Εκπαιδεύστε το παιδάκι σας να χρησιμοποιεί την τουαλέτα

Ο έλεγχος της ούρησης και της αφόδευσης είναι απαραίτητες ικανότητες, τις οποίες ένα παιδί πρέπει να κατακτήσει στο πλαίσιο της κοινωνικής του ανάπτυξης. Η εκπαίδευση του μικρού να χρησιμοποιεί την τουαλέτα απαιτεί χρόνο, κατανόηση και υπομονή από την πλευρά των γονιών, ενώ σε καμία περίπτωση δεν χρειάζονται πίεση και άγχος.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία έναρξης της εκπαίδευσης. Ο σωστός χρόνος εξαρτάται από τη σωματική και την ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού. Παιδιά μικρότερα των 12 μηνών δεν έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν τους σφιγκτήρες τους, κατάσταση που συνεχίζεται με μικρή μόνο βελτίωση για τους επόμενους έξι μήνες. Μεταξύ 18 και 24 μηνών αρχίζουν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια ετοιμότητας, αν και μερικά παιδιά μπορεί να είναι έτοιμα μετά την ηλικία των 30 μηνών.

Εκτός όμως από την ηλικία, σημαντικός παράγοντας είναι και η συναισθηματική ωρίμανση. Επιβάλλεται το παιδί να θέλει και όχι να προσπαθεί έντονα ή να δείχνει σημάδια φόβου και ανησυχίας. Στη δεύτερη περίπτωση είναι προτιμότερο η όλη διαδικασία να αναβληθεί για λίγο.

Η ένταση στο σπίτι ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τη διαδικασία μάθησης. Ακολουθούν περιπτώσεις, στις οποίες η εκπαίδευση της τουαλέτας είναι καλύτερο να αναβληθεί προσωρινά.

1. Η οικογένεια μόλις μετακόμισε ή θα αλλάξει σπίτι στο προσεχές μέλλον.
2. Περιμένετε παιδί ή γεννήσατε πρόσφατα.
3. Η οικογένεια περνά κάποια κρίση, όπως σοβαρή ασθένεια ή πρόσφατο θάνατο.

Ωστόσο, εάν το παιδί σας φαίνεται πρόθυμο να μάθει να χρησιμοποιεί την τουαλέτα, δεν υπάρχει λόγος οι παραπάνω καταστάσεις να αποτελέσουν εμπόδιο.

Το σημαντικό είναι να χαλαρώσετε, να μη συγχύζεστε και να αποφεύγετε την καταπίεση. Έχετε στο νου σας ότι κανένας άλλος, εκτός από το ίδιο το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει πότε και πού ουρεί ή αφοδεύει αυτό. Η ηλικία στην οποία μπορεί να ξεκινήσει η εκπαίδευση συμπίπτει με την ηλικία κατά την οποία το παιδί συνειδητοποιεί την ατομικότητά του και αναζητεί τρόπους να ελέγξει τα όρια και τις δυνάμεις του. Μερικά παιδιά εκφράζουν αυτά τους τα συναισθήματα κρατώντας τα ούρα ή τα κόπρανά τους.

Πότε το παιδί μου είναι έτοιμο;

Τα σημάδια που υποδεικνύουν ότι το παιδί σας είναι έτοιμο είναι τα ακόλουθα:

1. Το παιδί μένει στεγνό για τουλάχιστον δύο ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας ή δεν βρέχεται ύστερα από σύντομους ύπνους.
2. Οι κινήσεις του εντέρου του γίνονται τακτικές και προβλέψιμες.
3. Οι εκφράσεις του προσώπου του, η στάση του σώματός του ή οι λέξεις που χρησιμοποιεί αποκαλύπτουν ότι είναι έτοιμο να επισκεφθεί την τουαλέτα.
4. Το παιδί είναι σε θέση να ακολουθεί απλές οδηγίες.
5. Είναι ικανό να πάει μόνο του στο μπάνιο και να ξεντυθεί με μικρή βοήθεια.
6. Αισθάνεται δυσφορία με λερωμένες τις πάνες του και θέλει να το αλλάξετε.
7. Ζητά από μόνο του να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα ή το γιο γιο του.
8. Επιθυμεί να φορά εσώρουχα που προορίζονται για παιδάκια μεγαλύτερης ηλικίας.

Η συχνότητα των κενώσεων ποικίλλει. Μερικά παιδιά αφοδεύουν δύο, τρεις φορές ημερησίως, ενώ άλλα μια φορά κάθε δύο, τρεις ημέρες. Μαλακά και χωρίς πόνο κόπρανα έπειτα από μια ισορροπημένη δίαιτα κάνουν ευκολότερη την εκπαίδευση του παιδιού για το ίδιο και τους γονείς του. Η άσκηση πίεσης εκ μέρους των γονιών συνήθως εντείνει παρά λύνει το πρόβλημα.

Επικοινωνήστε με τον παιδίατρό σας, αν υπάρξει μεταβολή στη φύση των κενώσεων ή το παιδί αισθάνεται δυσφορία. Μη χρησιμοποιείτε καθαρτικά, υπόθετα ή κλύσματα, παρά μόνο με συμβουλή γιατρού.

Τα περισσότερα παιδιά κατακτούν τον έλεγχο των κενώσεων και της ούρησής τους στην ηλικία των τριών, τεσσάρων ετών. Ακόμα και στην περίπτωση που καταφέρει να μείνει καθαρό κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να του πάρει μήνες ή ακόμα και χρόνια μέχρι να καταφέρει το ίδιο και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα περισσότερα κορίτσια και το 75% των αγοριών θα καταφέρουν να μείνουν στεγνά τη νύχτα μέχρι την ηλικία των πέντε ετών.

Η εκπαίδευση

Τα κατάλληλα λόγια

Πρέπει να διαλέξετε με προσοχή τις εκφράσεις που θα χρησιμοποιήσετε, ώστε να περιγράψετε στο παιδί σας τα διάφορα μέρη του σώματός του, τη διαδικασία της ούρησης και της αφόδευσης. Προσπαθήστε να του εξηγήσετε χωρίς να νιώσει προσβολή, σύγχυση ή ντροπή.

Η περιγραφή των κενώσεών του δεν πρέπει να περιλαμβάνει όρους όπως ‘βρομιές’, ‘ακαθαρσίες’ κ.λπ. Τέτοιοι αρνητικοί όροι κάνουν το παιδί σας να αισθάνεται ντροπή και αμηχανία. Χρησιμοποιήστε απλές και καθημερινές εκφράσεις.

Το παιδί σας από περιέργεια μπορεί να προσπαθήσει να παίξει με τις κενώσεις του. Αποτρέψτε κάτι τέτοιο, λέγοντάς του, χωρίς να το στεναχωρήστε: ‘Δεν είναι κάτι που μπορείς να παίξεις μαζί του. Δοκίμασε καλύτερα το γιο γιο σου.’

Μόλις το παιδί σας είναι έτοιμο, διαλέξτε του ένα δοχείο κενώσεων (γιο γιο). Η λύση αυτή είναι προτιμότερη, καθώς μεταφέρεται εύκολα και τα πόδια του παιδιού ακουμπούν στο πάτωμα.

Πολλά παιδιά δείχνουν ενδιαφέρον για το τι κάνει η οικογένειά τους στο μπάνιο. Μερικές φορές βοηθά την κατάσταση όταν τα παιδιά παρακολουθούν τους γονείς στο μπάνιο, αφού λόγω της τάσης που έχουν για μίμηση ‘εκπαιδεύονται’ μέσω του παραδείγματος.

Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει πότε πρόκειται να πάει στην τουαλέτα.

Ενθαρρύνετε το μικρό σας να σας λέει πότε θέλει να πάει στην τουαλέτα. Συνήθως θα διαμαρτύρεται ότι βράχηκε ή λερώθηκε μετά το γεγονός. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι αρχίζει να αναγνωρίζει τις σωματικές του λειτουργίες. Επιδοκιμάστε το παιδί που σας ενημέρωσε και πείτε του ότι την επόμενη φορά καλό είναι να σας το πει εκ των προτέρων.

Προτού ενεργηθεί, μπορεί να σκύψει, να κάνει περίεργους θορύβους ή να σταματήσει το παιχνίδι του για λίγο. Επιπλέον, όταν πιέζεται, το πρόσωπό του κοκκινίζει. Εξηγήστε του ότι ήλθε η ώρα να πάει στην τουαλέτα.

Τις περισσότερες φορές ο έλεγχος της ούρησης συχνά είναι δυσκολότερος από αυτόν της αφόδευσης και επιτυγχάνεται αρκετούς μήνες μετά.

Καθοδήγηση στο γιο γιο του

Όταν φαίνεται ότι θέλει να πάει στην τουαλέτα, φέρτε το γιο γιο του. Αφήστε το να κάτσει μόνο λίγα λεπτά κάθε φορά και εξηγήστε του τη διαδικασία με ευχάριστο και ανέμελο τρόπο. Εάν διαμαρτυρηθεί, μην επιμείνετε, απλώς αναγνωρίστε ότι δεν ήλθε ακόμα η ώρα της εκπαίδευσης.

Η εκπαίδευση αποδίδει περισσότερο αν ακολουθείτε το ρυθμό που ταιριάζει στο παιδί σας. Πρέπει να υποστηρίζετε τις προσπάθειές του και να μην το πιέζετε για γρήγορα αποτελέσματα. Όταν συμβεί κάποιο ‘ατύχημα’, αντιμετωπίστε το με ψυχραιμία χωρίς άγχος και ένταση.

Μάθετε στο παιδί τους κανόνες της σωστής υγιεινής. Υποδείξτε του το σωστό τρόπο να σκουπίζεται (τα κορίτσια από εμπρός προς τα πίσω, ώστε να μη μεταφερθούν μικρόβια από τον πρωκτό στο ουροποιητικό σύστημα ) και μάθετέ το να πλένει τα χέρια του.

Εάν προκύψει οποιοδήποτε πρόβλημα πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τη διαδικασία της εκπαίδευσης, επικοινωνήστε με τον παιδίατρό σας. Συνήθως το πρόβλημα είναι μικρό και μπορεί να λυθεί εύκολα. Φυσικά υπάρχουν και οργανικά ή συναισθηματικά αίτια που απαιτούν θεραπεία.

health.in.gr