36

Αστρονόμοι δημιούργησαν με τη βοήθεια του τροχιακού τηλεσκοπίου Hubble τον πρώτο «χάρτη μάζας» ενός τεράστιου σμήνους γαλαξιών. Η έρευνα προσφέρει νέα στοιχεία για τη σκοτεινή ύλη, το αόρατο συστατικό που αντιστοιχεί στο 85% της μάζας του Σύμπαντος.

Οι ερευνητές δεν εξέτασαν από τι αποτελείται η σκοτεινή ύλη του σμήνους. Διαπίστωσαν όμως ότι ακολουθεί περίπου την ίδια κατανομή με τους γαλαξίες του. Η συγκέντρωσή της είναι μέγιστη στο κέντρο και μειώνεται προς την περιφέρεια.

Η διεθνής ομάδα αστρονόμων εξέτασε το σμήνος CL0024+1654, ένα από τα μεγαλύτερα στο Σύμπαν. Αν και είναι δυσδιάκριτο με γυμνό μάτι, η έκταση που καταλαμβάνει στον ουρανό της Γης είναι μεγάλη όσο η πανσέληνος. Βρίσκεται σε απόσταση 4,5 δισ. ετών και η διάμετρός του φτάνει τα 20 εκατομμύρια έτη φωτός.

Η σκοτεινή ύλη είναι αόρατη εξ ορισμού, οπότε δεν γίνεται αντιληπτή με τηλεσκόπια. Οι ερευνητές μπόρεσαν να την ανιχνεύσουν από την παραμόρφωση που προκαλεί το βαρυτικό της πεδίο στην εικόνα αστεριών που βρίσκονται πίσω από το σμήνος.

Όπως αναφέρει το NewScientist.com, η κατανομή της μάζας του CL0024+1654 βρίσκεται σε συμφωνία με τη θεωρία της «ψυχρής σκοτεινής ύλης». Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή η σκοτεινή ύλη αποτελείται από WIPMS (weakly-interacting massive particles), σωματίδια με μεγάλη μάζα και μικρή ταχύτητα που έχουν την τάση να συσσωματώνονται. Σύμφωνα με άλλη θεωρία η σκοτεινή ύλη αποτελείται από «θερμά» και ταχύτατα κινούμενα σωματίδια, όπως τα νετρίνα.

Για τις ανάγκες της έρευνας χρειάστηκαν 120 ώρες παρατήρησης, το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που έχουν διαθέσει οι υπεύθυνοι του Hubble για την μελέτη σμήνους γαλαξιών. Τα αποτελέσματα όμως ήταν τόσο ενθαρρυντικά που οι ερευνητές κατάφεραν να εξασφαλίσουν και άλλο χρόνο.

Η έρευνα παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης στο Σίδνεϊ και έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στο Astrophysical Journal.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ