Η κυβέρνηση Τραμπ παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, γνωστό ως Project Sunrise, με στόχο να μετατρέψει την κατεστραμμένη ενκλάβα σε έναν παράκτιο κόμβο υψηλής τεχνολογίας.

Το σχέδιο, ύψους 112 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σχεδιάστηκε από τον σύμβουλο του προέδρου Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ και υπόσχεται υποδομές «έξυπνης πόλης», πολυτελή τουρισμό και σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας.

Ωστόσο η πρόταση αγνοεί πλήρως την πολιτική και ανθρωπιστική πραγματικότητα στη Γάζα.

Η σκληρή πραγματικότητα της Γάζας

Σήμερα, η Γάζα παραμένει μία από τις πιο καταπονημένες περιοχές στον κόσμο. Περίπου 10.000 πτώματα εξακολουθούν να είναι θαμμένα κάτω από 68 εκατομμύρια τόνους ερειπίων, γεμάτα μη εκραγέντα πυρομαχικά και τοξικά υλικά.

Η περιοχή αντιμετωπίζει χρόνιες ελλείψεις σε βασικές υπηρεσίες και υποδομές.

Παρά τις υποσχέσεις του Project Sunrise για σύγχρονες κατοικίες και δίκτυα ενέργειας που θα διαχειρίζεται τεχνητή νοημοσύνη, κανείς δεν εξηγεί πώς θα επιτευχθεί η ασφάλεια των Παλαιστινίων και πως θα ξεπεραστούν τα χρόνια προβλήματα ασφάλειας και η πολιτική αβεβαιότητα.

Ένα σχέδιο για επενδυτές, όχι για ανθρώπους

Το Project Sunrise προβλέπει τέσσερα στάδια ανασυγκρότησης σε διάστημα 20 ετών.

Στην αρχή, θα καθαριστούν τα ερείπια και θα χτιστούν προσωρινές κατοικίες.

Ακολούθως, θα ανεγερθούν μόνιμες κατοικίες, πολυτελή θέρετρα και σιδηροδρομικά δίκτυα υψηλής ταχύτητας.

Μέχρι το δέκατο έτος, η αξιοποίηση της ακτογραμμής αναμένεται να αποφέρει πάνω από 55 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το νέο διοικητικό κέντρο «New Rafah» θα στεγάσει περίπου 100.000 κατοικίες.

Παρά την φαινομενική μεγαλοπρέπεια, η υλοποίηση αυτών των στόχων φαίνεται πρακτικά ανέφικτη.

Το σχέδιο βασίζεται στην υπόθεση ότι η ασφάλεια μπορεί να σταθεροποιηθεί σταδιακά, κάτι που σήμερα φαντάζει ουτοπικό.

Τα μεγάλα εμπόδια

Η πιο σημαντική αντίφαση στο Project Sunrise είναι πολιτική.

Το σχέδιο δεν μπορεί να ξεκινήσει αν η Χαμάς δεν αποστρατιωτικοποιηθεί πλήρως, παραδίδοντας όπλα και αποσυναρμολογώντας το δίκτυο σηράγγων της.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ θεωρούν αυτή την προϋπόθεση μη διαπραγματεύσιμη, ενώ η Χαμάς δύσκολα θα παραχωρήσει τον έλεγχο για να εξυπηρετήσει στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα που ευθυγραμμίζονται με το Ισραήλ.

Η χρηματοδότηση είναι άλλη μια αμφίβολη πτυχή. Η Ουάσιγκτον προτείνει περίπου 60 δισεκατομμύρια δολάρια κατά την πρώτη δεκαετία, ενώ το υπόλοιπο αναμένεται από κράτη του Κόλπου, την Τουρκία και ιδιωτικά κεφάλαια.

Ωστόσο, πολλοί επενδυτές φοβούνται να ρισκάρουν σε μια περιοχή με εύθραυστη ασφάλεια και διαρκείς συγκρούσεις.

Η πολιτική και οικονομική υποκρισία

Το Project Sunrise μοιάζει λιγότερο με ειρηνευτική πρωτοβουλία και περισσότερο με πολυδάπανο αναπτυξιακό πρόγραμμα.

Η προσέγγιση του Κούσνερ φαίνεται να βασίζεται αποκλειστικά σε οικονομικά κίνητρα, υποθέτοντας ότι οι επενδύσεις και η ανάπτυξη θα υπερκεράσουν βαθιά ριζωμένα ιδεολογικά και πολιτικά προβλήματα.

Οι επικριτές επισημαίνουν ότι αυτή η «ρεαλιστική αισιοδοξία» υποτιμά το βάθος των ιστορικών αδικιών, των ανισοτήτων εξουσίας και των συνεχιζόμενων συγκρούσεων στη Γάζα.

Λεφτά απ’ τα συντρίμμια της Γάζας

Στην πράξη, το Project Sunrise προσφέρει μια εικόνα του τι θα μπορούσε να γίνει η Γάζα, αλλά δεν απαντά στο πώς θα ξεπεραστούν οι πολιτικές, ασφαλιστικές και ανθρωπιστικές προκλήσεις που προηγούνται κάθε επένδυσης.

Η παρουσίαση φέρει την ένδειξη «ευαίσθητο αλλά μη απόρρητο» και δεν διευκρινίζει ποιες χώρες ή εταιρείες θα χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση, ούτε πού ακριβώς θα ζήσουν τα περίπου 2 εκατομμύρια εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι κατά τη διάρκεια των έργων.

Το Project Sunrise αποδεικνύει ότι για τους σχεδιαστές του οι Παλαιστίνιοι της Γάζας είναι απλώς αριθμοί και εκτάσεις προς επένδυση.

Η καθημερινή τους ζωή και οι ανάγκες τους μετά από περισσότερα από 2 χρόνια γενοκτονικού πολέμου αγνοούνται πλήρως, ενώ το πολυτελές όραμα προχωρά σαν να μην υπήρχαν ποτέ.