Όλη η Ελλάδα έχει τα έθιμά της. Και για κάποιον λόγο, πολλές φορές, αυτά τα έθιμα συνδέονται με μια συμβολική βία, με την χρήση όπλων ή πολεμοφοδίων. Ίσως έτσι να… «ξορκίζεται το κακό». Ποιος ξέρει. Στον Μαραθόκαμπο της Σάμου, την Κυριακή του Πάσχα, εδώ και κοντά 100 χρόνια διατηρείται το έθιμο των «Τουφεκιών». Κάποιοι μάλιστα το συνδέουν και με την επανάσταση του 1821. Στις μέρες μας, οι κάτοικοι προσπαθούν κάθε χρονιά να προσφέρουν και εντυπωσιακότερο θέαμα, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο.

Για το έθιμο αυτό ο κόσμος προετοιμάζεται μήνες πριν. Συγκεντρώνουν τα
υλικά τους και σιγά – σιγά κατασκευάζουν απίστευτο αριθμό «εκτοξευτήρων –
Τουφεκιών». Κάθε ενορία έχει στην συλλογή της 1600 – 2000 «Τουφέκια».
Τα τοποθετούν στο χώμα με προσανατολισμό τα απέναντι βουνά – για λόγους
ασφαλείας – και η κάθε ενορία παρουσιάζει το δικό της θέαμα. Την
Κυριακή του Πάσχα μετά την μεσημεριανή περιφορά των Αναστάσεων, όλες οι
ενορίες συναντιούνται σε προκαθορισμένο σημείο και η κάθε μια στην σειρά
της ξεκινά τις «Τουφεκιές». Στόχος είναι να παρουσιάσουν το πλέον
πολύβουο και καπνογόνο θέαμα. Έτσι ανακηρύσσεται και ο νικητής.
Όταν τελειώσει η διαδικασία όλοι μαζί γιορτάζουν με αυγά, κουλούρια και παραδοσιακό Σαμιώτικο κρασί.

Παλιά, μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, χρησιμοποιούσαν παμπάλαια όπλα του 1821: το τρουμπούν (τρομπόνι) και το σουλτάς (σουλτάδο). Το τρομπόνι μάλιστα ήταν βραχύκαννο, κατ’ εξοχή ναυτικό όπλο , με πλατιά κάνη που έβαζαν πολλά βλήματα και με αυτά οι Μαραθοκαμπίτες ναυτικοί αντιμετώπιζαν τους πειρατές. Η χρήση των όπλων αυτών απαιτούσε χειρισμούς από δυνατούς άντρες, λεβέντες. Η κάθε ενορία είχε τους δικούς της τουφεκάδες, τους δικούς της λεβέντες και υπήρχε μεγάλος συναγωνισμός μέχρι στο τέλος να καταλήξουν στον καλύτερο τουφεκά της χρονιάς. Οι συζητήσεις γι αυτόν έδιναν και έπαιρναν για καιρό.
Οι μικρότεροι έριχναν φελλούς, τρακατρούκες, αυτοσχέδια βαρελότα και κυρίως κλειδιά. Όποιος τότε ξεχνούσε γύφτικο κλειδί στην πόρτα του, χανόταν αμέσως. Ήταν περιζήτητα. Ένα κλειδί , μια πρόκα και μερικά κουτιά σπίρτα εξόπλιζαν τον κάθε πιτσιρικά για το Πάσχα. Όλα αυτά τα «όπλα» χάθηκαν με το χρόνο και όσα απέμειναν τα μάζεψαν οι Ιταλοί και οι Γερμανοί κατά την περίοδο της Κατοχής.
{{{ map }}}

Σήμερα, οι 6 ενορίες του χωριού προετοιμάζονται και συναγωνίζονται για το ποια θα παρουσιάσει το εντυπωσιακότερο θέαμα. Στην προετοιμασία του θεάματος συμμετέχουν εκατοντάδες εθελοντές κάθε ηλικίας, ενώ στηρίζεται οικονομικά και από δεκάδες ομογενείς του εξωτερικού που θέλουν τη διατήρηση των τοπικών εθίμων στο πέρασμα του χρόνου.

Δήμος Σάμου