Κοροναϊός : Πόσο κοντά βρισκόμαστε στην ανακάλυψη εμβολίου;

Ο κοροναϊός SARS-CoV-2 συνεχίζει να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο.

Από τη στιγμή κατά την οποία η επιδημία εξελίχθηκε σε πανδημία, οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο επιδόθηκαν σε έναν αγώνα δρόμου για να δημιουργήσουν ένα εμβόλιο κατά του κοροναϊού, σε εργαστήρια από τη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, έως το Ηνωμένο Βασίλειο.

Πρόσφατα ο Λευκός Οίκος χρηματοδότησε μια νέα επιστημονική πρωτοβουλία με στόχο τη δραστική μείωση του χρόνου ανάπτυξης εμβολίων και την προετοιμασία 300 δόσεων έως τον Ιανουάριο.

Όπως αποκάλυψε χθες ο καθηγητής παθολογίας Σωτήρης Τσιόδρας «έχει ήδη αρχίσει η ευρωπαϊκή συζήτηση που αφορά τη χρήση τους σε ομάδες προτεραιότητας του πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι κάποιες από τις προσπάθειες αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια δόσεις εμβολίου μέχρι το τέλος του έτους»

Πολλοί επιστήμονες τονίζουν, ωστόσο, ότι ενδεχομένως αυτά τα χρονοδιαγράμματα να υπερβολικά φιλόδοξα, καθώς η ανάπτυξη του εμβολίου αναμένεται να διαρκέσει από 12 έως 18 μήνες.

Ενώ πολλές εταιρείες ισχυρίζονται ότι είναι κοντά στη σύνθεση ενός εμβολίου, που μπορεί να αναπτυχθεί εντός των επόμενων μηνών, κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να είναι σε ικανό διάστημα να καταπολεμήσει την τρέχουσα φάση της πανδημίας.

Πολλά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο μπορεί να έχουν την ικανότητα να προχωρήσουν τη βασική έρευνα που αφορά την πρώιμη ανάπτυξη ενός εμβολίου, ωστόσο, στο πιο δύσκολο μέρος τους οι έρευνες αυτές συνήθως αποτυγχάνουν. Ποιο είναι αυτό το σημείο; Οι δοκιμές σε ανθρώπους.

Αυτές απαιτούν πολύ περισσότερο χρόνο και κοστίζουν πολύ περισσότερα χρήματα. Αυτό, όμως, είναι το πιο κρίσιμο στάδιο για την επιτυχία ενός εμβολίου, καθώς οι δοκιμές σε ανθρώπους αποδεικνύουν εάν πράγματι είναι αποτελεσματικά και ασφαλή.

Ποιά είναι τα είδη εμβολίων που δοκιμάζονται

Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής και του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρης Παρασκευής, Ιωάννης Τρουγκάκος, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος αναφέρονται στους τύπους εμβολίων, πάνω στα οποία εργάζονται όλα τα ερευνητικά εργαστήρια ανά τον κόσμο, αυτή τη στιγμή.

Όπως αναφέρουν: «Όλα τα εμβόλια προσπαθούν να εκθέσουν τον ανθρώπινο οργανισμό σε ένα αδρανές ιικό αντιγόνο, το οποίο δεν θα προκαλέσει νόσο, αλλά έχει στόχο να ενεργοποιήσει το ανοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον ιό και να τον αδρανοποιεί».

Το κάθε εμβόλιο προσπαθεί να επιτύχει αυτό το αποτέλεσμα με τη χρήση διαφορετικών ειδών τεχνολογίας.

Εμβόλια Νουκλεϊκών οξέων (DNA, RNA)

Πρόκειται για εμβόλια που παίρνουν ως βάση το γενετικό υλικό (RNA ή DNA) του ιού. Η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στις δοκιμές για τα εμβόλια του νέου κοροναϊού και πάνω σ’ αυτό το πρόγραμμα δραστηριοποιούνται περισσότερες από 20 ομάδες σε όλο τον κόσμο.

Εμβόλια που βασίζονται σε ιικούς φορείς

Σε αυτήν την τεχνολογία παραγωγής εμβολίων χρησιμοποιείται ως φορέας ένας ιός, όπως της ιλαράς, ή ο αδενοϊός, που είναι γενετικά τροποποιημένος ώστε να παράγει πρωτεΐνες (αντιγόνα) του κοροναϊού. Αυτοί οι ιοί είναι εξασθενημένοι και δεν προκαλούν νόσο. Σε αυτήν την κατηγορία εμβολίων ενεργοποιούνται 25 ομάδες

Εμβόλια που βασίζονται σε ιικές πρωτεΐνες

Τα «παραδοσιακά» αυτά εμβόλια βασίζονται στην χορήγηση ιϊκών πρωτεϊνών ή τμήματων ιϊκής πρωτεΐνης (αντιγόνων) στον άνθρωπο. Με αυτήν την κατηγορία εμβολίων ασχολούνται 28 ερευνητικές ομάδες διεθνώς οι οποίες εστιάζονται στην εξωτερική πρωτεΐνη του ιού (spike) και συγκεκριμένα στο τμήμα της πρωτεΐνης που αλληλεπιδρά με τον υποδοχέα των κυττάρων του ξενιστή.

Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και τα εμβόλια που βασίζονται σε κενά ιϊκά σωματίδια που μοιάζουν με το ιό. Πέντε ομάδες εργάζονται σε εμβόλια αυτού του τύπου, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ισχυρή ανοσιακή απάντηση, αλλά είναι σχετικά δύσκολο να παρασκευαστούν.

Εμβόλια που βασίζονται στον κοροναϊο SARS-CoV-2

Τουλάχιστον 7 ερευνητικές ομάδες προσπαθούν να αναπτύξουν εμβόλιο στη βάση αυτής της επίσης «παραδοσιακής» τεχνολογίας η οποία βασίζεται στη χρήση εξασθενημένων ή αδρανοποιημένων εκδοχών του κοροναϊού. Πολλά υφιστάμενα εμβόλια (π.χ. έναντι της ιλαράς ή της ευλογιάς) έχουν βασιστεί σε αυτήν την τεχνολογία αλλά χρειάζονται εκτεταμμένες δοκιμές προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφάλεια τους. Στη βάση αυτών των τεχνολογιών αναφέρονται γενικά δύο κατηγορίες εμβολίων: Τα εμβόλια που αφορούν σε εξασθενημένο ιό και τα εμβόλια που βασίζονται σε αδανοποιημένο ιό.