Οι πρόγονοι του ανθρώπου και του χιμπατζή «είχαν διασταυρωθεί»

36

Το εξελικτικό «διαζύγιο» του ανθρώπου από τον πίθηκο δεν ήταν τόσο απλό και ξεκάθαρο όσο νόμιζαν οι εξελικτικοί βιολόγοι. Εκτεταμένες γενετικές αναλύσεις δείχνουν ότι τα δύο είδη χώρισαν σε ξεχωριστούς πληθυσμούς πριν από δέκα εκατομμύρια χρόνια, ωστόσο λίγες χιλιάδες χρόνια αργότερα διασταυρώθηκαν εκ νέου.

Παλαιότερες μελέτες, που βασίζονταν στο αρχείο των απολιθωμάτων αλλά και σε περιορισμένα γενετικά δεδομένα, υποδείκνυαν ότι η εξελικτική γραμμή που έδωσε τον άνθρωπο διαχωρίστηκε από το παρακλάδι του πιθήκου πριν από περίπου 7 εκατομμύρια χρόνια.

Η νέα γενετική ανάλυση, που κάλυψε μεγαλύτερο μέρος των γονιδιωμάτων του ανθρώπου και του χιμπατζή, αποκαλύπτει ότι το οριστικό διαζύγιο επήλθε αργότερα, από 6,3 έως 5,4 εκατομμύρια χρόνια πριν, υποστηρίζουν ερευνητές του MIT και του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.

Η ανάλυση των γενετικών αλληλουχιών έδειξε ότι ορισμένες περιοχές του γονιδιώματος παρουσιάζουν περισσότερες διαφορές μεταξύ των δύο ειδών από ό,τι άλλες περιοχές. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι ορισμένα γονίδια που υπάρχουν και στα δύο είδη άρχισαν να αποκκλίνουν αργότερα ή νωρίτερα από ό,τι άλλα γονίδια.

Η λογική εξήγηση για το φαινόμενο αυτό είναι ότι τα δύο εξελικτικά παρακλάδια συνέχισαν να διασταυρώνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η διαδικασία πλήρους διαχωρισμού ίσως διήρκεσε ένα εκατομμύριο χρόνια, ή ακόμα περισσότερο.

Ένα βασικό επιχείρημα που στηρίζει αυτή την υπόθεση είναι η αλληλουχία του φυλετικού χρωμοσώματος Χ, το οποίο παρουσιάζει τις εντονότερες ομοιότητες. Το χρωμόσωμα Χ φέρει πολλά από τα γονίδια που ελέγχουν τη γονιμότητα, και δύο συγγενικά είδη πρέπει να έχουν παρόμοια Χ για να μπορούν να διασταυρωθούν.

Το σενάριο που προκύπτει από την τελευταία μελέτη είναι ότι ο κοινός πρόγονος ανθρώπου και χιμπατζή διαχωρίστηκε σε δύο ξεχωριστούς πληθυσμούς πριν από 10 εκατ. χρόνια. Λίγες χιλιάδες χρόνια αργότερα, οι δύο ομάδες ξανασυναντήθηκαν και διασταυτώθηκαν για να δώσουν έναν τρίτο, υβριδικό πλήθυσμό.

Ο πληθυσμός αυτός επαναδιασταυρώθηκε με έναν ή και με τους δύο προγονικούς πληθυσμούς. Οι διασταυρώσεις διακόπηκαν εντελώς μόλις πριν από 6,3 εκατ. χρόνια το νωρίτερο.

Αυτό που παραμένει άγνωστο είναι αν αυτό το υβριδικό είδος διασταυρώθηκε με τον άνθρωπο, με τον χιμπατζή ή και με τους δύο.

Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press