Το γονίδιο «δεν πέθανα ακόμη» παρατείνει τη ζωή της μύγας Drosophila, πιθανώς και του ανθρώπου

36

Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν σχεδόν τυχαία την ύπαρξη ενός γονιδίου, το οποίο, όταν τροποποιηθεί, αυξάνει σημαντικά τη διάρκεια ζωής της μύγας – πειραματόζωου Drosophila (μύγα των φρούτων). Οι μύγες που έφεραν μεταλλαγές σε ένα από τα δύο αντίγραφα του γονιδίου έζησαν τουλάχιστον 69-71 ημέρες, αντί για 37 που είναι ο φυσιολογικός μέσος όρος, και οι ερευνητές ονόμασαν χιουμοριστικά το γονίδιο Indy, δηλαδή «Im not dead yet» (δεν πέθανα ακόμη). Η έρευνα θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία φαρμάκων που επιβραδύνουν το μεταβολισμό και αυξάνουν την αναμενόμενη διάρκεια ζωής και στον άνθρωπο.

Κατά τη διάρκεια ενός πειράματος, οι ερευνητές από το Κέντρο Υγείας του Πανεπιστημίου του Κονένκτικατ, με επικεφαλής τον δρ. Στίβεν Χέλφαντ, παρατήρησαν ότι ορισμένες από τις μύγες Drosophila melanogaster που χρησιμοποιούσαν επιζούσαν για παραπάνω από το «φυσιολογικό» μέσο όρο, πολλές φορές μέχρι και 110 ημέρες, αναφέρει το BBC.

Διαπίστωσαν ότι το περίεργο αυτό φαινόμενο οφείλονταν σε μεταλλάξεις σε ένα από τα δύο αντίγραφα ενός γονιδίου, οι οποίες προκαλούσαν μείωση της πρόσληψης ενέργειας από τα κύτταρα, τα ανάγκαζαν δηλαδή να «κάνουν δίαιτα».

Εμπνευσμένοι από μία ατάκα της ταινίας «Ιππότες της Ελεεινής Τραπέζης» (Monty Python and the Holy Grail) των Μόντι Πάιθον, στην οποία ένας από τους ήρωες κινδυνεύει να θαφτεί ζωντανός, οι επιστήμονες ονόμασαν το γονίδιο «Im not dead yet» ή, για συντομία, Indy.

Οι μύγες με το μεταλλαγμένο γονίδιο έζησαν απολαμβάνοντας μία «υψηλή ποιότητα ζωής» έως το τέλος, καθώς παρέμειναν εξίσου δραστήριες με τις «φυσιολογικές». Όπως αποκαλύπτει η δρ. Μπλάνκα Ροτζίνα, μέλος της ερευνητικής ομάδας, τα θηλυκά άτομα γέννησαν μέχρι και 2.000 αυγά, 700 παραπάνω από το μέσο όρο των φυσιολογικών θηλυκών.

Καθώς το γονιδίωμα της Drosophila και του ανθρώπου παρουσιάζουν ομολογία περίπου 70%, το γονίδιο Indy υπάρχει και στον άνθρωπο. Οι πρωτεΐνες που παράγει θα μπορούσαν να γίνουν ο μοριακός στόχος νέων φαρμάκων που παρατείνουν τη ζωή του ανθρώπου μέχρι τα 150 χρόνια. Αν και η έρευνα απέχει ακόμη πολύ από τη δημιουργία ενός τέτοιου φαρμάκου, ο δρ. Χέλφαντ θεωρεί ότι μία τέτοια προσέγγιση όχι μόνο θα παρέτεινε τη ζωή, αλλά θα καταπολεμούσε και την παχυσαρκία.

Η ανακάλυψη του Indy συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι η επιβράδυνση του μεταβολισμού παρατείνει τη ζωή. Η δραστική μείωση της προσλαμβανόμενης τροφής σε ποντίκια έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να παρατείνει τη ζωή έως και 50%.

Η ανακάλυψη του Indy ίσως προσφέρει στο μέλλον μία εναλλακτική λύση στην αυστηρή δίαιτα με σκοπό την παράταση της ζωής χωρίς απώλεια της ζωτικότητας.

Σημαντική είναι και η παρατήρηση των ερευνητών ότι, εάν και τα δύο αντίγραφα του Indy φέρουν τη μεταλλαγή, η διάρκεια της ζωής μειώνεται αντί να παραταθεί.

Η διαπίστωση αυτή είναι ενδεικτική των δυσκολιών που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι ερευνητές στην προσπάθειά τους να επιδράσουν με ελεγχόμενο τρόπο στο μεταβολισμό.

Στο παρελθόν είχε ανακαλυφθεί ένα ακόμη γονίδιο που παρατείνει τη ζωή στη Drosophila. Ονομάστηκε «Μαθουσάλας» και, παρόλο που μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια ζωής κατά 35%, οι ερευνητές δεν έχουν ιδέα για τον τρόπο δράσης του.

Η νέα έρευνα χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης των ΗΠΑ και η ανακάλυψη του Indy παρουσιάζεται στο περιοδικό Science σήμερα, Παρασκευή.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ