36

Το πρώτο νομοθέτημα της ΕΕ που ορίζει κανόνες για την ευθύνη σε περίπτωση πρόκλησης βλαβών στο περιβάλλον τίθεται σε ισχύ τη Δευτέρα 30 Απριλίου. Η Οδηγία βασίζεται στην αρχή « ρυπαίνων πληρώνει», η οποία διατυπώνεται στη Συνθήκη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την Παρασκευή, η έννοια της περιβαλλοντικής ζημίας περιλαμβάνει τις βλάβες στους υδάτινους πόρους, στα φυσικά ενδιαιτήματα, στα ζώα και στα φυτά, καθώς και τη μόλυνση του εδάφους που προκαλεί σοβαρές βλάβες στην ανθρώπινη υγεία.

Τα κράτη μέλη οφείλουν να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο το αργότερο στις 30 Απριλίου, μέχρι σήμερα, όμως, μόνο η Ιταλία, η Λετονία και η Λιθουανία έχουν συμμορφωθεί.

Ο επίτροπος Περιβάλλοντος Σταύρος Δήμας δήλωσε: «Η Οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για την πρόληψη των ζημιών, ενώ όταν σημειώνονται σοβαρές ζημίες, παρέχει τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να απαιτούν αποκατάσταση από τον ένοχο. Με ανησυχεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι, μέχρι σήμερα, μόνο τρία κράτη μέλη έχουν μεταφέρει στην εθνική τους νομοθεσία αυτό το ζωτικής σημασίας νομοθέτημα. Εάν δεν ακολουθήσουν σύντομα και τα υπόλοιπα, η Επιτροπή θα αναγκαστεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να κινήσει νομικές διαδικασίες.»

Τα μέρη που ενδεχομένως θα φέρουν την ευθύνη κάλυψης των δαπανών για την πρόληψη ή τη διόρθωση της περιβαλλοντικής ζημίας είναι οι φορείς που αναπτύσσουν τις επικίνδυνες ή δυνάμει επικίνδυνες δραστηριότητες οι οποίες απαριθμούνται στην οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι δραστηριότητες που ελευθερώνουν βαρέα μέταλλα στα ύδατα ή στον ατμοσφαιρικό αέρα, οι εγκαταστάσεις παραγωγής επικίνδυνων χημικών προϊόντων, οι χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων και οι εγκαταστάσεις καύσης. Υπεύθυνοι για την κάλυψη των δαπανών πρόληψης ή διόρθωσης των ζημιών σε προστατευόμενα είδη και φυσικά ενδιαιτήματα μπορούν να καταστούν και άλλοι οικονομικοί φορείς, μόνον όμως εφόσον διαπιστωθεί δόλος ή αμέλεια εκ μέρους τους.

Οι δημόσιες αρχές θα έχουν σημαντικό ρόλο στο σύστημα ευθύνης. Καθήκον τους θα είναι να εξασφαλίζουν ότι οι υπεύθυνοι φορείς θα λαμβάνουν οι ίδιοι ή θα χρηματοδοτούν τα αναγκαία προληπτικά ή διορθωτικά μέτρα.

Οι ομάδες που εκπροσωπούν το δημόσιο συμφέρον, όπως οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, θα έχουν τη δυνατότητα να απαιτούν δράση από τις δημόσιες αρχές, εφόσον είναι αναγκαίο, και να προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη κατά των αποφάσεών τους, εάν αυτές είναι παράνομες.

Στις περιπτώσεις όπου η ζημία ή η απειλή ζημίας πλήττει ενδεχομένως περισσότερα του ενός κράτη-μέλη, τα κράτη αυτά οφείλουν να συνεργάζονται στη λήψη των προληπτικών ή διορθωτικών μέτρων.

Η αρχή σύμφωνα με την οποία όποιος ρυπαίνει πληρώνει για τη βλάβη που προκαλεί στο περιβάλλον διατυπώνεται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η συζήτηση για τον τρόπο αντιμετώπισης της περιβαλλοντικής ευθύνης σε επίπεδο ΕΕ άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και οδήγησε στη δημοσίευση μιας Πράσινης και μιας Λευκής Βίβλου από την Επιτροπή, το 1993 και το 2000, αντίστοιχα. Τα δύο αυτά έγγραφα αποτέλεσαν αντικείμενο εκτενών διαβουλεύσεων και συζητήσεων με την κοινωνία των πολιτών και όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές.

Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο του 2002, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν την οδηγία στις 21 Απριλίου 2004, τα δε κράτη μέλη έχουν προθεσμία μέχρι τις 30 Απριλίου 2007 για να τη μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ειδήσεις Σήμερα: