Πολυφασματικές τεχνικές αποκαλύπτουν τα μυστικά του παπύρου από το Δερβένι

71

Χρησιμοποιώντας πολυφασματικές τεχνικές απεικόνισης, οι επιστήμονες κατάφεραν να διαβάσουν τον μαυρισμένο από το χρόνο και τη φωτιά πάπυρο από το Δερβένι, που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Το κείμενο θίγει το πρόβλημα των σχέσεων φιλοσοφίας και θρησκευτικότητας.

Πρόκειται για το γνωστό -από το Φεβρουάριο του 1962, όταν και ανακαλύφθηκε- πάπυρο που επιβίωσε μιας ταφικής πυράς των μέσων του 4ου π.Χ. αιώνα και βρέθηκε στις πλάκες του κιβωτιόσχημου τάφου στο Δερβένι (στον ίδιο όπου βρέθηκε ο εντυπωσιακός χάλκινος κρατήρας με την τέφρα του νεκρού, χρυσό στεφάνι και άλλα σκεύη).

Ο πάπυρος θεωρείται από τους ειδικούς ως το αρχαιότερο διατηρημένο βιβλίο της Δυτικής παράδοσης, φέρεται ότι είναι γραμμένος στο δεύτερο μισό του 5ου π.Χ. αιώνα. Το κείμενο του παπύρου αποτελεί μια φιλοσοφική πραγματεία -δοκιμιακής σχεδόν μορφής-, ένα σχόλιο ουσιαστικά πάνω σε ένα ορφικό ποίημα του 5ου π.Χ. αιώνα. Στο κείμενο αναλύεται η άποψη των ορφικών περί της κοσμογονίας, θεογνωσίας, μυστικισμού και θρησκευτικών τελετών.

Οι ειδικοί επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ντιρκ Όμπινκ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, βρέθηκαν την Τρίτη στη Θεσσαλονίκη, όπου και παρουσίασαν το έργο ενός και πλέον μήνα ερευνητικών διαδικασιών.

«Χρησιμοποιήθηκε τεχνολογία αιχμής για ανάγνωση δυσανάγνωστων κειμένων. Η μικροφασματική φωτογράφιση του παπύρου διήρκεσε περί τις τρεις εβδομάδες. Χρησιμοποιήσαμε ηλεκτροσκοπική μέθοδο αποκόλλησης των επιπέδων του παπύρου (φύλλων). Στόχος μας είναι να τεθεί ο πάπυρος και το περιεχόμενο του κειμένου που εμπεριέχει υπόψη της παγκόσμιας πολιτιστικής ανάλυσης, με στέρεη πλέον θεμελίωση» δήλωσε ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Ο πάπυρος βρέθηκε απανθρακωμένος σε τέσσερα μεγάλα κομμάτια, ενώ υπό μελέτη έχουν τεθεί και οι σχεδόν 200 απανθρακωμένοι σβώλοι (μέρη στάχτης), προκειμένου να «βοηθήσουν» στη μελέτη – αποκρυπτογράφηση του περίφημου κειμένου του παπύρου.

Οι ερευνητές θα ετοιμάσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα μια νέα ανασύσταση του κειμένου του παπύρου βασισμένοι στα καινούργια επιστημονικά δεδομένα και σε μια εκ βάθρων μελέτη του περιεχομένου της πραγματείας. Επίσης, μαζί με την έκδοση των συμπερασμάτων τους, οι ερευνητές προτίθενται να κάνουν τις απεικονίσεις που χρησιμοποίησαν διαθέσιμες στην επιστημονική κοινότητα, ώστε να προκληθεί περαιτέρω μελέτη του μοναδικού αυτού κειμένου στηριγμένη σε σταθερά και βέβαια θεμέλια.

«Με την ανάγνωση του κειμένου επανέρχεται το πρόβλημα των σχέσεων φιλοσοφίας και θρησκευτικότητας. Παρά τις τερατολογικές απόψεις του συγγραφέα του κειμένου είναι η πρώτη φορά που αρθρώνεται -και καταγράφεται- πως η σωτηρία της ψυχής στην ανθρώπινη φύση εξαρτάται από τη γνώση και την απόλυτη αλήθεια» τόνισε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Φιλοσοφικών Ερευνών της Πάτρας, Απόστολος Πιερρής, που μετέχει στην ερευνητική ομάδα.

Παρών ήταν και ο υφυπουργός Οικονομίας Πέτρος Δούκας που δήλωσε «αρχαιολάτρης» και απόλυτος υποστηρικτής του πρωτοποριακού προγράμματος φασματοσκοπικής φωτογράφισης του παπύρου, ενώ με την ιδιότητά του ως μέλους της κυβέρνησης δεσμεύτηκε για την όποια έκτακτη επιχορήγηση χρειαστεί, καθώς χαρακτήρισε το θέμα «εθνικής σημασίας».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ