36

Ενας ψηφιακός άτλαντας του εγκεφάλου με ανατομικά δεδομένα από 7.000 άτομα δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο έπειτα από δέκα χρόνια προετοιμασίας. Η Διεθνής Κοινοπραξία Χαρτογράφησης του Εγκεφάλου προσφέρει για πρώτη φορά στους επιστήμονες εργαλεία για την ποσοτικοποίηση των ανατομικών και λειτουργικών διαφορών ανάμεσα στους εγκεφάλους διαφορετικών ανθρώπων.

Οι ερευνητές συνέλεξαν ψηφιακές τομογραφίες από «υγιείς» εγκεφάλους, αλλά και από εγκεφάλους ανθρώπων με νευρολογικές και ψυχικές παθήσεις, όπως η σχιζοφρένεια και ο αυτισμός. Η συλλογή των στοιχείων επεκτάθηκε σε τέσσερις ηπείρους και σε άτομα ηλικίας εννέα έως 90 ετών.

«Βασικά, το πρόγραμμα γεννήθηκε από την απογοήτευσή μας» σχολιάζει ο Δρ Τζον Ματσιότα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Αντζελες, όπου έχει την έδρα της η κοινοπραξία.

«Για πολλά χρόνια, όλοι εμείς που μελετάμε τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου αντιμετωπίζαμε το πρόβλημα ότι κανένας εγκέφαλος δεν μοιάζει με άλλον -ούτε στο σχήμα ούτε και στο μέγεθος και σίγουρα όχι στη λειτουργία» εξηγεί.

Ο άτλαντας, στον οποίο έχει δωρεάν πρόσβαση οποιοσδήποτε ερευνητής, δεν περιλαμβάνει μόνο ανατομικά δεδομένα, αλλά επιτρέπει και τον εντοπισμό διαφόρων εγκεφαλικών λειτουργιών, όπως ο λόγος, η μνήμη και το συναίσθημα.

Μπορεί επίσης να δείξει τις διαφορές από άτομο σε άτομο στις περιοχές όπου εδράζονται συγκεκριμένες λειτουργίες.

Έτσι, οι ερευνητές που συνδέονται στη βάση δεδομένων μπορούν να ανακαλέσουν οποιονδήποτε συνδυασμό εγκεφάλων και να τους συγκρίνουν. Για παράδειγμα, μπορούν να μελετήσουν τις διαφορές ανάμεσα σε μια ομάδα αριστερόχειρων Ασιατών 20 ετών με 90χρονους Ευρωπαίους δεξιόχειρες.

Παρόλο που αυτού του είδους οι συγκρίσεις δύσκολα μπορούν να οδηγήσουν σε γενικεύσεις για τη λειτουργία του εγκεφάλου, αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για την μελέτη και την αντιμετώπιση δυσεξήγητων παθολογικών καταστάσεων που αντιστέκονται μέχρι σήμερα στις προσπάθειες των νευροβιολόγων.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press