Η επίσκεψή του στο Άγιο Όρος, η Αγία Σοφία, μια φράση φίλου του, πυροδότησαν το ενδιαφέρον του Σαντιάγο Καλατράβα ώστε να ασχοληθεί με θρησκευτικά κτίρια και στην πορεία με την ανοικοδόμηση του ορθόδοξου ναού του Αγίου Νικoλάου στο Σημείο Μηδέν, 14 χρόνια μετά την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους.


Μιλώντας για το εγχείρημα αυτό στο Μουσείο Μπενάκη ανέφερε στην εισαγωγή της ομιλίας του: «Στα 21 μου, περίπου, έτη επισκέφθηκα για πρώτη φορά την Ελλάδα, τα νησιά της, και αμέσως καλλιεργήθηκε μια σχέση συμπάθειας».

Η ιστορία της ενασχόλησής του με το Ναό του Αγίου Νικολάου συμπυκνώνεται σε αυθόρμητες και ενθουσιώδεις αποφάσεις, αλλά και σε πολλά ερεθίσματα. «Με τη μορφή παραγγελίας ήρθε η πρόταση της συμμετοχής μου σε διαγωνισμό για την ανοικοδόμηση του Ναού του Αγίου Νικολάου. Ήμουν στη Σύμη, όπου μου αρέσει η ιστιοπλοΐα, όταν με κάλεσαν από το γραφείο μου στη Νέα Υόρκη. Θεώρησα ότι ήταν καλή ιδέα. Με τράβηξε αμέσως. Ενθουσιάστηκα και ένιωσα ότι θα αποκομίσω μεγάλη εμπειρία. Δεν σκέφτηκα εάν θα κερδίσω ή όχι στο διαγωνισμό, αλλά τη γνώση που θα αποκομίσω για την Ορθοδοξία», ανέφερε.

Επιρροή επάνω του άσκησε κι η φράση ενός φίλου του που του είπε ότι η Αγία Σοφία είναι «ο παρθενώνας της Ορθοδοξίας». Έτσι σκέφτηκε ότι θα συνεισφέρει προς αυτή την κατεύθυνση με το έργο του, άρχισε να σχεδιάζει ξανά και ξανά, να προσεγγίζει σφαιρικά το θέμα, να διερευνά τη σημασία της Ορθοδοξίας, με άλλους ορθόδοξους ναούς να τροφοδοτούν με υλικό την οπτική του.

Οι πρώτες όμως αντιδράσεις που έφερε η γνωστοποίηση της προσπάθειας ανοικοδόμησης του ναού ήταν ανάμικτες αφού ο κόσμος δεν είχε πεισθεί ότι κάτι τέτοιο μπορεί να είναι εφικτό. Στη Νέα Υόρκη διατυπώθηκαν ενστάσεις θρησκευτικού περιεχομένου, η ελληνική κοινότητα ωστόσο κινήθηκε προς την αντίθετη κατεύθυνση καθώς ο ναός ήταν «κομμάτι της ιστορίας της» .

Μιλώντας για την πηγή έμπνευσής του, την Αγία Σοφία, για το σχεδιασμό του ναού του Αγίου Νικολάου, ο Καλατράβα είπε ότι παρόλο που την έχει επισκεφθεί, δεν κατάφερε να γνωρίσει τότε τη βαθιά έννοια της Ορθοδοξίας.

Η εμβάθυνση στην Ορθοδοξία ήρθε το 2005 όταν μετά από επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη, μετέβη στο Άγιο Όρος. «Δεν γνώριζα τα ονόματα των περιοχών αλλά εντυπωσιάστηκα. Με άγγιξαν πολύ οι επισκέψεις στα μοναστήρια, αυτό με γύρισε πίσω στο Βυζάντιο κι έτσι αναπτύχθηκε η περιέργειά μου».

Με την έμπνευσή του να εμπλουτίζεται τόσο από την επίσκεψη στο Άγιο Όρος όσο και από την Αγία Σοφία, σημείωσε:

«Πριν εργαστώ πάνω στο ναό του Αγίου Νικολάου ασχολιόμουν με θρησκευτικά κτίρια. Η πρώτη φορά που εργάστηκα πάνω σε κάτι τέτοιο χρονολογείται το 1991 με τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη στις ΗΠΑ, πράγμα που αποτέλεσε μια πλούσια εμπειρία». Μέσα από την εργασία αυτή, τόνισε, γίνεται περισσότερο αντιληπτός ο συμβολισμός που φέρει το θρησκευτικό κτήριο.

Πέντε χρόνια αργότερα, το 1996, σχεδίασε ένα μικρό παρεκκλήσι , «Στον Άγνωστο Θεό», που είχε σκεφτεί, όπως ανέφρε, να εγκαταστήσει κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα ως χώρο διαλογισμού.

Αναφερόμενος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, είπε πως έχει «εμπλουτισθεί η ζωή μου, και η επαφή μου με τους Έλληνες με έκανε να καταλάβω τι σημαίνει ελληνικός πολιτισμός».

Μιλώντας για τη διαδικασία σχεδιασμού της Πεζογέφυρας Καλατράβα, στη Λεωφόρο Μεσογείων, σημείωσε ότι ως μάθημα λειτούργησε η γέφυρα που σχεδίασε για τη Βενετία, μια πόλη «που έχει 350 γέφυρες, δεν δίνει όμως τη δυνατότητα σε άτομα με κινητικά προβλήματα να κυκλοφορήσουν». Αντιμέτωπο με σφοδρές κριτικές τον έφερε το συγκεκριμένο έργο του στη Βενετία αφού όπως είπε δεν κατάφερε να δημιουργήσει μια προσβάσιμη για τα άτομα με κινητικά προβλήματα γέφυρα λόγω έλλειψης χρημάτων από τη δημαρχία.

*Η έκθεση του Σαντιάγο Καλατράβα στο Μουσείο Μπενάκη με τίτλο «Η ανοικοδόμηση του ελληνορθόδοξου ναού του Αγίου Νικολάου, στο ‘Σημείο Μηδέν’», θα διαρκέσει ως τις 25 Οκτωβρίου. Στην έκθεση παρουσιάζονται τα στάδια της αναδημιουργίας του ναού του Αγίου Νικολάου στο «Σημείο Μηδέν» της Νέας Υόρκης μέσα από αρχιτεκτονικές μακέτες, σχέδια, ακουαρέλες, ψηφιακές αποδόσεις του ναού, καθώς και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό.
Υπενθυμίζεται, ότι το παλιό κτίσμα του ελληνορθόδοξου ναού καταστράφηκε ολοσχερώς με την κατάρρευση του Νότιου Πύργου του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου κατά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

Ελισάβετ Σταμοπούλου

entertainment.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: