Η ποδηλασία, το κατεξοχήν άθλημα αντοχής

Το 1818, όταν ο Freiherrn Dreis von Seuerbronn ανακάλυψε το πρώτο ποδήλατο δεν μπορούσε να φανταστεί τη σημερινή εξέλιξη. Η πιο δημοφιλής μετακίνηση του σώματος εξελίχθηκε ραγδαία και σήμερα η ποδηλασία χαρακτηρίζεται «άθλημα υγείας», όπως το κολύμπι και το βάδισμα. Κρίνεται κατάλληλο για το μαζικό αθλητισμό, επειδή οι τραυματισμοί του παραμένουν, αναλογικά με άλλα αθλήματα, σε χαμηλό επίπεδο.

Συγκαταλέγεται στα κλασικά αγωνίσματα αντοχής που βελτιώνουν το κυκλοφορικό και αναπνευστικό σύστημα, όπως επίσης και το μεταβολισμό.
Η αερόβια άσκηση βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στα αγγεία και στον καρδιακό μυ. Η καρδιά λειτουργεί πιο «οικονομικά» και το καρδιαγγειακό σύστημα επιβαρύνεται με αυτό τον τρόπο λιγότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι καρδιακοί παλμοί ηρεμίας και άσκησης μειώνονται. Υπάρχουν αθλητές αντοχής υψηλού επιπέδου με 39 παλμούς ηρεμίας το λεπτό.

Μέσω των ίδιων μηχανισμών η ποδηλασία μειώνει τις πιθανότητες για αρτηριοσκλήρωση και δημιουργία θρομβώσεων. Η ροή του αίματος είναι σαφώς καλύτερη και μεγαλύτερη σε κάποιον που ασχολείται με αυτό το άθλημα σε σχέση με έναν αγύμναστο.
Έτσι, προλαμβάνονται παθήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, της «καθιστικής κοινωνίας», όπως ασθένειες του κυκλοφορικού, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, αυξημένη χοληστερίνη.
Η άσκηση, καθώς και η προπόνηση, προκαλούν προσαρμογές στο παθητικό και ενεργητικό σύστημα κίνησης. Αυξάνεται η μυϊκή μάζα, οι τένοντες γίνονται πιο ανθεκτικές και οι χόνδροι ικανοί για μεγαλύτερες επιβαρύνσεις. Οι μυϊκές ίνες αιματώνονται με την άσκηση καλύτερα και λαμβάνουν περισσότερο οξυγόνο, το οποίο αυξάνει την απόδοσή τους. To σωματικό βάρος μεταφέρεται στη σέλα και δεν επιβαρύνονται έτσι οι αρθρώσεις του γόνατος και του ισχίου. Το ποδήλατο, λοιπόν, το στατικό, θεωρείται κατάλληλο για άσκηση υπέρβαρων ατόμων.

Είναι απαραίτητο, επίσης, να επισημάνουμε ότι με την άσκηση σκληραγωγείται ο οργανισμός και ενισχύεται το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η αυξημένη αντοχή δεν σημαίνει μόνο υγεία, έχει και πρακτικό ενδιαφέρον. Συνεπάγεται περισσότερη αντοχή στις καθημερινές ασχολίες, στην εργασία, καθώς και γρήγορη ανάρρωση από ασθένειες.
Το σωματικό βάρος παραμένει χαμηλό, αφού η πολύωρη ποδηλασία ενεργοποιεί το μεταβολισμό των λιπών, διατηρώντας το σώμα λεπτό και αθλητικό. Αν παρατηρήσει κανείς ποδηλάτες δρόμου αντοχής, θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για αθλητές που ενώ καταναλώνουν μέχρι και 12.000 θερμίδες την ημέρα (αναβάσεις στο γύρο Γαλλίας) είναι πολύ αδύνατοι.

Ο ποδηλάτης δεν απολαμβάνει μόνο τους καρπούς της προπόνησής του αλλά και την εναλλαγή των τοπίων και ξεφεύγει από την καθημερινή ρουτίνα. Ο βαθμός περιπέτειας και η αίσθηση της γρήγορης μετακίνησης συνυπάρχουν ανεξάρτητα από την ηλικία.
Στον αγωνιστικό αθλητισμό στόχος είναι η μεγιστοποίηση της απόδοσης και των παραμέτρων της φυσικής κατάστασης. Ο όρος φυσική κατάσταση περιλαμβάνει την αντοχή, την ταχύτητα, τη δύναμη, τη νευρομυϊκή συνεργασία και την ευκινησία. Όπως είναι γνωστό, κάθε άθλημα απαιτεί και βελτιώνει διαφορετικό ποσοστό των παραμέτρων αυτών, ανάλογα με το χαρακτήρα του (αν πρόκειται για αγώνισμα δύναμης, ταχύτητας, αντοχής ή συνδυασμός των παραπάνω). Η ποδηλασία ως αγώνισμα αντοχής βελτιώνει το συντονισμό και την αντοχή στη μακροχρόνια προσπάθεια.

Η ποδηλασία για να επιφέρει το μέγιστο των θετικών της αποτελεσμάτων απαιτεί τουλάχιστον μία ώρα συνεχούς άσκησης, τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα, στο 75-85% της ατομικής ικανότητας απόδοσης. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος ελέγχου της έντασης γίνεται μετρώντας τους καρδιακούς παλμούς από ένα φορητό καρδιοσυχνόμετρο που έχει συνήθως τη μορφή ρολογιού.
Στην άσκηση με το ποδήλατο χρειάζεται να ληφθούν υπόψη ορισμένοι παράγοντες. Κατ’ αρχάς, το είδος του ποδηλάτου. Από τα είδη που κυκλοφορούν -πόλης (citybike), δρόμου αντοχής (road bike) και ορεινής ποδηλασίας (mountainbike)- είναι απαραίτητο να διαλέξετε αυτό που σας ταιριάζει περισσότερο. Ο σκελετός του πρέπει να είναι ανάλογος με τη σωματική σας διάπλαση και να ανταποκρίνεται στη χρήση του ποδηλάτου (συνδυασμός δομής και μήκους σκελετού), διαφορετικά ενδέχεται να προκληθούν μυοσκελετικές κακώσεις. Γενικά, όσο πιο μακρύς είναι ο σκελετός τόσο πιο αγωνιστική είναι η θέση του αναβάτη και φυσικά πιο άβολη. Προσφέρει όμως αεροδυναμική θέση και είναι κατάλληλη για την ιδανική μεταφορά δύναμης στο πεντάλ. Για ποδηλασία αναψυχής, στα ποδήλατα εκδρομών, επιλέγονται σκελετοί με κοντό οριζόντιο σωλήνα και ψηλό λαιμό, δίνοντας μια πιο όρθια και υγιή για τη σπονδυλική στήλη στάση.

Το ύψος της σέλας είναι ανάγκη να «εξατομικεύεται» (η φτέρνα του παπουτσιού να ακουμπά τα κατεβασμένα και κάθετα στο δρόμο πεντάλ, ώστε τα πόδι να μην είναι τελείως τεντωμένο στην άρθρωση του γόνατος). Έτσι η άρθρωση του γόνατος θα κινείται χωρίς ενοχλήσεις και θα μεταδίδεται όλη η δύναμη στο πεντάλ.
Στον απαραίτητο εξοπλισμό συγκαταλέγονται το ποδηλατικό κράνος και ο κατάλληλος ρουχισμός ανάλογα με την εποχή.
Όποιος θέλει να ασχοληθεί με την ποδηλασία χρειάζεται να ελέγξει εκτός από τον εξοπλισμό του και τη φυσική του κατάσταση, κάνοντας ένα τεστ κοπώσεως και ελέγχοντας την καρδιά του.
Για όλους αυτούς τους λόγους η ποδηλασία θεωρείται ένα από τα πιο αγαπητά αθλήματα, κατάλληλα και για την αποκατάσταση τραυματισμών, για τους καρδιοπαθείς και τους υπέρβαρους.

health.in.gr