Έρευνα ίσως επιβεβαιώνει τη θεωρία της «καταστολής αναμνήσεων» του Φρόιντ

36

Οι άνθρωποι μπορούν εκούσια να διαγράφουν ή τουλάχιστον να καταστέλλουν στον εγκέφαλό τους δυσάρεστες αναμνήσεις, σύμφωνα με συμπεράσματα Αμερικανών ερευνητών που δημοσιεύονται την Παρασκευή στο Science.

Η ομάδα των πανεπιστημίων του Στάνφορντ και του Όρεγκον στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι οι εθελοντές που συμμετείχαν στο πείραμα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τη δύναμη της θέλησης για να εμποδίσουν την ανάκληση λέξεων που είχαν νωρίτερα απομνημονεύσει.

Η μελέτη φαίνεται να συνηγορεί στη θεωρία της «εκούσιας καταστολής αναμνήσεων» που είχε διατυπώσει ο Σίγκμουντ Φρόιντ. Σύμφωνα με το BBC, πολλοί επιστήμονες αμφισβητούσαν τις απόψεις του πρωτοπόρου ψυχολόγου, υποστηρίζοντας ότι όσο περισσότερο προσπαθεί κανείς να ξεχάσει κάτι, τόσο πιο επίμονα επανέρχεται αυτή η ανάμνηση.

Οι ερευνητές ζήτησαν από εθελοντές να απομνημονεύσουν ζευγάρια λέξεων, όπως τρένο-ράγες και σαγόνι – τσίχλα. Στη συνέχεια τους έδιναν την πρώτη λέξη κάθε ζεύγους και τους έδιναν την οδηγία είτε να θυμηθούν είτε να ξεχάσουν τη δεύτερη λέξη.

Στη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, η εγκεφαλική δραστηριότητα των εθελοντών καταγραφόταν με την τεχνική του λειτουργικού μαγνητικού συντονισμού (fMRI), μια παραλλαγή της μαγνητικής τομογραφίας.

Έπειτα από πολλές δοκιμές, διαπιστώθηκε ότι οι εθελοντές αντιμετώπιζαν μεγαλύτερη δυσκολία στην ανάκληση των λέξεων τις οποίες τους είχε ζητηθεί να ξεχάσουν, συγκριτικά με τις λέξεις που είχαν λάβει οδηγίες να θυμηθούν.

Οι τομογραφίες έδειξαν ότι, καθώς οι εθελοντές προσπαθούσαν να ανακαλέσουν λέξεις που έπρεπε να ξεχάσουν, η αντίδραση του εγκεφάλου ήταν παρόμοια με τη δραστηριότητα που καταγράφεται όταν κάποιος ξεκινά να κάνει μια κίνηση, αλλά την τελευταία στιγμή σταματά επειδή ξαφνικά αντιλήφθηκε κίνδυνο.

Ο καθηγητής Μάικλ Αντερσον, μέλος της ερευνητικής ομάδας, παραλληλίζει τη διαδικασία καταστολής με ένα περιστατικό από τη ζωή του, την απόπειρα να πιάσει μια γλάστρα που είχε ρίξει κατά λάθος από ένα περβάζι:

«Καθώς είδα το φυτό να πέφτει με την άκρη του ματιού μου, αντανακλαστικά πήγα να το πιάσω -αλλά την τελευταία στιγμή στάμάτησα στη μέση, όταν συνειδητοποίησα ότι το φυτό ήταν ένας κάκτος».

Με τον ίδιο τρόπο, φαίνεται, εμποδίζουμε τον εαυτό μας να ανακαλέσει «ακανθώδεις» αναμνήσεις.

Σύμφωνα με τον Αντερσον, τα αποτελέσματα της έρευνας ίσως αξιοποιηθούν στην αντιμετώπιση της διαταραχής μετατραυματικού στρες.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ