Υποδόρια θεραπεία μια φορά το μήνα αλλάζει το τοπίο στην πολλαπλή σκλήρυνση

Ενθαρρυντικά είναι τα νέα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο φετινό 32ο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Θεραπεία και την Έρευνα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ECTRIMS), στο Λονδίνο, αναφορικά με τον ρόλο της δακλιζουμάμπης στην πρόληψη των υποτροπών της νευροεκφυλιστικής αυτοάνοσης πάθησης.

Η δακλιζουμάμπη είναι ένα εξανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα IgG1 το οποίο συνδέεται εκλεκτικά με τον υψηλής συγγένειας υποδοχέα CD25 της ιντερλευκίνης-2 (IL-2). Το CD25 εκφράζεται σε υψηλά επίπεδα στα Τ-λεμφοκύτταρα που ενεργοποιούνται σε ασθενείς με Πολλαπλή Σκλήρυνση.

H δακλιζουμάμπη έχει ανοσοτροποποιητικό μηχανισμό δράσης (ΜΟΑ) που ρυθμίζει τη φλεγμονή χωρίς να προκαλεί την γενική καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και οι επιπτώσεις στα ανοσοκύτταρα είναι αναστρέψιμες εντός 6 μηνών. Αυτό προσφέρει μια εναλλακτική προσέγγιση για τη θεραπεία της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ΠΣ) και αποτελεί σημαντική θεραπευτική επιλογή για την αλλαγή θεραπείας σε όλη την πορεία της νόσου του κάθε ασθενή.

Ο μηχανισμός δράσης της δακλιζουμάμπης μπλοκάρει την ενεργοποίηση των αυτοδραστικών Τ-λεμφοκυττάρων, σημαντικών για τη φλεγμονή στο νευρικό σύστημα των ατόμων με ΠΣ. H δακλιζουμάμπη οδηγεί σε αύξηση των ανοσορυθμιστικών CD56bright natural killer κυττάρων (NK), τα οποία έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν επιλεκτικά τα ενεργοποιημένα Τ-κύτταρα που συμβάλλουν στην καταστροφή των νευραξόνων που προκαλείται από την ΠΣ. Αυτές οι ανοσοτροποποιητικές επιδράσεις της δακλιζουμάμπης πιστεύεται ότι μειώνουν την πάθογένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος στην ΠΣ και συνεπώς μειώνουν την εμφάνιση υποτροπών και την εξέλιξη της αναπηρίας.

Η δακλιζουμάμπη, που έλαβε άδεια κυκλοφορίας τον περασμένο Ιούλιο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, έχει εγκριθεί για τη θεραπεία της υποτροπιάζουσας πολλαπλής σκλήρυνσης (RMS) στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συνιστώμενη δοσολογία της δακλιζουμάμπης είναι 150 mg, υπό τη μορφή αυτοχορηγούμενης υποδόριας ένεσης μια φορά το μήνα.

Να σημειωθεί όμως, ότι, η δακλιζουμάμπη είναι διαθέσιμη μέσω του Προγράμματος Αξιολόγησης Κινδύνου στις ΗΠΑ και μέσω Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνου (ΣΔΚ) στην ΕΕ.

Από την παρουσίαση των νεότερων δεδομένων από την μετανάλυση της πιλοτικής μελέτης DECIDE προκύπτει ότι ένας σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός των ατόμων που ακολουθούν θεραπεία με δακλιζουμάμπη (daclizumab) επιτυγχάνουν καμία ένδειξη της δραστηριότητας της νόσου (NEDA) σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν ιντερφερόνη β-1α με ενδομυϊκή ένεση. Τα ευρήματα συνεχίζουν να υποστηρίζουν τη θετική επίδραση της δακλιζουμάμπης ως προς το NEDA.

Ως NEDA ορίζεται η απουσία κλινικών υποτροπών, απουσία επιβεβαιωμένης στις 12 εβδομάδες εξέλιξης της αναπηρίας, η απουσία νέων μεγεθυνόμενων Τ2 υπέρπυκνων βλαβών, καθώς και η απουσία Gd βλαβών.

Προγενέστερα ευρήματα από τη μελέτη Φάσης 3 DECIDE έδειξαν ότι ένα σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που έλαβαν δακλιζουμάμπη κατάφεραν NEDA στις 96 εβδομάδες σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν δραστικό φάρμακο, ιντερφερόνη β-1α.

Η μετανάλυση που παρουσιάστηκε στο ECTRIMS εξέτασε το ποσοστό των ασθενών που πέτυχαν NEDA στο μεσοδιάστημα (συμπεριλαμβανομένων 24-96 εβδομάδων) για να αξιολογήσει περαιτέρω τον αντίκτυπο της δακλιζουμάμπης σε αυτή τη μέτρηση.

Τα αποτελέσματα της νέας ανάλυσης δείχνουν ότι σημαντικά περισσότεροι ασθενείς υπό δακλιζουμάμπη έχουν πετύχει συνολικά καλύτερα επίπεδα του NEDA σε σύγκριση με τους ασθενείς υπό ιντερφερόνη β-1α κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της θεραπείας, και ότι η διαφορά μεταξύ των θεραπειών ήταν περισσότερο εμφανής κατά το χρονικό διάστημα 24-96 εβδομάδων:

• Από την έναρξη μέχρι τη 24η εβδομάδα το 41,5% των ασθενών υπό δακλιζουμάμπη πέτυχαν επίπεδα NEDA σε σύγκριση με το 32,6 % των ασθενών υπό ιντερφερόνη β-1α (p <0.0001).
• Κατά τις εβδομάδες 24-96: 44,7 % των ασθενών υπό δακλιζουμάμπη πέτυχαν επίπεδα NEDA σε σύγκριση με το 22,4 % των ασθενών υπό ιντερφερόνη β-1α (p <0.0001).

«Η δακλιζουμάμπη είχε προηγουμένως επιδείξει σημαντική αποτελεσματικότητα βοηθώντας τους ασθενείς να αποκτήσουν τα επίπεδα NEDA σε σύγκριση με την ιντερφερόνη β-1α κατά την 96η εβδομάδα. Αυτή η νέα ανάλυση εξέτασε την αποτελεσματικότητα της δακλιζουμάμπης ως προς το NEDA τόσο κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών όσο και των ακόλουθων 18 μηνών θεραπείας λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη δραστηριότητα της νόσου. Βρέθηκε ότι η αποτελεσματικότητα της δακλιζουμάμπης ως προς το NEDA είναι πιο εμφανής στο τέλος της περιόδου αξιολόγησης» εξήγησε ο καθηγητής Γκαβιν Τζιοβαννονι, πρόεδρος στο Ινστιτούτο Νευρολογίας Blizard της Σχολής Ιατρικής και Οδοντιατρικής Barts του Λονδίνου.

Επίσης, νέα δεδομένα από τη μακροχρόνια μελέτη EXTEND, επιβεβαιώνουν περαιτέρω την αποτελεσματικότητα της δακλιζουμάμπης στις σημαντικές κλινικές μετρήσεις της δραστηριότητας της νόσου και παρέχουν επιπλέον πληροφορίες που ενισχύουν το προφίλ ασφάλειας της δακλιζουμάμπης.

Τα πρώτα ενδιάμεσα αποτελέσματα από τη μελέτη EXTEND παρουσιάστηκαν επίσης στο ECTRIMS και συμπεριέλαβαν δεδομένα ασθενών μέχρι και 5 ετών που συμμετείχαν στη μελέτη DECIDE. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η θεραπεία με δακλιζουμάμπη συσχετίστηκε με μακροχρόνια οφέλη ως προς το ποσοστό των ασθενών που ήταν ελεύθεροι υποτροπών, καθώς και εκείνων που δεν εμφάνισαν εξέλιξη της αναπηρίας που παραμένει για 24 εβδομάδες.

Η EXTEND είναι μία σε εξέλιξη, Φάσης 3, μελέτη επέκτασης που αξιολογεί την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της δακλιζουμάμπης. Οι ασθενείς που ήταν υπό θεραπεία με ιντερφερόνη β-1α για δύο μέχρι 3 έτη (διάμεση τιμή 26 μήνες) στη μελέτη DECIDE άλλαξαν σε θεραπεία με δακλιζουμάμπη όταν στρατολογήθηκαν στην μελέτη EXTEND, και συγκρίθηκαν με ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία με δακλιζουμάμπη συνεχώς στις μελέτες DECIDE και EXTEND.

Το προφίλ ασφάλειας της δακλιζουμάμπης ήταν παρόμοιο με αυτό που παρατηρήθηκε στην πιλοτική κλινική μελέτη DECIDE. Η συνολική επίπτωση των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών (ΑΕ), με εξαίρεση τις υποτροπές της ΠΣ, παρέμεινε σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των ηπατικών και δερματικών ανεπιθύμητων ενεργειών, λοιμώξεων και λεμφαδενοπάθειας, ήταν ήπιας έως μέτριας βαρύτητας. Tα αποτελέσματα της ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης EXTEND παρέχουν επιπρόσθετα δεδομένα που ενισχύουν το μακροχρόνιο προφίλ ασφάλειας της δακλιζουμάμπης.

Τα εν λόγω δεδομένα αποτελεσματικότητας δείχνουν:

• Η ετησιοποιημένη συχνότητα υποτροπών (ARR) για τους ασθενείς που έλαβαν δακλιζουμάμπη συνεχώς στις μελέτες DECIDE και EXTEND παρέμεινε σταθερό (0,195 έναντι 0,156, αντίστοιχα).
• Οι ασθενείς που άλλαξαν σε δακλιζουμάμπη στη μελέτη EXTEND παρουσίασαν μείωση στην ARR από 0.317 κατά τη διάρκεια της προγενέστερης περιόδου υπό θεραπείας με ιντερφερόνη β-1α, σε 0.152 μετά την λήψη δακλιζουμάμπης.
• Από την έναρξη έως την 48η εβδομάδα στη μελέτη EXTEND, παρατηρήθηκαν βελτιώσεις ως προς τα δεδομένα (MRI) (Νέες Τ2 υπέρπυκνες, νέες υπόπυκνες και Gd+ βλάβες). Οι ασθενείς που λάμβαναν δακλιζουμάμπη συνεχώς από τη μελέτη DECIDE μέχρι και 192 εβδομάδες, παρουσίασαν κατά 21% σχετική μείωση του κινδύνου επιδείνωσης της αναπηρίας που παραμένει για 24 εβδομάδες, σε σύγκριση με τους ασθενείς που λάμβαναν αρχικά ιντερφερόνη β-1α στη μελέτη DECIDE και άλλαξαν σε δακλιζουμάμπη στη μελέτη EXTEND (hazard ratio: 0.79; 95% confidence interval: 0.62-1.00; p=0.047).

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρήθηκαν σε ασθενείς που έλαβαν το δακλιζουμάμπη ήταν ρινοφαρυγγίτιδα, λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, εξάνθημα, γρίπη, δερματίτιδα, στοματοφαρυγγικός πόνος, βρογχίτιδα, έκζεμα, λεμφαδενοπάθεια, φαρυγγίτιδα και αυξημένη αμινοτρανσφεράση της αλανίνης (ALT: ένα είδος ενζύμου ήπατος).

health.in.gr