36

Έως και το ένα τρίτο των ανθρώπινων γονιδίων ίσως ελέγχονται στα κύτταρα από μικρά μόρια παρόμοιας δομής με το DNA, αποκαλύπτουν Αμερικανοί ερευνητές. Τα «microRNA» θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για γενετικές θεραπείες, εκτιμούν οι ειδικοί.

Τα microRNA ανακαλύφθηκαν μόλις το 2000 και μέχρι σήμερα οι επιστήμονες εκτιμούσαν πως η επίδρασή στη γονιδιακή έκφραση ήταν σχετικά περιορισμένη. Τώρα, ο Δρ Ντέιβιντ Μπάρτελ και οι συνεργάτες του στο Ινστιτούτο Βιοϊατρικής Έρευνας Whitehead διαπιστώνουν ότι τα μικρά αυτά μόρια μπορούν να διακόπτουν τη λειτουργία χιλιάδων γονιδίων, ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού.

Προκειμένου να παράγει το κύτταρο μια πρωτεΐνη, η πληροφορία που περιέχεται στο αντίστοιχο γονίδιο αρχικά μεταγράφεται σε έβα σχετικά μεγάλο μόριο «αγγελιαφόρου RNA» ή mRNA. Το μόριο αυτό χρησιμεύει ως μήτρα για τη σύνθεση της πρωτεΐνης.

Τα microRNA, εξηγεί το Nature.com, αναγνωρίζουν ορισμένα mRNA και προσδέονται πάνω τους, εμποδίζοντας την παραγωγή των πρωτεΐνών. Στα ανθρώπινα κύτταρα υπάρχουν τουλάχιστον 250 διαφορετικά microRNA.

Προκειμένου να ελέγξουν πόσα από τα 22.000 ανθρώπινα γονίδια ελέγχονται με αυτό τον μηχανισμό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν αλγόριθμο που σάρωσε τη γενετική αλληλουχία του ανθρώπου, του σκύλου, του ποντικού, του αρουραίου και του κοτόπουλου και εντόπισε τα mRNA που παρουσιάζουν χαρακτηριστικές περιοχές στις οποίες μπορούν να συνδεθούν μόρια microRNA.

Η ιδέα του πειράματος είναι ότι αν όλα τα ζώα παρουσίαζαν τις περιοχές αυτές σε ένα γονίδιό τους, το γονίδιο αυτό πιθανότατα ελέγχεται από microRNA. Η ανάλυση έδειξε ότι περίπου το 30% των ανθρώπινων γονιδίων ελέγχεται με αυτόν το μηχανισμό.

Όπως σχολιάζουν οι ερευνητές σε δημοσίευσή τους στην έγκριτη επιθεώρηση Cell, ο πραγματικός αριθμός ίσως μάλιστα να είναι μεγαλύτερος, καθώς στην έρευνα δεν εντοπίστηκαν τυχόν γονίδια που ελέγχονται από microRNA στον άνθρωπο αλλά όχι στα πειραματόζωα. Ορισμένοι επιστήμονες υποψιάζονται μάλιστα ότι όλα τα γονίδια ελέγχονται από RNA.

Στο μέλλον, εκτιμούν ειδικοί, κατάλληλα microRNA θα μπορούσαν να χορηγούνται με ένεση σε ασθενείς για να διακόψουν τη λειτουργία ελαττωματίκών γονιδίων. Μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν κατάλληλη για ορισμένες μορφές καρκίνου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ