Ο συλλαβισμός στη νέα ελληνική γλώσσα: τι πρέπει να γνωρίζουμε (Μέρος Α’)

Συλλαβισμός καλείται η διαδικασία χωρισμού μιας λέξης στις συλλαβές από τις οποίες αυτή συνίσταται. Υπενθυμίζουμε ότι συλλαβή είναι το τμήμα λέξης που τα στοιχεία του συμπροφέρονται και αποτελείται από ένα φωνήεν ή μία δίφθογγο, που μπορεί να συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα σύμφωνα.

Η διαδικασία του συλλαβισμού χρησιμοποιείται είτε στη γραφή —όταν μια λέξη δε χωρά στη μια σειρά και ένα κομμάτι της πρέπει να μεταφερθεί και στην επόμενη— είτε σε εκφωνήσεις — π.χ., προφορά λέξεων κατά συλλαβές, όταν ένα παιδί μαθαίνει ορθογραφία.

Κατά τον αριθμό των συλλαβών μια λέξη λέγεται:

• μονοσύλλαβη, όταν αποτελείται από μία μόνο συλλαβή
• δισύλλαβη, όταν αποτελείται από δύο συλλαβές
• τρισύλλαβη, όταν αποτελείται από τρεις συλλαβές
• πολυσύλλαβη, όταν αποτελείται από τέσσερις και πλέον συλλαβές

Η πρώτη συλλαβή μιας λέξης λέγεται αρχική. Η τελευταία συλλαβή μιας λέξης ονομάζεται λήγουσα, η δεύτερη από το τέλος παραλήγουσα, η τρίτη από το τέλος προπαραλήγουσα.

Ο συλλαβισμός ακολουθεί τους εξής κανόνες:

• Όταν ένα σύμφωνο βρίσκεται ανάμεσα σε δύο φωνήεντα, διφθόγγους ή συνδυασμούς (ακολουθίες), συλλαβίζεται με το δεύτερο φωνήεν, δίφθογγο ή συνδυασμό: πα-ρα-κα-λώ, ε-πό-με-νος, α-νά-με-σα, πα-θή-μα-τα, έ-χω, ό-νει-ρο, παύ-λα, ε-ξαι-ρώ, κα-τη-γο-ρώ, κα-λο-καί-ρι, κα-λω-σό-ρι-σμα, ε-να-έ-ρι-ος.
• Όταν δύο σύμφωνα βρίσκονται ανάμεσα σε δύο φωνήεντα, διφθόγγους ή συνδυασμούς (ακολουθίες), συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, δίφθογγο ή συνδυασμό, εφόσον από τα εν λόγω σύμφωνα αρχίζει λέξη της Ελληνικής: έ-τσι, βι-βλί-ο, έ-θνος, α-τμός, λά-σπη, έ-κτι-ζα, έ-βγα-λα, ει-σφέ-ρω, ε-κλέ-γω, προ-σπα-θώ, ύ-πο-πτος, ά-φθο-νος, κο-φτε-ρός, τζί-τζι-κας.

Εάν δεν αρχίζει λέξη της Ελληνικής, τότε τα δύο αυτά σύμφωνα χωρίζονται: περ-πα-τώ, έρ-χο-μαι, έ-χιδ-να, δάφ-νη, τάγ-μα, άρ-μα, βαθ-μός, σταθ-μός, αρ-χί-ζω, συμ-φω-νώ, τολ-μώ, δραχ-μή, ικ-μά-δα.