Την προγραμματική συμφωνία «πουλάει» η ηγεσία του SPD στη βάση

Μετά το μαραθώνιο πόκερ με το στρατόπεδο των Χριστιανοδημοκρατών, η ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών κορυφώνει τώρα την εκστρατεία να πείσει και τη βάση των στελεχών του κόμματος να εγκρίνουν τον Μεγάλο Συνασπισμό. Ξεκινώντας «περιοδεία» από την Έσση, ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ θέλει να κατευνάσει τους φόβους στο SPD για νέα συνεργασία με την Μέρκελ, αλλά βρίσκεται επίσης αντιμέτωπος και με επικρίσεις ακόμη και για την συνταγματικότητα της απόφασής του να θέσει την συμφωνία σε εσωτερική κάλπη: «Ας τελειώνουμε με τις ανοησίες», η απάντησή του.

Εάν η εκστρατεία του Γκάμπριελ είχε μότο, μάλλον θα ήταν «Μην φοβάστε, συμφωνείστε σύντροφοι!». Όσο κι αν τον τελευταίο χρόνο οι δημοσκοπήσεις έδειχναν το Μεγάλο Συνασπισμό ως ισχυρότερο ενδεχόμενο μετά την κάλπη της 22ας Σεπτεμβρίου (όπως επιβεβαιώθηκε), το κλίμα στους Σοσιαλδημοκράτες ξεκινούσε από ψυχρή στάση μέχρι ανοικτή αντίθεση στη συγκυβέρνηση.

Ο Μεγάλος Συνασπισμός δεν θα ήταν πρωτοφανής για τη Γερμανία, και αυτό ακριβώς είναι που φοβίζει τους Σοσιαλδημοκράτες: Από την πρώτη συνεργασία με την Μέρκελ, το 2005-09, το ιστορικό κόμμα του SPD βγήκε κατεστραμμένο, καταποντιζόμενο στις εκλογές και έχοντας καταφέρει έκτοτε να ανακάμψει μόνο οριακά (τα ποσοστά του ενισχύθηκαν κατά μόλις κάτι παραπάνω από δύο μονάδες φέτος).

Η ανησυχία για επανάληψη της ιστορίας βρίσκεται πίσω από τις επιφυλάξεις που έχουν μεν υποχωρήσει αλλά συνεχίζουν να ακούγονται στο SPD. Η φήμη μάλιστα της Μέρκελ ως «μαύρης χήρας» που στρέφει όλη την πολιτική δυσαρέσκεια στους κυβερνητικούς της εταίρους επιβεβαιώθηκε και με τους Φιλελεύθερους (FDP).

«Πιστεύω πως μπορούμε να μας δούμε» σε αυτήν την κυβέρνηση, είπε το βράδυ της Πέμπτης ο αρχηγός Ζίγκμαρ Γκάμπριελ σε κομματική συγκέντρωση στην Έσση. Φυσικά, είπε, και δεν πέρασαν όλες οι θέσεις του SPD στην προγραμματική συμφωνία, αλλά η συνεργασία με τους Χριστιανοδημοκράτες θα είναι «συναπισμός της νηφάλιας λογικής».

Το μεγαλύτερο όπλο του Γκάμπριελ είναι η επίτευξη του κατώτατου μισθού: Η επιτυχία σε αυτό, στις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό, στη ρύθμιση της χρηματοπιστωτικής αγοράς είναι οι τομείς στους οποίους η σφραγίδα του SPD είναι εμφανέστερη στην προγραμματική συμφωνία. «Δεν χρειάζεται να φοβόμαστε να μπούμε ξανά σε συνασπισμό με τους Χριστιανοδημοκράτες» είπε.

«Δεν θα μπούμε σε δυσκολίες, εάν καθίσουμε στο τραπέζι του Συνασπισμού με την κυρία Μέρκελ, αλλά μόνο εάν εμείς οι ίδιοι κάνουμε ανοησίες» είπε. Ανάλογες είναι οι εισηγήσεις που «περιφέρουν» σε κομματικές συγκεντρώσεις και συνεντεύξεις τους τα υπόλοιπα ηγετικά στελέχη, όπως η Αντρέα Νάλες ή ακόμη και ο (αδρανής στα εσωτερικά, υψηλού κύρους όμως δε) Μάρτιν Σουλτς.

Αυτό δεν σημαίνει πως οι αντίθετες φωνές έχουν εξαφανιστεί. Ορισμένοι, ακόμη και στη συνάντηση στην Έσση, δεν έκρυψαν την δυσφορία τους -επικρίνοντας, μεταξύ άλλων, την καθυστέρηση στην έλευση του κατώτατου μισθού και την υποχώρηση στα ζητήματα της ΕΕ- λέγοντας πως θα καταψηφίσουν. Το χειροκρότημα που πήρε ο Γκάμπριελ όμως ήταν διαρκές, έστω και αν όχι ιδιαίτερα ενθουσιώδες.

Αντισυνταγματική η εσωκομματική κάλπη; «Ανοησίες»

Η κάλπη στο SPD θα στηθεί από 6 μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου, θα γίνει με επιστολική ψήφο και το αποτέλεσμά της -που αναμένεται να γνωστοποιηθεί στις 14 Δεκεμβρίου- θα καθορίσει εάν το Βερολίνο θα έχει κυβέρνηση ή εάν θα τεθούν σε κίνηση άλλες διαδικασίες.

Πρόκειται για την πρώτη φορά ένα κόμμα προχωρά σε τέτοια κίνηση, και η πρώτη φορά που η βάση των στελεχών του έχει τόση εξουσία. Επακόλουθο ήταν να ξεκινήσουν οι αμφιβολίες όχι μόνο για την πολιτική σκοπιμότητα της επιλογής αλλά και για τη νομιμότητά της.

Το πιο ενδεικτικό σχετικό περιστατικό ήταν η εμφάνιση του Γκάμπριελ από την Έσση σε ζωντανή σύνδεση με το ZDF και τη δημοσιογράφο του, Μαριέτα Σλόμκα, το βράδυ μετά την ομιλία του.

Η δημοσιογράφος άρχισε να απαριθμεί τις αμφιβολίες που έχουν εκφράσει αρκετοί για τη συνταγματικότητα της εσωκομματικής κάλπης (παραπέμποντας, στον αέρα, και σε άρθρα του γερμανικού Συντάγματος για την ελευθερία των βουλευτών) για να πάρει την απάντηση από τον Γκάμπριελ πως τέτοιας βαρύτητας αποφάσεις λαμβάνονται σε άλλα κόμματα από πολύ πιο περιορισμένο αριθμό στελεχών.

«Δεν μπορώ να τα πάρω στα σοβαρά αυτά, είναι ανοησίες» είπε ο Γκάμπριελ αρχίζοντας να εξάπτεται, όπως και η δημοσιογράφος. «Αυτές τις ανοησίες τις λένε σοβαροί συνταγματολόγοι» του απάντησε, και αυτός συνέχισε για να της πει «ας τελειώνουμε με αυτές βλακείες».

Σε δημοσκόπηση για το ZDF που δημοσιεύεται την Παρασκευή, το 75% των Γερμανών πιστεύει πως τα στελέχη του SPD θα πουν το τελικό «ναι». Μόνο ένα 18% πιστεύει πως η βάση θα απορρίψει τον Μεγάλο Συνασπισμό.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ