Τοπικό φαινόμενο ντόμινο βλέπουν γεωλόγοι στο Δακτύλιο της Φωτιάς

36

Από τις αρχές του έτους, δεκάδες ισχυροί σεισμοί και τουλάχιστον μια ηφαιστειακή έκρηξη έχουν καταγραφεί κατά μήκος του Δακτυλίου της Φωτιάς, μια ζώνη έντονης σεισμικής δραστηριότητας που περιβάλλει τον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ίσως πρόκειται για τοπικό «φαινόμενο ντόμινο» στη δυτική πλευρά του Δακτυλίου, χωρίς πάντως να αποκλείουν την καθαρή σύμπτωση.

Από τον ισχυρό σεισμό που σημειώθηκε ανάμεσα στη νήσο Τόνκγα και τα Φίτζι στις 23 Ιανουαρίου, μέχρι τη δόνηση που έπληξε τη Καμτσάτκα στη ρωσική Απω Ανατολή στις 24 Μαΐου, έχουν εκδηλωθεί συνολικά 33 σεισμοί στο Δακτύλιο έντασης πάνω από 6,0 στην κλίμακα Ρίχτερ. Στη γεωλογική αναστάτωση ήρθε να προστεθεί η ενεργοποίηση του ηφαιστείου Μεράπι στην Ιάβα και ο φονικός σεισμός του Σαββάτου στην ίδια περιοχή.

Από τους σεισμούς αυτούς, οι 29 καταγράφηκαν στη δυτική πλευρά του Δακτυλίου, ένα τόξο που ξεκινά από την Καμτσάτκα και καταλήγει κοντά στη Νέα Ζηλανδία.

Γάλλοι σεισμολόγοι εκτιμούν ότι πρόκειται για φαινόμενο ντόμινο, το οποίο όμως δεν έχει το δυναμικό να επεκταθεί μακριά, στο Λος Αντζελες, το Σαν Φρανσίσκο, το Όκλαντ, το Τόκιο ή άλλες ευαίσθητες περιοχές του Ειρηνικού.

Το φαινόμενο ντόμινο παρατηρείται όταν η ενέργεια που εκλύεται σε ένα σεισμό προκαλεί την ενεργοποίηση του επόμενου ευαίσθητου σημείου κατά μήκος ενός σεισμικού ρήγματος. «Είναι περίπου σαν να ξεκουμπώνεις ένα πουκάμισο. Αν απελευθερώσεις ένα κουμπί, η πίεση μεταφέρεται στα υπόλοιπα και ξεκουμπώνονται γρήγορα το ένα μετά το άλλο» σχολιάζει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Πολ Ταπονιέ του Ινστιτούτου Φυσικής της Υδρογείου στο Παρίσι.

Όμως αυτού του τύπου η διέγερση καλύπτει συνήθως απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων, και όχι χιλιάδων. «Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι πιέσεις μεταφέρονται από το ένα ρήγμα στο άλλο σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων» καθησυχάζει ο Ταπονιέ.

«Ίσως αυτό είναι θεωρητικά πιθανό να συμβεί στην περίπτωση μιας μεμονωμένης τεκτονικής πλάκας, ωστόσο ο Ειρηνικός είναι ένα περίπλοκο μωσαϊκό πλακών όπου η σεισμική δραστηριότητα διαφέρει» εξηγεί.

Πράγματι, τα τελευταία περιστατικά «ντόμινο» εξελίχθηκαν κατά μήκος σχετικά μικρών αποστάσεων: Στη βορειοδυτική Τουρκία, δύο σεισμοί τον Αύγουστο και το Νοέμβριο του 1999 σκότωσαν 20.000 άτομα. Και ο σεισμός των 9,2 Ρίχτερ που προκάλεσε το τσουνάμι στη Σουμάτρα στις 26 Δεκεμβρίου 2004 πιθανότατα συνδέεται με τον σεισμό των 8,7 Ρίχτερ που ακολούθησε στις 28 Μαρτίου 2005, σε απόσταση 160 χιλιομέτρων.

Καθησυχαστικές, εξάλλου, είναι και οι στατιστικές, επισημαίνει το Γαλλικό Πρακτορείο. Σύμφωνα με την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS), κάθε χρόνο σημειώνονται στον Δακτύλιο 19 σεισμοί άνω των 7,0 Ρίχτερ κατά μέσο όρο. Το 2005, όμως, καταγράφηκαν μόνο 11 τέτοιοι σεισμοί, και η φετινή αυξημένη δραστηριότητα ίσως αποδειχθεί τυχαία.

Σημαντικό ρόλο, επισημαίνουν γεωλόγοι, έπαιξε το γεγονός ότι οι πρόσφατοι σεισμοί έγιναν σε κατοικημένες περιοχές, και όχι κάτω από τον Ειρηνικό, οπότε δεν θα είχαν γίνει πρωτοσέλιδο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ