Στη σύνοδο κορυφής της 19ης Δεκεμβρίου, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν να δανειστούν ώστε να μπορέσουν με τη σειρά τους να δανείσουν 90 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ουκρανία. Με τα χρήματα αυτά, το Κίεβο θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει την άμυνα έναντι της Ρωσίας για τα επόμενα δύο χρόνια. Ο στόχος της Κομισιόν και κάποιων κρατών μελών να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, δεν επιτεύχθηκε.

Ο Βέλγος πρωθυπουργός και το «masterclass στωικής αντίστασης»

Οι χώρες που αντιδρούσαν, με προεξάρχον το Βέλγιο, δεν το επέτρεψαν, καθώς οι ανησυχίες που θα μπορούσε να έχει κάτι τέτοιο είναι σοβαρές και πραγματικές. Ωστόσο, οι ηγέτες των κρατών-μελών έδωσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντολή να συνεχίσει να εργάζεται για ένα λεγόμενο δάνειο επανορθώσεων για την Ουκρανία. Ένα δάνειο που θα στηρίζεται στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Χωρίς πάντως να είναι σαφές πώς θα καμφθούν οι αντιρρήσεις του Βελγίου.

Η συμφωνία για τον δανεισμό επιτεύχθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή –αλλά αυτό, όπως επισημαίνει το Politico- είναι κάτι μάλλον συνηθισμένο για τις ευρωπαϊκές συνόδους κορυφής. Ωστόσο, αυτή, η τελευταία, έχει ανεβάσει πολύ ψηλά τον πήχη. Διότι η λύση που επελέγη –και την οποία τρεις χώρες αρνήθηκαν να υπογράψουν- δεν ήταν αυτή που προέβλεπαν οι περισσότερες χώρες-μέλη.

Ποιος νίκησε

Όπως σε κάθε διαπραγμάτευση –αυτή δεν θα μπορούσε να είναι εξαίρεση- και σε κάθε συμφωνία, έτσι και την Παρασκευή, υπήρχαν νικητές και νικημένοι.

Κυρίως κερδισμένοι είναι οι εκτός ΕΕ. Πρώτη από όλους τους νικητές είναι η Ουκρανία, που πήρε αυτό που ήθελε (χρήματα για να συνεχίσει την πολεμική προσπάθεια). Μετά, η Ρωσία, γιατί δεν αγγίζει κανείς –για την ώρα τουλάχιστον- τα περιουσιακά στοιχεία της. Και φυσικά ο Ντόναλντ Τραμπ, που πάντα θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας σε μια μελλοντική διαπραγμάτευση ως μοχλό πίεσης.

Νικήτες ωστόσο υπήρξαν και στην Ευρώπη, σύμφωνα με το Politico.

Ο Μπαρτ ντε Βέβερ

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, από την πρώτη στιγμή που προτάθηκε η χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, είχε εκφράσει αντιρρήσεις. Στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, καθώς δεχόταν ισχυρές πιέσεις από την Κομισιόν, τη Γερμανία και της χώρες του Βορρά, όλοι πίστευαν ότι τελικά θα υποχωρούσε. Δεν το έκανε.

Το Politico λέει χαρακτηριστικά ότι ο Μπαρτ ντε Βέβερ «παρέδωσε ένα masterclass στωικής αντίστασης» στο σχέδιο στο οποίο είχε αντιταχθεί από την έναρξή του. Στη σύνοδο δήλωσε ότι δέχεται να το διαπραγματευθεί, θέτοντας όμως έναν όρο, που κανείς δεν θα μπορούσε να δεχθεί. Το Βέλγιο να έχει «απεριόριστη υποστήριξη» από τα υπόλοιπα κράτη μέλη, στην περίπτωση που υποστεί συνέπειες από τη Ρωσία.

Ο Αντόνιο Κόστα απέφυγε να υιοθετήσει συγκεκριμένη επιλογή και τελικά πέτυχε συμφωνία

Έτσι, ο κοινός δανεισμός για την Ουκρανία, που η Κομισιόν παρουσίαζε ως «Plan B», έμεινε στο τραπέζι η μόνη επιλογή.

Και τότε, βρήκε στο πλευρό του την Ιταλία και ακόμη μερικές χώρες που δεν συμφωνούσαν για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά δεν είχαν μιλήσει.

Η Τζόρτζια Μελόνι

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός κατήγαγε δύο νίκες στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. Ουσιαστικά συνέβαλε στην αναβολή υπογραφής της συμφωνίας ΕΕ-Mercosur, στην οποία αντιδρούν οι Ευρωπαίοι αγρότες και κτηνοτρόφοι. Και στη συνέχεια, στην απόρριψη του σχεδίου αξιοποίησης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

OLIVIER HOSLET/Pool via REUTERS

Σύμφωνα με το Politico, η Τζόρτζια Μελόνι έδρασε στρατηγικά. Άφησε όλους να μιλήσουν, άκουγε, και τελικά έκλεισε τη συμφωνία που η ίδια επιθυμούσε.

Ο Αντόνιο Κόστα

Ο Πορτογάλος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου βρίσκεται στη λίστα των νικητών για άλλο λόγο. Διότι πέτυχε το αδύνατο: οι σύνοδοι κορυφής να οδηγούνται σε αποφάσεις μέσα σε μία μέρα.

Σε αντίθεση με την πρόεδρο της Κομισιόν, ο Αντόνιο Κόστα απέφυγε να υιοθετήσει κάποια συγκεκριμένη επιλογή, κινήθηκε πάνω από την αντιπαράθεση και τελικά πέτυχε συμφωνία.

Οι ηττημένοι

Ασφαλώς ηττημένοι είναι όσοι επιχειρηματολογούσαν και πίεζαν υπέρ της αξιοποίησης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Ο Φρίντριχ Μερτς

Ο Γερμανός καγκελάριος έδωσε δύο μάχες και τις έχασε και τις δύο. Αναβλήθηκε η συμφωνία με τη Mercosur, απορρίφθηκε το σχέδιο για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Όπως λέει το Politico, κανείς δεν μπορεί να θυμηθεί άλλη πιο ανεπιτυχή σύνοδο κορυφής στην ΕΕ για Γερμανό καγκελάριο.

Τόσο ο Φρίντριχ Μερτς, όσο και οι σκανδιναβικές χώρες είχαν προωθήσει επιθετικά την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Ισχυρίζονταν ότι το βέτο της Ουγγαρίας δεν θα μπορούσε να επιτρέψει κοινό δανεισμό. Αποδείχθηκαν όλοι λάθος. Καθώς όλα αποδεικνύονται ζήτημα πολιτικής απόφασης, και δάνειο συμφωνήθηκε και οι τρεις που διαφωνούσαν, απλώς εξαιρέθηκαν.

Για τον Γερμανό καγκελάριο, που συντάχθηκε με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μόνη παρηγοριά (και μάλλον πολύ φθηνή) είναι ότι δεν απορρίφθηκε εντελώς, στο μέλλον, πιθανή αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

Η πρόεδρος της Επιτροπής ήταν προετοιμασμένη και για την εναλλακτική που τελικά υιοθετήθηκε. Την είχε συμπεριλάβει στην αρχική πρότασή της. Ωστόσο, μέχρι την τελευταία στιγμή, μαζί με τον Φρίντριχ Μερτς, ζητούσε να χρησιμοποιηθούν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Έτσι, όταν η διαπραγμάτευση έφτασε στον κοινό δανεισμό, τα εύσημα της συμφωνίας τα πήραν άλλοι. Αυτοί απέναντι στους οποίους είχε σταθεί.

REUTERS/Stephanie Lecocq

Οι Σκανδιναβοί

Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν, και οι άλλοι Σκανδιναβοί ηγέτες, είχαν επιμείνει στη μόνη λύση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Και τελικά υποχρεώθηκαν να αποδεχθούν κάτι άλλο.

Οι… άλλοι

Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία θα έλεγε κανείς ότι νίκησαν. Εξαιρέθηκαν από τον κοινό δανεισμό για την Ουκρανία και γλίτωσαν χρήματα.

Ωστόσο, κινδυνεύουν να απομακρυνθούν από τα κέντρα των αποφάσεων της ΕΕ. Και κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι συνέπειες θα έχει αυτό.