Κρίσιμες εκλογές διεξάγονται στο Βέλγιο

Πρόωρα προσέρχονται σήμερα, Κυριακή, στις κάλπες οι Βέλγοι για να εκλέξουν νέα κυβέρνηση. Οι δημοσκοπήσεις φέρνουν πρώτη δύναμη στη Φλάνδρα το αποσχιστικό κόμμα N-VA, ενώ οι Σοσιαλιστές κυριαρχούν στη γαλλόφωνη Βαλονία -δεύτερη
περιφέρεια της χώρας.

Οι κάλπες άνοιξαν στις 09:00 ώρα Ελλάδος και θα κλείσουν στις 16:00 ώρα Ελλάδος. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται στις 18:30 ώρα Ελλάδος.

Η κυβέρνηση που θα προκύψει θα αναζητήσει συμβιβαστικές λύσεις στις
ποικίλες διαμάχες που ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια Φλαμανδούς και Βαλόνους.

Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 13ης Ιουνίου 2010 αφορούν την
ανάδειξη 150 βουλευτών για τη Βουλή των Αντιπροσώπων και 40 αντιπροσώπων
για τη Γερουσία.

Πολλοί φοβούνται ότι η πολιτική κρίση θα δημιουργήσει σημαντικά
προβλήματα στις προεργασίες της βελγικής προεδρίας του Συμβουλίου της
ΕΕ, που ξεκινά τον Ιούλιο.

Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, στη Φλάνδρα το N-VA συγκεντρώνει ποσοστό 25%, το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα
CD-V γύρω στο 19% και τα άλλα κόμματα μεταξύ 8% και 15%.

Στη Βαλονία το Σοσιαλιστικό Κόμμα PS (Parti Socialiste) συγκεντρώνει ποσοστό 30%.

Το βελγικό Κοινοβούλιο διαλύθηκε στις 6 Μαΐου μετά την παραίτηση της
κυβέρνησης του Χριστιανοδημοκράτη Φλαμανδού Υβ Λετέρμ εξαιτίας της
έντονης διένεξης μεταξύ Φλαμανδών και Βαλόνων που οδήγησε στην
αποχώρηση ενός φλαμανδικού κόμματος από τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Το ζήτημα της εκ νέου θεσμικής μεταρρύθμισης του κράτους κυριάρχησε στην προεκλογική εκστρατεία, καθώς oι πρόωρες εκλογές προκηρύχθηκαν μετά την αποτυχία της προηγούμενης κυβέρνησης να ρυθμίσει το ζήτημα της αναπροσαρμογής των ορίων της εκλογικής περιφέρειας Βρυξελλών-Ηal -Volvorde (BHV).

Πρόκειται για ένα θέμα που εκ πρώτης όψεως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ελάσσονος σημασίας, αλλά στο οποίο συμπυκνώνεται όλη η διαμάχη ανάμεσα στις δύο βασικές κοινότητες του Βελγίου.

Η αναβολή της σχετικής ψηφοφορίας στην ομοσπονδιακή βουλή προκάλεσε την αποχώρηση των Φλαμανδών Φιλελεύθερων από την πεντακομματική κυβέρνηση συνασπισμού και την παραίτηση της κυβέρνησης του Υβ Λετέρμ, μόλις πέντε μήνες μετά από το σχηματισμό της.

Η ρητορική του προπορευόμενου στις δημοσκοπήσεις φλαμανδικού κόμματος N-VA και ειδικότερα του αρχηγού του Μπαρτ Ντε Βέφερ (υπέρ της συνομοσπονδιοποίησης του Βελγίου και της σταδιακής ανεξαρτητοποίηση της Φλάνδρας), έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στους Βαλλόνους του Βελγίου.

Παρότι τα γαλλόφωνα κόμματα αποδέχονται την ανάγκη μεταρρύθμισης του κράτους και εκφράζουν την προθυμία τους να συμμετάσχουν στις σχετικές διαπραγματεύσεις, το κλίμα εντάθηκε τις τελευταίες μέρες, μετά από δηλώσεις του αρχηγού του N-VA περί κατάργησης της αυτόνομης περιφέρειας Βρυξελλών και προώθησης ενός κοινού σχήματος διοίκησης της πρωτεύουσας (από Βαλονία και Φλάνδρα).

Οι δηλώσεις του Ντε Βέφερ προκάλεσαν την έντονη αντίδραση όλων των γαλλόφωνων κομμάτων τα οποία διαμήνυσαν στο N-VA ότι ενδεχόμενη ανεξαρτησία της Φλάνδρας θα πρέπει να γίνει χωρίς τις Βρυξέλλες.

Το δε γαλλόφωνο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) έφθασε στο σημείο να αναφερθεί στην ύπαρξη «σχεδίου Β» σε περίπτωση που τα φλαμανδικά κόμματα επιδιώξουν την ανεξαρτησία της Φλάνδρας.

Τα μετεκλογικά σενάρια

Διάχυτη είναι η αίσθηση ότι οι παραδοσιακά μακρόχρονες και επίπονες διαβουλεύσεις για σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνεργασίας θα πρέπει αυτή τη φορά να επισπευσθούν όχι μόνο επειδή αποτελεί ανάγκη επιτακτική η εξεύρεση μιας λύσης στα εκκρεμή διακοινοτικά θέματα προκειμένου να αποφευχθεί ο διαμελισμός της χώρας, αλλά και επειδή τυχόν αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης θα έχει ευρύτερες αρνητικές επιπτώσεις στην ΕΕ δεδομένου ότι το Βέλγιο από την 1η Ιουλίου αναλαμβάνει την προεδρία των «27».

Με βάση τους συσχετισμούς δυνάμεων που αναμένεται να διαμορφωθούν στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο εάν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, τα παρακάτω 4 σενάρια θεωρούνται σύμφωνα με τους Βέλγους αναλυτές τα πλέον πιθανά:

Πρώτο σενάριο: Κυβέρνηση «της ελιάς»

Η πόλωση που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των Φλαμανδών Φιλελεύθερων και των Φλαμανδών Σοσιαλιστών αναφορικά με την έκταση και την φύση των περικοπών των δημόσιων δαπανών δημιουργούν εκ πρώτης όψεως την αίσθηση ότι η δημιουργία ενός κυβερνητικού συνασπισμού «της ελιάς» (Φλαμανδών και γαλλόφωνων Χριστιανοδημοκρατών, Σοσιαλιστών και Πράσινων) – κατά τα πρότυπα του αντίστοιχου της Βαλονίας – που θα αφήσει εκτός νυμφώνος τους Φιλελεύθερους ανεξαρτήτως γλωσσικών συνόρων, είναι δυνατή και σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Ωστόσο, Φλαμανδοί αναλυτές θεωρούν δεδομένο ότι η νέα κυβέρνηση, προκειμένου να είναι βιώσιμη και να διαθέτει ευρύτερη νομιμοποίηση και στις δύο περιφέρειες της βελγικής ομοσπονδίας θα πρέπει να συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των φλαμανδικών ψήφων.

Υπό αυτή την έννοια μια κυβέρνηση τύπου «ελιάς» θα αντιπροσωπεύει μόλις το 40% των ψήφων και θα γίνεται αντιληπτή ως κυβέρνηση μειοψηφίας για τους Φλαμανδούς, οι οποίοι θα θεωρήσουν ότι έχουν υποστεί μια ήττα γοήτρου κατά την στιγμή μάλιστα που το διακύβευμα θα είναι μεγάλο, καθώς η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να λάβει αποφάσεις που αφορούν την αλλαγή αυτής της ίδιας της πολιτειακής δομής του κράτους.

Εν όψει των παραπάνω, οι πιθανότητες να εκπληρωθεί το σενάριο αυτό θεωρούνται σχεδόν ανύπαρκτες.

Δεύτερο σενάριο: Η παραδοσιακή «τρικομματική» κυβέρνηση

Το ίδιο ισχύει και για το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης από τους Φλαμανδούς Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθερους (από κοινού με τα αντίστοιχα γαλλόφωνα κόμματα), στο βαθμό που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις δεν θα καταφέρουν να ξεπεράσουν το 46,7% των φλαμανδικών ψήφων.

Ως εκ τούτου, ένα παρόμοιο κυβερνητικό σχήμα θα θεωρείται εξίσου μειωμένης νομιμοποίησης στη Φλάνδρα.

Τρίτο σενάριο: Κυβέρνηση «εθνικής ενότητας»

Πρόκειται για παραλλαγή του παραπάνω σεναρίου, με την προσθήκη των Φλαμανδών Πράσινων προκειμένου η νέα κυβέρνηση να συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των φλαμανδικών εδρών.

Το μειονέκτημα που έχει αυτό το σενάριο είναι ότι εάν προστεθούν και τα ιδεολογικά συγγενή γαλλόφωνα κόμματα δεν θα υπάρχει πλέον αντιπολίτευση, ενώ και η δυνατότητα ομαλής συνύπαρξης ιδεολογικά ετερόκλητων κομμάτων θεωρείται κάθε άλλο παρά αυτονόητη.

Τέταρτο σενάριο: «Συνομοσπονδιακή» κυβέρνηση

Το σενάριο αυτό αφορά την προέκταση – σε ομοσπονδιακό επίπεδο – των κυβερνητικών σχηματισμών των δύο κύριων περιφερειών του Βελγίου (Βαλλονία: Σοσιαλιστές, Χριστιανοδημοκράτες και Οικολόγοι – Φλάνδρα: Χριστιανοδημοκράτες, Συντηρητικοί Εθνικιστές και Σοσιαλιστές).

Προϋπόθεση να αποκτήσει σάρκα και οστά το σενάριο αυτό είναι να αποδεχτούν τα μεν φλαμανδικά κόμματα ως κυβερνητικό εταίρο την πρόεδρο των γαλλόφωνων Χριστιανοδημοκρατών Ζ.Μιλκέ η οποία θεωρείται από τους Φλαμανδούς ότι εμφορείται από ακραίες αντιλήψεις σε ό,τι αφορά τα διακοινοτικά θέματα, τα δε γαλλόφωνα κόμματα να άρουν τις επιφυλάξεις τους για τους Φλαμανδούς Συντηρητικούς Εθνικιστές.

Τυχόν υλοποίηση του σεναρίου αυτού πάντως θα έχει ως αποτέλεσμα τόσο οι Φλαμανδοί όσο και οι γαλλόφωνοι Φιλελεύθεροι να περάσουν στα έδρανα της αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα πάντως με Φλαμανδούς αναλυτές, το σενάριο αυτό συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες. Και αυτό διότι κοινή είναι η πεποίθηση ότι η θεωρούμενη ως βέβαιη νίκη του N-VA καθιστά τον ηγέτη του Μπαρτ ντε Βέφερ ρυθμιστή στις μετεκλογικές διεργασίες για σχηματισμό κυβέρνησης.

Ωστόσο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συναίνεση των γαλλόφωνων κομμάτων σε ό,τι αφορά την παρουσία των Φλαμανδών Συντηρητικών Εθνικιστών στο νέο κυβερνητικό σχήμα, τα φλαμανδικά κόμματα εμφανίζονται διατεθειμένα να παραχωρήσουν την πρωθυπουργία στον ηγέτη των γαλλόφωνων Σοσιαλιστών Έλιο ντι Ρούπο, ο οποίος, σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, θα εξέλθει αδιαμφισβήτητος νικητής από τις γαλλόφωνες κάλπες, συγκεντρώνοντας ένα ποσοστό που θα του εξασφαλίζει ευρύτατη νομιμοποίηση.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ