Τρεις ιστορίες από την μάχη κατά του Έμπολα στην «καρδιά» της Σιέρα Λεόνε

Στο Καϊλαχούν της Σιέρα Λεόνε η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, δίνει καθημερινά αγώνα για την καταπολέμηση του Έμπολα. Η Φατμάτα, ο Μοχάμεντ και ο Ντομινίκ, που εργάζονται εκεί, μοιράζονται στο in.gr τις εμπειρίες τους, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, αλλά και τα χαμόγελα που εισπράττουν όταν ένας ασθενής βγαίνει νικητής.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν την παρέμβαση για τον Έμπολα στη Δυτική Αφρική τον Μάρτιο 2014 και αυτή την στιγμή έχουν προγράμματα στη Γουινέα, τη Λιβερία, τη Νιγηρία, τη Σιέρα Λεόνε και το Κονγκό.

Στα έξι θεραπευτικά κέντρα που έχουν στήσει στη Δυτική Αφρική έχουν δεχθεί 5.611 άτομα, εκ των οποίων 3.503 ήταν θετικοί στον ιό Έμπολα και 1.417 κατάφεραν να επιζήσουν.

Στη Σιέρα Λεόνε, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν δύο κέντρα διαχείρισης Έμπολα, στην Μπο και στο Καΐλαχούν με περισσότερα από 1.400 άτομα προσωπικό. Το κέντρο διαχείρισης στο Καΐλαχούν άνοιξε στις 26 Ιουνίου. Μέχρι σήμερα, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν δεχθεί περισσότερους από 600 επιβεβαιωμένους ασθενείς με Έμπολα, από τους οποίους 292 έχουν αναρρώσει.

Η οργάνωση απευθύνει επείγουσα έκκληση για οικονομική βοήθεια μέσω δωρεάς στον ειδικό λογαριασμό της ALPHA BANK: 260002002001556 και στο support.msf.gr/ebola

Φατμάτα Σουαράι: Ακούγοντας και παρηγορώντας τους ασθενείς

Η Φατμάτα εργάζεται ως σύμβουλος ψυχικής υγείας στο Κέντρο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Καϊλαχούν της Σιέρα Λεόνε.

«Ο ρόλος μου είναι να είμαι διαθέσιμη για τους ασθενείς προκειμένου να τους παρηγορήσω, να τους μιλήσω, να ακούσω τους φόβους τους και να εξηγήσω τι σημαίνει να βρίσκεσαι στο κέντρο θεραπείας» λέει η Φατμάτα.

«Κάθε μέρα, έχω το νου μου να εντοπίζω τους ασθενείς εκείνους που δεν σηκώνονται από το κρεβάτι και δεν βγαίνουν από τη σκηνή τους.
Προσέχω για τις ενδείξεις εκείνες που υποδηλώνουν ότι κάποιος έχει παραιτηθεί ή έχει αρχίσει να πιστεύει ότι το τέλος του είναι κοντά. Όταν βλέπω τέτοιες περιπτώσεις, πηγαίνω κατευθείαν να μιλήσω στους ασθενείς. Τους εξηγώ ότι δεν πρέπει να παραιτηθούν, ότι πρέπει να τρώνε και να πίνουν υγρά για να μένουν ενυδατωμένοι. Προσπαθώ να τους πείσω να σηκωθούν, να βγουν έξω και να αισθανθούν τον ήλιο στα πρόσωπά τους».

Για την Φατμάτα το πιο δύσκολο είναι όταν έχει να αντιμετωπίσει παιδιά που έχουν μολυνθεί από τον Έμπολα. «Τα περισσότερα είναι πολύ αδύναμα και δεν υπάρχει πάντοτε κάποιος άλλος ενήλικος ασθενής μέσα στο κέντρο για να αναλάβει τη φροντίδα τους. Υπάρχουν, επίσης, παιδιά που έχουν επιβιώσει από τον ιό ή δεν έχουν μολυνθεί, αλλά έχουν χάσει τις οικογένειές τους […] Ανησυχώ πάρα πολύ για αυτά τα παιδιά. Τι μέλλον θα έχουν;» αναρωτιέται.

Τα πράγματα όμως δεν είναι εύκολα ούτε και για όσους καταφέρνουν να νικήσουν το «τέρας» του Έμπολα και ετοιμάζονται να επιστρέψουν στην παλιά ζωή τους. «Υπάρχουν φορές που οι επιζώντες δεν είναι ευπρόσδεκτοι στις κοινότητες και τους φίλους τους, καθώς οι υπόλοιποι εξακολουθούν να φοβούνται να τους πλησιάσουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι επιζώντες μου τηλεφωνούν και εγώ τους μιλάω. Τους λέω να αισθάνονται περήφανοι και να μην φοβούνται».

Κι όταν η ασθένεια τελικά κερδίζει και ο ασθενής πεθαίνει, η δουλειά της Φατμάτα γίνεται ακόμη πιο δύσκολη. «Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ρόλος μου είναι να εντοπίσω την οικογένεια για να τους ενημερώσω και να τους ρωτήσω αν θα ήθελαν να είναι παρόντες κατά την ταφή. Αυτό είναι το πιο δύσκολο μέρος της δουλειάς μου».

Μοχάμεντ Λένο: Η χλωρίνη είναι ο καλύτερος φίλος μου

Ο Μοχάμεντ είναι μέλος της ομάδας εξυγίανσης νερού και υγιεινής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο κέντρο διαχείρισης Έμπολα στο Καϊλαχούν. «Η δουλειά μου είναι να περιοριστεί ο ιός σε συγκεκριμένες μόνο περιοχές. Απολυμαίνω τις σκηνές, τις τουαλέτες, τα ασθενοφόρα και τους νεκρούς. Η χλωρίνη είναι ο καλύτερος φίλος μου. Γνωρίζω ότι αν το χρησιμοποιήσω σωστά, κρατώ το κέντρο ασφαλές για όλους».

Τα καθήκοντά του τον εκθέτουν στη χειρότερη πλευρά του Έμπολα. «Αν κάποιος έχει ήδη πεθάνει, τότε θα πρέπει να απολυμάνω το σώμα και να το ετοιμάσω για την ομάδα ταφής. Αυτή είναι μια διαδικασία ιδιαιτέρως δύσκολη γιατί είμαστε οι τελευταίοι που βλέπουν τα πρόσωπά τους. Υποβάλω πάντα τα σέβη μου σε όλους εκείνους των οποίων οι ζωές έχουν «κλαπεί» από τον Έμπολα».

Ο Μοχάμεντ νιώθει ασφαλής όταν φοράει την κίτρινη στολή, τα γάντια, τη μάσκα και τον ψεκαστήρα. «Παίρνω τη δουλειά μου πολύ σοβαρά, διότι είμαι ιδιαίτερα εκτεθειμένος σε κινδύνους. Η εργασία μου είναι εντατικής φύσεως: καθαρίζω και σηκώνω πράγματα, φορώντας την προστατευτική στολή. Ιδρώνω πολύ. Είμαι υποχρεωμένος να εργάζομαι με αργούς ρυθμούς και να ακολουθώ τους κανόνες ασφαλείας γιατί ένα λάθος θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες».

Ο Μοχάμεντ κατάγεται από τη Γουινέα και γνωρίζει ότι η μάχη κατά του Έμπολα δίνεται και εκεί. «Είμαι όμως χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ και είμαι σε θέση να βοηθάω. Είμαι περήφανος για τη δουλειά μου, γιατί ξέρω ότι συμβάλλω κι εγώ στην καταπολέμηση του Έμπολα».

Ντομινίκ Πεσίμα: Είμαι ένας πολεμιστής στη μάχη του Έμπολα

Ο Ντομινίκ εργάζεται στην πρώτη γραμμή κατά του Έμπολα. Ως μέλος της ομάδας αγωγής υγείας, υποστηρίζει ότι η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία.

«Έχουν περάσει τρεις μήνες από τότε που άρχισα να μιλάω στους ανθρώπους για τον Έμπολα. Πηγαίνω στα χωριά, στις κοινότητες που χάνουν μέλη της οικογένειας και γείτονες και τους ενημερώνω σχετικά με την ασθένεια».

«Κάθε φορά που πλησιάζω ένα χωριό που έχει πληγεί, έχω επίγνωση του κινδύνου. Είμαι όμως προετοιμασμένος. Μετακινούμαι με το αυτοκίνητο. Βγαίνω έξω με τις λευκές μπότες από καουτσούκ και το γιλέκο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, έτοιμος να ενημερώσω, μέσω της διασκέδασης κατά ένα τρόπο. Χρησιμοποιώ φυλλάδια, ραδιοφωνικά σποτ και τη φωνή μου για να αποσαφηνίσω τη σύγχυση που υπάρχει γύρω από τον Έμπολα» λέει ο Ντομινίκ.

Η δουλειά του είναι να πείσει τους ανθρώπους να πλένουν τα χέρια τους, να αποφεύγουν το κρέας άγριων ζώων, όταν τρώνε να προτιμούν τα ατομικά σκεύη έναντι των κοινόχρηστων και πάνω από όλα να μην αγγίζονται.

«Τους μιλάω για το κέντρο διαχείρισης. Τους λέω ότι είναι το μέρος όπου ο άρρωστος πάει για να γίνει καλύτερα, αν και πολλοί επίσης μπορεί να πεθάνουν εκεί, επειδή καθυστέρησαν και η ασθένεια έχει προχωρήσει. Στις κοινότητες επικρατεί η αντίληψη ότι το κέντρο είναι ένα μέρος όπου οι άνθρωποι πηγαίνουν και δεν επιστρέφουν ποτέ. Είναι το μέρος που πεθαίνουν».

Οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει καθημερινά ο Ντομινίκ είναι τεράστιες. Τα ξεχνάει όμως όλα όταν συνοδεύει στο σπίτι του έναν επιζώντα. «Οι κάτοικοι του χωριού μαζεύονται με μεγάλα χαμόγελα. Τραγουδούν, χορεύουν και μερικές φορές προσεύχονται γιορτάζοντας. Στους ανθρώπους που έχουν χάσει αγαπημένα τους πρόσωπα, αυτό τους δίνει ελπίδα. Για μένα, είναι μια απόδειξη ότι έχω κάνει καλή δουλειά».

Δυστυχώς, όμως, πολλές φορές ο άνθρωπος που κατάφερε να νικήσει τον Έμπολα καλείται να δώσει έναν άλλο δύσκολο αγώνα: να καταφέρει να κερδίσει και πάλι μια θέση στην κοινότητα. «Συχνά εκείνοι που έχουν θεραπευτεί δεν έχουν καμία θέση στην κοινότητα. Τους αποφεύγουν και τους θεωρούν επικίνδυνους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, επισκέπτομαι το χωριό. Προσπαθώ να τους πείσω ότι ο άνθρωπος αυτός είναι καλά και δεν αποτελεί απειλή. Τους εξηγώ και καθησυχάζω την κοινότητα. Αγγίζω μπροστά τους τον άνθρωπο που έχει θεραπευθεί για να τους δείξω ότι δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν».

«Είμαι ένας πολεμιστής στη μάχη με τον Έμπολα» λέει ο Ντομινίκ. «Σπάω την αλυσίδα μετάδοσης μέσω της ευαισθητοποίησης και θα συνεχίσω μέχρι η ασθένεια να ηττηθεί. Πιστεύω ότι είμαι στην πλευρά των νικητών».

Κική Μαργαρίτη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ