηση αντιμετώπιζε με σκεπτικισμό την αγορά των αμερικανικών F-35 Lightning II και προτιμά να αναζητήσει «εναλλακτικές» – ένας ευφημισμός που ουσιαστικά σημαίνει ότι το ισπανικό Πολεμικό Ναυτικό θα δει τις αεροναυτικές του δυνατότητες να μειώνονται για χρόνια. Η απόφαση αυτή υποχρεώνει το Υπουργείο Άμυνας να επιμηκύνει τον χρόνο χρήσης των υπαρχόντων μέσων, να βασιστεί σε συνεργασίες με συμμάχους του ΝΑΤΟ και να αναπτύξει νέες τεχνολογίες.

Οι επιλογές για το μέλλον περιλαμβάνουν: την κατασκευή έως τριών αεροπλανοφόρων, την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού μαχητικού 6ης γενιάς FCAS, καθώς και την ενίσχυση των δυνατοτήτων στον αέρα και το διάστημα μέσω drones και δορυφόρων.

Σήμερα, οι ισπανικές αεροπορικές δυνάμεις είναι διασπασμένες σε τρεις κλάδους: ο Στρατός Ξηράς διαθέτει το μεγαλύτερο μέρος των ελικοπτέρων μεταφοράς και επίθεσης, το Ναυτικό επιχειρεί με τα γερασμένα Harrier και ορισμένες μονάδες για τους Πεζοναύτες, ενώ η Πολεμική Αεροπορία και Διαστήματος διαχειρίζεται τα μαχητικά F-18 Hornet και Eurofighter Typhoon, τα μεταγωγικά Airbus και τις διαστημικές δυνατότητες. Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS), η Ισπανία διαθέτει περίπου 180 μαχητικά, πάνω από 180 ελικόπτερα και περίπου 70 μεταγωγικά αεροσκάφη.

Παρά το γεγονός ότι μέρος της τεχνολογίας είναι εγχώριας παραγωγής (Airbus, Typhoon), η άρνηση αγοράς των F-35 αφήνει σημαντικό κενό.

Το ακανθώδες πρόγραμμα FCAS

Το πρώτο μεγάλο στοίχημα είναι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα μαχητικού 6ης γενιάς FCAS, που αναπτύσσουν από κοινού Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία, με τη Dassault Aviation, την Airbus και την ισπανική Indra να έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Το σχέδιο προβλέπει ένα επανδρωμένο μαχητικό που θα ελέγχει σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, η πρόοδος εμποδίζεται από εντάσεις και διαφωνίες, κυρίως μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου, ενώ η αποχώρηση Ηνωμένου Βασιλείου και Ιταλίας (που συνεργάζονται με την Ιαπωνία στο πρόγραμμα GCAP/Tempest) αποτελεί σημαντική απώλεια.

Με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 100 δισ. ευρώ και στόχο επιχειρησιακής ετοιμότητας το 2035, η καθυστέρηση θεωρείται πλέον πιθανή. Μέχρι τότε, η Ισπανία θα βασίζεται στα Typhoon και θα πρέπει να αντικαταστήσει τα F-18, με υποψηφίους όπως το γαλλικό Rafale, το σουηδικό Gripen ή το κορεατικό KF-21 Boramae.

Αεροπλανοφόρο για το 2040

Το Ναυτικό έχει αναθέσει στη Navantia τη μελέτη για την ανάπτυξη του πρώτου συμβατικού αεροπλανοφόρου της χώρας, με πιθανή ολοκλήρωση γύρω στο 2040. Αυτό θα πλαισιωθεί από δύο αμφίβια πλοία, ικανά να μεταφέρουν αεροσκάφη κάθετης απονήωσης, drones και ελικόπτερα. Το μεγαλύτερο πλήγμα από την άρνηση αγοράς F-35 υφίσταται το πλοίο «Juan Carlos I», το οποίο επιχειρεί με Harrier που θα αποσυρθούν στο τέλος της δεκαετίας. Έτσι, η Ισπανία κινδυνεύει να μείνει για χρόνια χωρίς αεροναυτική μαχητική ισχύ.

Drones και δορυφόροι

Οι πολεμικές συγκρούσεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή ανέδειξαν την καθοριστική σημασία των drones. Η Ισπανία εξετάζει την ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών για αποστολές αναγνώρισης, πλήγματος και επιτήρησης, καθώς και την ενσωμάτωσή τους σε ναυτικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, ενισχύει τις διαστημικές δυνατότητες με έργα όπως ο δορυφόρος επικοινωνιών SpainSat NG I και η εταιρεία PLD Space, που ειδικεύεται στην εκτόξευση πυραύλων.

Η στρατηγική αυτή, αν και φιλόδοξη, αφήνει ανοιχτό ένα μεγάλο ερώτημα: μπορεί η Ισπανία να αντέξει χρόνια μειωμένης ισχύος στον αέρα και στη θάλασσα, περιμένοντας τα «μεγάλα χαρτιά» του μέλλοντος;

Ειδήσεις Σήμερα: