Ασφαλής η διαδικασία δημιουργίας εμβρύων από DNA τριών ατόμων

Η χρήση γενετικού υλικού από τρεις ανθρώπους, τους δύο γονείς και μία δεύτερη γυναίκα δότρια, θεωρείται ασφαλής μέθοδος επίτευξης κύησης με την μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης, υποστηρίζουν βρετανοί ερευνητές. Λένε πως οδηγεί σε φυσιολογικές κυήσεις και έως το 2017 αναμένεται στη Μ.Βρετανία να γεννηθούν και τα πρώτα παιδιά «τρεις γονείς».

Να σημειωθεί ότι, αυτό κατέστη εφικτό αφού τον Φεβρουάριου του 2015 το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η πρώτη χώρα παγκοσμίως που το Κοινοβούλιο της ενέκρινε τη σχετική νομοθεσία, παρά τις έντονες αντιδράσεις από θρησκευτικούς και άλλους φορείς.

Τώρα, η επιστημονική ομάδα του Κέντρου Μιτοχονδριακών Νόσων του Πανεπιστημίου του Νιούκασλ, με επικεφαλής τον καθηγητή Νταγκ Τέρνμπουλ, δημοσιεύει στο Nature, τα πρώτα αποτελέσματα μελέτης που έγινε σε περισσότερα από 500 γονιμοποιημένα ωάρια που προέρχονταν από 64 δότριες.

Όπως διαπιστώθηκε, η όλη διαδικασία γονιμοποίησης με τη βοήθεια του τρίτου DNA από τη δεύτερη «μητέρα» δεν επηρεάζει την ανάπτυξη του εμβρύου, ενώ μειώνει σημαντικά (αν και όχι κατά 100%) τα ελαττωματικά μιτοχόνδρια, που μπορεί να κληροδοτηθούν στο παιδί και να του προκαλέσουν κάποια πάθηση.

Τα μιτοχόνδρια, που βρίσκονται εντός του κυττάρου αλλά εκτός του πυρήνα του, αποτελώντας τα «εργοστάσια» ενέργειας, περιέχουν τη δική τους μικρή ποσότητα γενετικού υλικού. Όταν υπάρχει σφάλμα στο μιτοχονδριακό DNA, αυτό μπορεί να κληροδοτηθεί από τη μητέρα (μόνο και όχι από τον πατέρα) στο παιδί, με συνέπεια αυτό να παρουσιάσει διάφορες σοβαρές παθήσεις (καρδιοπάθεια, ηπατοπάθεια, τύφλωση, εγκεφαλικές βλάβες, μυική δυστροφία κ.α.).

Η πρώιμη προπυρηνική μεταφορά ή θεραπεία αντικατάστασης μιτοχονδρίων, αντικαθιστά το μιτοχονδριακό DΝΑ της μητέρας με εκείνο μιας υγιούς δότριας. Το τρίτο αυτό DNA συνδυάζεται με το πυρηνικό DΝΑ των δύο γονιών (το οποίο περιέχει όλα τα γονίδια-κλειδιά), εξ ού και ο όρος «παιδιά τριών γονιών», παρόλο που μόνο το 0,1% του συνολικού DNA του παιδιού προέρχεται από τη δότρια. Όμως έστω και αυτό το λίγο «ξένο» DNA θα περάσει στις επόμενες γενιές.

Κατά τη διαδικασία, λίγο μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο, αφαιρείται από το έμβρυο όλο το πυρηνικό γενετικό υλικό των γονιών (αλλά όχι το ελαττωματικό μιτοχονδριακό DNA που μένει πίσω) και μεταφέρεται στο έμβρυο μιας δότριας, από όπου έχει αφαιρεθεί ο πυρήνας, αλλά υπάρχει σε αυτό το υγιές μιτοχονδριακό DNA της.

Μετά τη δημοσίευση της μελέτης, που δείχνει ότι η μέθοδος είναι ασφαλής, η Αρχή Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας (HFEA) του Ηνωμένου Βασιλείου, καλείται πλέον να δώσει την έγκριση για την εφαρμογή της νέας μεθόδου.

Αν αυτό όντως συμβεί, όπως αναμένεται, τότε πρώτο το Κέντρο Γονιμότητας του Πανεπιστημίου του Νιούκασλ θα καταθέσει αίτηση για τη χορήγηση της σχετικής άδειας, παρέχοντας τη νέα μέθοδο σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο να κληροδοτήσουν στο παιδί τους κάποια γενετική (μιτοχονδριακή) πάθηση.

Όμως, οι επικριτές της μεθόδου φοβούνται ότι τα «παιδιά των τριών γονιών» ανοίγουν το δρόμο στους «κατά παραγγελία απογόνους».

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ