Στις 22 Δεκεμβρίου 1945, στα τέλη του B’ Παγκοσμίου Πολέμου και στις αρχές του Εμφυλίου, περισσότεροι από 130 Έλληνες επιβιβάστηκαν στο πλοίο Mαταρόα, και αναχώρησαν από τον Πειραιά για την Ιταλία και από εκεί για το Παρίσι.Μετά από πολλές περιπέτειες κατάφεραν να βρουν άσυλο. Εξήντα πέντε χρόνια μετά, η πρεσβεία της Γαλλίας και το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών τίμησαν την επέτειο με μια εκδήλωση.

Οι άνθρωποι αυτοί, που στη πλειοψηφία τους ήταν υπότροφοι της γαλλικής κυβέρνησης, συνοδευόμενοι ενίοτε από τις οικογένειές τους, μπόρεσαν να βρουν άσυλο στη Γαλλία, χάρη στη βοήθεια του τότε Διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου και φιλέλληνα Οκτάβιου Μερλιέ.

Ανάμεσά τους βρίσκονταν μερικοί από τους πιο μεγάλους Έλληνες διανοούμενους και καλλιτέχνες, όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης ο οποίος χαρακτήρισε «ιστορικό» το γεγονός, ο Κώστας Αξελός, ο Εμμανουήλ Κρυαράς, ο Νικόλας Σβορώνος και ο Μέμος Μακρής.

Εξήντα πέντε χρόνια μετά τον απόπλου του Ματαρόα, στις 22 Δεκεμβρίου 2010, η Πρεσβεία της Γαλλίας και το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, θέλησαν να τιμήσουν την επέτειο αυτής της Οδύσσειας, διοργανώνοντας μία εκδήλωση μνήμης.

Ο πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα, Κριστόφ Φαρνό προέβη στα αποκαλυπτήρια μιας τιμητικής πλάκας με τον «Κατάλογο επιβαινόντων» Ελλήνων του Ματαρόα -υλικό αρχείου της εταιρείας Πρακτορείο Τουρισμού και Ταξιδίων Ηermès-, η οποία θα τοποθετηθεί στην Βιβλιοθήκη «Οctave Merlier».

«Το θέμα του πλοίου Ματαόρα είναι ουσιαστικό και συμβολίζει το ταξίδι της ανθρωπότητας, την κοινή εμπειρία» τόνισε χαρακτηριστικά ο Κρ.Φαρνό για να θυμηθεί τη ρήση «Ελλάδα-Γαλλία Συμμαχία», που χαρακτηρίζει πάντα τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και εκείνη του Μαλρό «Η παιδεία δεν κληρονομείται. Κατακτάται!».

Η συγγραφέας Νέλλυ Ανδρικοπούλου, επιβάτης του Ματαρόα και συγγραφέας του βιβλίου Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 κατέθεσε τη μαρτυρία της γι’ αυτό το ταξίδι.

Μεταφέροντας το δύσκολο κλίμα της εποχής, όπου είχαν ήδη συμβεί τα Δεκεμβριανά, η γνωστή γλύπτρια και συγγραφέας κατέθεσε τη μαρτυρία της, μιλώντας για τη λαχτάρα των νέων τότε να δουν «έναν πίνακα του Ματίς, ένα γλυπτό του Μουρ», ενώ περιέγραψε με τον δικό της τρόπο σκηνές του ταξιδιού, όπως το πέταγμα των σωσίβιων στη θάλασσα για να εκδικηθούν τους υπερόπτες Άγγλους του πλοίου, την πανούκλα στον Τάραντα της Ιταλίας, την καραντίνα και υποχρεωτική νηστεία στην Ελβετία, αλλά και τους εξευτελιστικούς ψεκασμούς που τους επέβαλαν στη Βασιλεία από τον φόβο των ψειρών.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ανακοινώθηκε και η δημιουργία της «Υποτροφίας Octave Merlier». Πρόκειται για μια υποτροφία που δίνεται σε έρευνα για τις ελληνογαλλικές σχέσεις.

Αυτή την χρονιά, η υποτροφία έχει τη μορφή υποστήριξης στη μετάφραση και την δίγλωσση έκδοση του έργου για την ιστορία του Γαλλικού Ινστιτούτου (1907-1960), του ιστορικού Νικόλαου Μανιτάκη που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις του Μουσείου Μπενάκη.

Τα βιβλία του Οκτάβιου Μερλιέ και βιβλία που έχουν εκδοθεί από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών όσο ήταν διευθυντής του, καθώς και φωτογραφίες θα εκτίθενται στην Βιβλιοθήκη.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ