Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν πρόκειται να συμμορφωθούν με τον στόχο του ΟΗΕ για περιορισμό των εκπομπών ρύπων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου έως το 2040. Σύμφωνα με το Politico, σε αυτό συνέβαλε και ο Εμανουέλ Μακρόν. Παρόλο που ήδη η ΕΕ χάνει το τρένο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.

Ο Γάλλος πρόεδρος φέρεται να «συμμάχησε» με χώρες όπως η Ιταλία και η Πολωνία, που ζητούν να καθυστερήσουν τα σχετικά μέτρα. Ο άλλοτε υπέρμαχος του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής φαίνεται ότι στρίβει το τιμόνι –κυρίως για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους.

Το επικίνδυνο στοίχημα του Μακρόν που μπορεί να δώσει νίκη στους εχθρούς του κλίματος

Την περασμένη Τρίτη, η Δανία, η οποία έχει την προεδρία της ΕΕ, επιβεβαίωσε ότι δεν επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ των 27 κρατών-μελών στο σχέδιο για τη μείωση των εκπομπών που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη έως το 2035.

Μόνο «δήλωση προθέσεων»

Συνεπώς, στην επικείμενη σύνοδο κορυφής των παγκόσμιων ηγετών για την κλιματική κρίση, στη Βραζιλία (COP30), η ΕΕ θα στείλει μια «δήλωση προθέσεων» στον ΟΗΕ, αντί να υποβάλει το απαιτούμενο επίσημο σχέδιο. Συνεπώς, η ΕΕ θα χάσει την προθεσμία για την υποβολή ενός επίσημου στόχου για το 2035, που λήγει στο τέλος του μήνα.

Η δήλωση αυτή θα περιέχει έναν προσωρινό στόχο μείωσης των εκπομπών μεταξύ 66,3% και 72,5% κάτω από τα επίπεδα του 1990 έως το 2035. Αλλά οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να συμφωνήσουν σε οριστικό στόχο σε μεταγενέστερη ημερομηνία.

Το πότε ακριβώς η ΕΕ θα υποβάλει το οριστικό της σχέδιο στον ΟΗΕ παραμένει ασαφές. Η δήλωση της Δανίας επιμένει ότι το μπλοκ θα το πράξει πριν από την έναρξη της Παγκόσμιας Συνόδου για το Κλίμα (COP30) στις αρχές Νοεμβρίου στη Βραζιλία. Ωστόσο εντός της ΕΕ υπάρχουν πολλές αντιστάσεις.

Και όπως λέει το Politico, η «πιο δυνατή φωνή» είναι αυτή του Εμανουέλ Μακρόν.

Ο «σταυροφόρος του κλίματος» Μακρόν

Ο Γάλλος πρόεδρος συντάχθηκε με την Πολωνία, την Ιταλία και την Ουγγαρία στις προσπάθειες να καθυστερήσουν οι συζητήσεις εντός της ΕΕ. Και ενώ είχε χτίσει φήμη σταυροφόρου του κλίματος, με φράσεις όπως «ας κάνουμε τον πλανήτη μας ξανά σπουδαίο», έκανε πίσω.

Βασικό του επιχείρημα, ότι τάσσεται υπέρ των αυστηρών κλιματικών στόχων και θέλει απλώς περισσότερο χρόνο για να διασφαλίσει ότι η ΕΕ λαμβάνει σωστά αυτή την απόφαση.

Η Λοράνς Τουμπιανά, πρώην διπλωμάτης της Γαλλίας και από τους αρχιτέκτονες της συμφωνίας του Παρισιού του 2015, αποδίδει στον Εμανουέλ Μακρόν ένα «επικίνδυνο στοίχημα», που τελικά θα δώσει τη νίκη σε αυτούς που μάχονται τα μέτρα για την κλιματική αλλαγή. «Αν φανεί ότι όσοι βρίσκονται πιο κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ κερδίζουν το επιχείρημα για το κλίμα στην ΕΕ, δεν θα είναι καλό», προειδοποιεί.

Βήματα προς τα πίσω

Μαζί με τον Πολωνό Ντόναλντ Τουσκ και την Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι, ο Γάλλος πρόεδρος απαίτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καθυστερήσει την πρόταση για τον στόχο του 2040. Διπλωμάτες που μίλησαν στο Politico είπαν ότι η φωνή του Μακρόν «ήταν η πιο δυνατή φωνή στην αίθουσα».

Και δεν σταμάτησε. Αφότου η Κομισιόν έδωσε στη δημοσιότητα την πρότασή της για μείωση των εκπομπών της ΕΕ για το 2040 έως και 90% σε σχέση με το 1990, πήγε παραπέρα. Σε μια σειρά συναντήσεων μεταξύ διπλωματών από τις 27 χώρες της ΕΕ στις αρχές Σεπτεμβρίου, η Γαλλία ενέτεινε την εκστρατεία της για την αναβολή μιας απόφασης.

Η ψηφοφορία για τον στόχο του 2040 –που θα κατατίθετο στον ΟΗΕ- ακυρώθηκε μόνο αφού η Γαλλία και η Γερμανία ενώθηκαν με εννέα άλλες χώρες ζητώντας αναβολή. Αλλά το Βερολίνο δεν αγωνίστηκε ενεργά για την αναβολή.

Η στάση του Εμανουέλ Μακρόν άλλαξε σταδιακά μετά την πανδημία. Το 2023 ζήτησε μια «ρυθμιστική παύση» στην πράσινη νομοθεσία. Φέτος, απαίτησε «μαζική κανονιστική διακοπή», συμπεριλαμβανομένης της ανατροπής των υφιστάμενων νόμων.

Τραμπ και ακροδεξιά

Πολλοί βλέπουν πίσω από την αλλαγή στάσης τα εσωτερικά μέτωπα στη Γαλλία και επισημαίνουν ότι ο Μακρόν δεν έκανε καμία δήλωση όταν ο Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού.

Για τον Φουκ-Βιν Νγκουγιέν, επικεφαλής του ενεργειακού κέντρου του Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η άνοδος της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές, που τον υποχρέωσε να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Πιθανόν το διέγνωσε ως «αποκήρυξη των κλιματικών ζητημάτων» από τους πολίτες.

Κληθείς να σχολιάσει την αλλαγή στάσης του Εμανουέλ Μακρόν, εκπρόσωπός του είπε ότι η Γαλλία διατηρεί «προθυμία να είναι φιλόδοξη όχι μόνο ως προς τους στόχους αλλά και ως προς τα μέσα που απαιτούνται για την επίτευξη αυτού του στόχου». Και επικαλέστηκε μια σειρά από αιτήματα που έχει η Γαλλία. Η πυρηνική ενέργεια να μην αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τις ανανεώσιμες πηγές, να αναθεωρηθεί ο νέος πράσινος δασμός, αλλά και προστασία των Ευρωπαίων παραγωγών χάλυβα από τον ξένο ανταγωνισμό. Άλλο στοιχείο, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ελιζέ είναι η «ισότιμη κατανομή» των προσπαθειών για το κλίμα μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.

Ακατανόητοι ελιγμοί…

Σύμφωνα με τον Νιλ Μακάροφ, διευθυντή της δεξαμενής σκέψης Strategic Perspectives, σχεδόν όλες αυτές οι απαιτήσεις ικανοποιούνται. Και οι ελιγμοί του Γάλλου προέδρου είναι «λίγο ακατανόητοι».

Προειδοποιεί ότι τοποθετούν τη Γαλλία «σε επικίνδυνη θέση», και η ΕΕ θα χάσει την ευκαιρία να καταλήξει σε μια φιλόδοξη συμφωνία για το κλίμα, πλήττοντας το κύρος της.

Αλλά οι αναλυτές βλέπουν πίσω από τις κινήσεις του Εμανουέλ Μακρόν ακόμη και ψηφοθηρία, εν μέσω πολιτικής και οικονομικής κρίσης στη Γαλλία. Σύμφωνα με τον Νγκουγέν, την ώρα που ακόμη μία κυβέρνηση κινδυνεύει να καταρρεύσει, ο Γάλλος πρόεδρος βάζει ένα στοίχημα «υψηλού κινδύνου και υψηλής ανταμοιβής».

Θέτοντας βέτο και βάζοντας προσκόμματα στην πολιτική της ΕΕ για το κλίμα, όπως η Μελόνι, ο Όρμπαν και άλλοι, ελπίζουν σε θετική αντίδραση των πολιτών τους.