Καθαγιασμός και κουτσομπολιά – Το Conclave προσφέρει μια μυστική ματιά στη διαδικασία εκλογής του νέου Πάπα

«Το ομολογώ» γράφει η Andrian Horton στον Guardian, «η πρώτη μου σκέψη όταν άκουσα την είδηση ότι ο Πάπας Φραγκίσκος πέθανε σε ηλικία 88 ετών, ήταν το Κονκλάβιο. Τόσο στην πεζή, τεχνική σημασία του – η απομόνωση των καρδιναλίων για την εκλογή νέου Πάπα με πλειοψηφία δύο τρίτων – όσο και στην ομώνυμη ταινία Conclave, του 2024, η οποία επέτρεψε στους θεατές να συμμετάσχουν εικονικά σε μια διαδικασία που από καιρό περιβάλλεται από μυστικότητα και ευλάβεια.

Ένα είδος ντοκιμαντέρ για το Βατικανό

Η ταινία, που σκηνοθέτησε ο Έντουαρντ Μπέργκερ, παρουσίαζε τη διαδικασία τόσο ιερή όσο και βέβηλη – τις τακτικές πομπές και τις συναντήσεις στην καφετέρια, την τελετουργική καύση των χάρτινων ψήφων και τις προβολές ασφαλείας, τον λευκό καπνό και τις τσάντες με τα δωρεάν είδη υγιεινής.

Οι καθαγιασμένες αίθουσες του Βατικανού και τα κουτσομπολιά που φουντώνουν ανάμεσά τους, ιδίως καθώς διαφορετικές παρατάξεις ανταγωνίζονται για να δουν το όραμά τους να εδραιώνεται από τον ισχυρότερο θρησκευτικό ηγέτη στον κόσμο.

«Ως ένα επιδέξιο και άκρως διασκεδαστικό θρίλερ για τη μυστική διαδικασία εκλογής ενός νέου Πάπα, λοιπόν, το Conclave μοιάζει με ντοκιμαντέρ ώστε να μπορέσουν οι λαϊκοί να μπουν στη δράση. Πόσο ακριβές όμως είναι;» συνεχίζει η Andrian Horton στον Guardian.

«Οι λεπτομέρειες είναι σωστές», συμφώνησε ο Bill Cavanaugh, καθηγητής Καθολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο DePaul. «Σίγουρα η σκηνογραφία της ταινίας, φροντίζει να είναι πολύ ακριβής»

Η σκηνογραφία βοηθάει τις λεπτομέρειες

Σύμφωνα με τους ειδικούς, περισσότερο εύστοχες παρά όχι, και τουλάχιστον σχολαστικά τεκμηριωμένες. «Πολλές από τις λεπτομέρειες είναι σωστές», δήλωσε η Kathleen Sprows Cummings, ιστορικός του Καθολικισμού στο Notre Dame, η οποία παρακολούθησε στενά την εκλογή του Πάπα Φραγκίσκου το 2013.

«Η ταινία έκανε πολύ καλή δουλειά στην εξισορρόπηση του ανθρώπινου – ανθρώπων, ανδρών που είναι φιλόδοξοι, που έχουν πολύ έντονα συναισθήματα για το τι χρειάζεται η εκκλησία – και του Αγίου Πνεύματος, που οι Καθολικοί πιστεύουν ότι καθοδηγεί τη διαδικασία».

Συνεντεύξεις από πολυάριθμους καρδιναλίους

«Οι λεπτομέρειες είναι σωστές», συμφώνησε ο Bill Cavanaugh, καθηγητής Καθολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο DePaul. «Σίγουρα η σκηνογραφία της ταινίας, φροντίζει να είναι πολύ ακριβής».

Ο Berger, ο σεναριογράφος Peter Straughan και η ομάδα παραγωγής έχουν μιλήσει εκτενώς, στο πλαίσιο της εκστρατείας για τα βραβεία της ταινίας – κέρδισε Oscar και  Bafta – για τη σχολαστική διαδικασία έρευνας της ταινίας, η οποία δεν αφορούσε άμεσα το Βατικανό, ώστε να αποφευχθεί η αθέμιτη επιρροή.

Αντ’ αυτού, η ομάδα πήρε συνεντεύξεις από πολυάριθμους καρδιναλίους για γενικές λεπτομέρειες, περιηγήθηκε στο Βατικανό και αναδημιούργησε την Καπέλα Σιξτίνα στα στούντιο Cinecittà στη Ρώμη.

Θρησκευτικοί σύμβουλοι έδωσαν τις αρχαϊκές διαδικασίες που δεν επιβεβαιώνονται επίσημα, αλλά περνούν μέσα από τους αιώνες, όπως η διαδικασία αφαίρεσης και καταστροφής του δαχτυλιδιού του νεκρού Πάπα.

«Ήταν αξιοσημείωτος ο τρόπος με τον οποίο πήραν κάτι που είναι μυστικό και πραγματικά έκαναν πολλά από αυτά σωστά».

«Θα έχουν δείπνα, θα συγκεντρώνονται σε διαμερίσματα. Ποιος υποστηρίζει ποιον; Υπάρχει μια ξεκάθαρη πλειοψηφία που θα μπει μέσα; Υπάρχει ένας ξεκάθαρος επικρατέστερος υποψήφιος;. Όλα αυτά θα συμβούν»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Conclave (@conclavethefilm)

Ποιος υποστηρίζει ποιον

Η ταινία έδωσε μια αίσθηση των τύπων των συζητήσεων που συμβαίνουν πριν από ένα κονκλάβιο, κατά τη διάρκεια της λεγόμενης γενικής συνέλευσης, όπου όλοι οι καρδινάλιοι – συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «βασιλικών» άνω των 80 ετών που είναι πολύ μεγάλοι για να ψηφίσουν – ταξιδεύουν στη Ρώμη για συζητήσεις και συναντήσεις σχετικά με το μέλλον της εκκλησίας.

Η ανεπίσημη κουβέντα γύρω από τις εκλογές άρχισε σοβαρά τον Φεβρουάριο, όταν ο Φραγκίσκος αρρώστησε βαριά από πνευμονία. Αλλά από αυτή την εβδομάδα, η δράση που απεικονίζεται στην ταινία θα ξεκινήσει λίγο-πολύ.

«Θα έχουν δείπνα, θα συγκεντρώνονται σε διαμερίσματα. Ποιος υποστηρίζει ποιον; Υπάρχει μια ξεκάθαρη πλειοψηφία που θα μπει μέσα; Υπάρχει ένας ξεκάθαρος επικρατέστερος υποψήφιος;. Όλα αυτά θα συμβούν» λέει ο Bill Cavanaugh.

Αυτός ο φατριασμός απεικονίζει χαλαρά μια Εκκλησία που παλεύει με φιλελεύθερα και συντηρητικά οράματα, αλλά η πολιτικολογία είναι πιθανότατα «λίγο υπερβολική» δήλωσε ο Cavanaugh

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Conclave (@conclavethefilm)

Όλοι οι άνθρωποι του Πάπα (στη θέση του Πάπα)

Η ταινία σκιαγραφεί αυτές τις συζητήσεις με σαφείς παρατάξεις, με επικεφαλής αρχέτυπα: Ο καρδινάλιος Goffredo Tedesco (Σέρτζιο Καστελίτο), ένας Ιταλός αντιδραστικός, εκπροσωπεί τη συντηρητική πτέρυγα της εκκλησίας που αντιτίθεται στη χαλάρωση των αυστηρών κανόνων.

Ο καρδινάλιος Aldo Bellini (Στάνλεϊ Τούτσι), ο κορυφαίος φιλελεύθερος υποψήφιος, επιδιώκει να μεταρρυθμίσει την εκκλησία στη θέση του εκλιπόντος πάπα.

Ο Νιγηριανός καρδινάλιος Joshua Adeyemi (Λούσιαν Μσαμάτι) αντιπροσωπεύει το μεγάλο ποσοστό των ασκούμενων καθολικών στον Παγκόσμιο Νότο- θα γίνει ο πρώτος μαύρος πάπας, καθώς και ένας ακραιφνώς ομοφοβικός.

Ο καρδινάλιος Jacob Tremblay (Τζον Λίθγκοου) είναι ένας έξυπνος και διαφανώς φιλόδοξος Αμερικανός που επιθυμεί την εξουσία.

Και ο καρδινάλιος Τόμας Λόρενς (Ρέιφ Φάινς, του οποίου ο θείος, Νίκολας Λας, ήταν ένας από τους πιο διάσημους καθολικούς θεολόγους της Αγγλίας) λειτουργεί ως ο μετριοπαθής, προσκολλημένος στην παράδοση ειρηνοποιός που ωστόσο μπαίνει στον πειρασμό της προσωπικής φιλοδοξίας και της συμπάθειας προς τη φιλελεύθερη πτέρυγα.

Οπαδοί του Πάπα Φραγκίσκου και άλλοι 

Αυτός ο φατριασμός απεικονίζει χαλαρά μια Εκκλησία που παλεύει με φιλελεύθερα και συντηρητικά οράματα, αλλά η πολιτικολογία είναι πιθανότατα «λίγο υπερβολική» δήλωσε ο Cavanaugh. «Οι καρδινάλιοι δεν χωρίζονται καθαρά σε προοδευτικά και συντηρητικά στρατόπεδα … σε γενικές γραμμές, είναι πολύ περισσότερο μια μικτή ομάδα».

«Υπάρχουν σίγουρα άνθρωποι που είναι παραδοσιακοί, οι οποίοι πιστεύουν ότι ο Πάπας Φραγκίσκος το παρατράβηξε στη συνάντηση με τους ανθρώπους στο περιθώριο. Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν η κληρονομιά του να συνεχιστεί ακριβώς με τον ίδιο τρόπο».

Το πώς αυτά τα οράματα διαδραματίζονται σε μια εκλογή με 135 καρδιναλίους, τη συντριπτική πλειοψηφία των οποίων διόρισε ο Φραγκίσκος, είναι πιο περίπλοκο.

*Με στοιχεία από theguardian.com | Αρχική Φωτό: Ο Ρέιφ Ράινς στο Conclave