Η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελεί μονόδρομο για την επίτευξη της παγκόσμιας ενεργειακής ασφάλειας και της αποφυγής των οικονομικών και περιβαλλοντικών κινδύνων που δημιουργεί η εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας και τις επιπτώσεις των εκπομπών άνθρακα στο κλίμα.

Αυτός ο μετασχηματισμός πέραν του ότι κρίνεται απαραίτητος, καθιστά παράλληλα αναγκαία τη διαρθρωτική αναμόρφωση του ενεργειακού τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, ορισμένες χώρες έχουν ήδη γίνει επιτυχημένα παραδείγματα σε αυτή τη διαδικασία μετασχηματισμού, με μία εκ των πρωταγωνιστριών να είναι η Δανία.

Η μακροπρόθεσμη στρατηγική της Δανίας

Κάθε σοβαρό σχέδιο απαιτεί σωστό προγραμματισμό, ενδελεχή έρευνα και συνέπεια στην υλοποίηση. Η ιστορία του ενεργειακού μετασχηματισμού της Δανίας βασίζεται σε ένα μακροπρόθεσμο όραμα του οποίου οι βάσεις τέθηκαν τη δεκαετία του 1970, αρχής γενομένης της πετρελαϊκής κρίσης του 1973 που οδήγησε τη χώρα να αναπτύξει νέες ενεργειακές στρατηγικές αποφυγής από την εξωτερική εξάρτηση στον ενεργειακό εφοδιασμό.

Οι δημόσιες πολιτικές που ξεκίνησαν αυτή τη διαδικασία έδωσαν προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση και τη χρήση εγχώριων ενεργειακών πόρων. Ως αποτέλεσμα αυτής της επιλογής, οι επενδύσεις στην αιολική ενέργεια επιταχύνθηκαν από τη δεκαετία του 1980 και υποστηρίχθηκαν τόσο οι τεχνολογικές όσο και οι υποδομικές εξελίξεις, αντανακλώντας την ανάγκη της χώρας για ενεργειακή ανεξαρτησία.

Σήμερα, η Δανία καλύπτει σημαντικό μέρος της συνολικής της ηλεκτροπαραγωγής από αιολική ενέργεια. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), γύρω στο 60% της ηλεκτρικής κατανάλωσης της χώρας προέρχεται από αιολική ενέργεια, ποσοστό που την κατατάσσει στην κορυφή του κόσμου όσον αφορά την κατά κεφαλήν παραγωγή αιολικής ενέργειας. Αυτή η επιτυχία επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό μέσω της συνεργασίας του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, ειδικά στην ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων και την ενσωμάτωσή τους στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, έχουν καταστήσει την ενεργειακή υποδομή της Δανίας πιο ευέλικτη και βιώσιμη. Έργα όπως τα Horns Rev και Kriegers Flak συγκαταλέγονται στις μεγαλύτερες επενδύσεις ανανεώσιμης ενέργειας όχι μόνο στη Δανία αλλά και στην Ευρώπη.

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της επιτυχίας της Δανίας είναι η παρουσία εταιρειών όπως ο παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή ανεμογεννητριών Vestas,. Εταιρείες αυτού του μεγέθους έχουν σημαντικό μερίδιο όχι μόνο στην εγχώρια αγορά αλλά και στις εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών παγκοσμίως. Σκεφτείτε ότι η Vestas παρείχε περίπου το 16% των ανεμογεννητριών που εγκαταστάθηκαν παγκοσμίως από το 2023, καθιστώντας τη Δανία πρώτη στις εξαγωγές πράσινης τεχνολογίας. Αυτό δείχνει ότι η δανική οικονομία δεν περιορίζεται στην παραγωγή ενέργειας, αλλά έχει καταστεί παγκόσμιος παίκτης στις τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας.

Ένα άλλο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της μετάβασης της χώρας στην ανανεώσιμη ενέργεια είναι το υψηλό επίπεδο κοινωνικής συμμετοχής. Τα άτομα ενθαρρύνονται να συμμετέχουν στις διαδικασίες παραγωγής ενέργειας μέσω ενεργειακών συνεταιρισμών, διασφαλίζοντας έτσι την ιδιοκτησία των ενεργειακών επενδύσεων στη βάση. Αυτό συνέβαλε στην αύξηση της κοινωνικής υποστήριξης για την ανανεώσιμη ενέργεια, στην ανάπτυξη εμπιστοσύνης στα έργα και στη διασφάλιση διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Ταυτόχρονα, η άμεση συμμετοχή του κοινού στην παραγωγή ενέργειας εξασφάλισε επίσης τη διασπορά του οικονομικού οφέλους στη βάση. Αυτό το συμμετοχικό μοντέλο θεωρείται αποτελεσματική λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες στη δημιουργία κοινωνικής συναίνεσης.

Στόχοι & Προκλήσεις

Οι ενεργειακές πολιτικές της Δανίας δεν περιορίζονται φυσικά σε βραχυπρόθεσμους στόχους αλλά στην πλήρη απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα έως το 2050. Το στρατηγικό πλάνο που συντάχθηκε για αυτόν τον στόχο προβλέπει μια δομή βασισμένη στην ενεργειακή απόδοση, τις επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια, την ηλεκτροδότηση στις μεταφορές και τις τεχνολογίες έξυπνων δικτύων. Σε αυτό το πλαίσιο, στόχος είναι η μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 70% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 έως το 2030.

Αυτοί οι στόχοι για τους Δανούς δεν είναι μόνο συμβολικοί, αλλά υποστηρίζονται από συγκεκριμένους νόμους και κανονισμούς, σύμφωνους με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Union’s Green Deal), που έχει επίσης εδραιώσει την ηγετική θέση της χώρας εντός της ΕΕ.

Ωστόσο, αυτός ο δρόμος της ενεργειακής μετάβασης δεν ήταν, ούτε είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, λόγω της ασταθούς φύσης της παραγωγής των ΑΠΕ που καθιστά δύσκολη τη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης ενέργειας. Για τον λόγο αυτό, η Δανία πραγματοποιεί σημαντικές επενδύσεις σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και τεχνολογίες έξυπνων δικτύων.

Η αποθήκευση της πλεονάζουσας προσφοράς στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και η διοχέτευσή της στο δίκτυο όταν χρειάζεται είναι μεγάλης σημασίας για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας, σε συνδυασμό με την ανταλλαγή ενέργειας με γειτονικές χώρες μέσω περιφερειακών έργων ενεργειακής ολοκλήρωσης (προτιμώμενες στρατηγικές της χώρας για τη μείωση του αντίκτυπου των εποχιακών διακυμάνσεων).

Στο πλαίσιο αυτό, η Δανία επενδύει στο επόμενο μεγάλο βήμα που είναι οι τεχνολογίες υδρογόνου. Η μετατροπή της πλεονάζουσας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε πράσινο υδρογόνο διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο τόσο στην αποθήκευση ενέργειας όσο και στην απαλλαγή του βιομηχανικού τομέα από τον άνθρακα.

Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, στοχεύει να ενσωματώσει την παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να καταστήσει αυτήν την τεχνολογία εξαγώγιμη με τα «ενεργειακά νησιά». Πρώτο «ενεργειακό νησί» (Energy Island) σχεδιάζεται να δημιουργηθεί στις ακτές της Βόρειας Θάλασσας, ένα έργο που για την ώρα θα αργήσει τουλάχιστον τρία χρόνια λόγω του αυξημένου κόστους και των υψηλών επιτοκίων. Στόχος αυτής της καινοτόμου κατασκευής είναι η ικανότητα να διοχετεύσει πράσινη ενέργεια σε 3 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρώπη.

Ένα ολιστικό μοντέλο- παράδειγμα

Η ιστορία της επιτυχίας του βιώσιμου ενεργειακού μετασχηματισμού της Δανίας είναι στην πραγματικότητα το προϊόν μιας ολιστικής προσέγγισης, που συνδυάζει στοιχεία όπως οι τεχνολογικές εξελίξεις, η πολιτική αποφασιστικότητα, ο οικονομικός σχεδιασμός και η κοινωνική συμμετοχή. Η Δανία προσφέρει ένα πολυπαραγοντικό και μακροπρόθεσμο μοντέλο για τον ενεργειακό μετασχηματισμό, παράδειγμα προς μίμηση ειδικά για τις αναπτυσσόμενες χώρες, που μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως σημαντική αναφορά στην ανάπτυξη λύσεων που μπορούν να προσαρμοστούν στις τοπικές συνθήκες τους.

Η Δανία όχι μόνο έχει πετύχει τους περιβαλλοντικούς της στόχους με τον μετασχηματισμό που πραγματοποίησε στον ενεργειακό τομέα, αλλά ενσωμάτωσε επίσης την οικονομική της ανάπτυξη με την πράσινη ανάπτυξη. Η προσέγγιση αυτής της σκανδιναβικής χώρας αποτελεί ένα υποδειγματικό μοντέλο για χώρες που επιθυμούν να επιτύχουν ισορροπία μεταξύ ενεργειακής ασφάλειας, ουδετερότητας άνθρακα και οικονομικής ανταγωνιστικότητας. Στον σημερινό κόσμο όπου ο ενεργειακός μετασχηματισμός έχει καταστεί αναγκαιότητα, ο οδικός χάρτης που ακολούθησε η Δανία δείχνει ότι είναι δυνατό να επιτευχθεί επιτυχία, τόσο σε τεχνικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Ειδήσεις Σήμερα: