Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος και ο πυθαγορισμός (Μέρος Α’)

Προσωπικότητα που επηρέασε σε σημαντικό βαθμό την πνευματική ζωή της αρχαιότητας, ο Πυθαγόρας γεννήθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. (περί το 580-570 π.Χ.) στη Σάμο, δίπλα στις μικρασιατικές ακτές, και απεβίωσε στο Μεταπόντιο της Κάτω Ιταλίας περί το 500 π.Χ.

Κατά την παράδοση, πραγματοποίησε μακροχρόνια ταξίδια στα σημαντικότερα κέντρα του αρχαίου πολιτισμού (Αίγυπτος, Βαβυλώνα, Ινδία), που του επέτρεψαν να εμπλουτίσει τις γνώσεις του.

Οι πολιτικές αντιθέσεις στη Σάμο επί τυραννίδας Πολυκράτη ανάγκασαν τον αριστοκρατικών αντιλήψεων Πυθαγόρα να εκπατριστεί στη Σικελία και να εγκατασταθεί τελικά στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας, αρχαία ελληνική αποικία, περί το 525 π.Χ.

Εκεί ο Πυθαγόρας επιβλήθηκε ως επιστημονική αυθεντία και ίδρυσε δική του σχολή, την Πυθαγόρεια Σχολή, που είχε τη μορφή ηθικοθρησκευτικής, επιστημονικής και πολιτικής κοινότητας («εταιρείας»), έμελλε δε να ασκήσει μέγιστη επιρροή στους μετέπειτα αιώνες.

Οι μαθητές του, οι λεγόμενοι πυθαγόρειοι, μελέτησαν κάθε διανοητική επιστήμη, προπάντων τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά και την αστρονομία.

Όσοι αποτελούσαν πλήρη μέλη των πυθαγορείων κοινοτήτων χαρακτηρίζονταν Μαθηματικοί, ενώ Ακουσματικοί αποκαλούνταν όσοι ήταν μεν οπαδοί της διδασκαλίας του Πυθαγόρα, αλλά δεν είχαν ενταχθεί στις περίκλειστες αυτές κοινότητες.

Κατά την παράδοση και πάλι, η διδασκαλία του Πυθαγόρα συνίστατο από διαφόρους βαθμούς μυήσεων, με πρώτον την εκμάθηση της σιωπής. Στους κόλπους των μαθητών του επικρατούσε αυστηρή πειθαρχία, ενώ απόκρυφες και μυστηριακές τελετές συνόδευαν κατά τα φαινόμενα τη διδασκαλία και τη μύηση στις διάφορες βαθμίδες. Οι γνώσεις ήταν αποκλειστικό κτήμα των μυημένων, που δεν είχαν το δικαίωμα να μεταδίδουν γραπτώς ή προφορικώς όσα διδάσκονταν.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Πυθαγόρας, ο οποίος επιβλήθηκε ως επιστημονική αυθεντία και ίδρυσε δική του σχολή.