Ακόμα μια θεωρία για το θαυμαστό ήχο των Στραντιβάριους

36

Γιατί τα βιολιά του μεγάλου Ιταλού κατασκευαστή Στραντιβάρι έχουν τόσο ανώτερο ήχο; Ίσως επειδή το ξύλο από το οποίο κατασκευάστηκαν είναι εξαιρετικά ομοιογενές, απαντούν ερευνητές που εξέτασαν τα όργανα με αξονικό τομογράφο.

Η νέα έρευνα, που δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική επιθεώρηση PLoS One, έρχεται να προστεθεί σε μια ποικιλία θεωριών που έχουν προταθεί τα τελευταία 300 χρόνια.

Ο Ολλανδός γιατρός καιΜπέρεντ Στόελ και ο Αμερικανός κατασκευαστής μουσικών βιολιών Τέρι Μπόρμαν συνέκριναν οκτώ σύγχρονα βιολιά με πέντε κλασσικά βιολιά που κατασκευάστηκαν στην Κρεμόνα από τον Αντόνιο Στραντιβάρι και τον Τζιουζέπε Γκουαρνέρι ντελ Γκέσο.

Τα πανάκριβα έγχορδα εξετάστηκαν με μια προσαρμοσμένη έκδοση του λογισμικού με το οποίο μετράται η πυκνότητα των πνευμόνων σε ασθενείς με εμφύσημα.

Η ανάλυση των τομογραφιών φαίνεται να διαψεύδει παλαιότερες μελέτες, σύμφωνα με τις οποίες το ξύλο των Στραντιβάριους έχει ασυνήθιστα υψηλή πυκνότητα -η μέση πυκνότητα του ξύλου ήταν περίπουίδια στα κλασσικά και τα σύγχρονα βιολιά. Οι ερευνητές διαπίστωσαν όμως ότι το ξύλο των βιολιών από την Κρεμόνα είχε εξαιρετικά ομοιόμορφη πυκνότητα.

Το συμπέρασμα ήταν το ίδιο τόσο για το επάνω μέρος των βιολιών, που συνήθως κατασκευάζεται από ερυθρελάτη, όσο και για την κάτω πλευρά, που συνήθως φτιάχνεται από σφεντάμι.

Στα περισσότερα δέντρα, το ξύλο που παράγεται την άνοιξη είναι συνήθως λιγότερο πυκνό από αυτό που παράγεται το καλοκαίρι, στο τέλος της αυξητικής περιόδου.

Στα Στραντιβάριους, όμως, αυτό δεν φαίνεται να ισχύει. Ίσως η διαφορά στον ήχο τους να οφείλεται στις κλιματικές συνθήκες της περιοχής όπου μεγάλωσαν τα δέντρα πριν από τρεις αιώνες.

«Η κλιματική διαφορά ίσως παίζει ρόλο αλλά η κατεργασία του ξύλου θα μπορούσε να είναι μια άλλη εξήγηση. Μια τρίτη απάντηση θα μπορούσε να είναι η παλαίωση του ξύλου τα τελευταία 300 χρόνια» δήλωσε στο Reuters ο Δρ Μπέρεντ του Πανεπιστημίου του Λάιντεν.

«Δεν υπάρχει τρόπος να το μάθουμε από αυτά τα δεδομένα. Δείξαμε απλά ότι υπάρχουν διαφορές στην πυκνότητα» παραδέχεται.

Σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, το ξύλο των Στραντιβάριους είναι ασυνήθιστα πυκνό επειδή προέρχεται από δέντρα που μεγάλωναν πολύ αργά κατά τη λεγόμενη «Μικρή Παγετώδη Περίοδο», μια περίοδο χαμηλών θερμοκρασιών από το 1645 έως το 1750.

Αλλες μελέτες είχαν εστιαστεί στη γεωγραφική προέλευση του ξύλου, στις καμπύλες των οργάνων, καθώς και στις κόλλες και τα βερνίκια που χρησιμοποιούσε η οικογένεια Στραντιβάρι. Ομοφωνία, πάντως, εξακολουθεί να μην υπάρχει.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ