Ισιδώρα Ντάνκαν: «Εχόρευσα απόψε την Μασσαλιώτιδα…»

Καλοκαίρι του 1920. Τι μας ενδιαφέρουν τα άλλα γεγονότα; Το γεγονός είνε ένα, μεγάλο, αναμφισβήτητον, ανεκτίμητον: Η Ισαδώρα Δούγκαν χορεύει. Χορεύει στο Παρίσι, στο θέατρον των Ηλυσίων Πεδίων. Αποθέωσις. Τι είνε αυτό; Σκηνή θεάτρου ή κήπος. Η Ισαδώρα Δούγκαν πέθανε, έχει ταφή κάτω από λουλούδια. Όχι! Αυτό το κορμί που συσπά ο ρυθμός και λαξεύει επάνω του γραμμές, σαν επάνω εις ένα κομμάτι κρύου μαρμάρου, σαλεύει. Η Ισαδώρα Δούγκαν προβάλλει μέσα από τα λουλούδια. Εχόρευσε το επικόν της τρίπτυχον: Την τραγική Πολωνία, την ηρωική Πολωνία, την χαρούμενη και ηδυπαθή Πολωνία. Όλο μουσική του Σοπέν.

Επάνω από την σκηνή επέρασε το ρίγος της ελευθερίας. Το δράμα των λαών που παλαίουν στη δουλεία και δίνουν το αίμα τους κι’ ανασταίνονται. Απόψε η Ισαδώρα Δούγκαν είνε η ελευθερία. Έτσι αρρενωπή, κ’ έτσι αυστηρά. Μια επανάστασις. Διανοίγει με κόπο δρόμο μέσα από τα λουλούδια, προσφορά του κοινού που την αισθάνεται ματαία.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 12.6.1929, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η Ισαδώρα Δούγκαν χορεύει πάλιν. Εκτός προγράμματος. Την «Μασσαλιώτιδα». «Εμπρός παιδιά της πατρίδας!» Διονυσιακόν παραλήρημα. Κάτω στην πλατεία λυώνει ο πάγος της πιο ακάμπτου σοβαρότητος. Σοβαροί άνδρες κλαίνε, και δεν ξέρουν γιατί. Κομψές κυρίες έχουν λυγμούς, και δεν ξέρουν γιατί.

Ένα λόγο να τους έλεγε η Δούγκαν και ήσαν έτοιμες να τραβήξουν από πάνω τους τα βαρύτιμα περιδέραια και τα άλλα κοσμήματα που φορούσαν, και να τα προσφέρουν στον βωμό που έστησε μπροστά τους με τον χορό της η μεγάλη ιέρεια: Τον βωμό της ελευθερίας.

Απόψε το θέατρον έχει γιομίση από μια πνοή έπους. Κι’ άξαφνα η Ισαδώρα Δούγκαν προχωρεί προς το κοινόν, κάνει μια χειρονομία να κοπάση την τρελλή έκρηξιν των χειροκροτημάτων, προσφορά του κοινού που την αισθάνεται ματαία. Η στιγμή είνε επίσημος. Η Δούγκαν θέλει τις αυστηρές πράξεις. Έχει χορτάση από την αποθέωσιν του κοινού. Τι έχει πια να της δώση αυτό; Χειροκροτήματα και λουλούδια; Αυτά η Ισαδώρα Δούγκαν τα έχει χορτάση τώρα, τόσα χρόνια! Το κοινόν δεν έχει πια να της δώση τίποτε, κι’ αυτή του δίνει διαρκώς.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 12.6.1929, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η ιέρεια δίνει να καταλάβουν πως θέλει να μιλήση: «Εχόρευσα απόψε την Μασσαλιώτιδα», άρχισε να λέγη γαλλικά, «γιατί αγαπώ την Γαλλίαν. Έζησα επί μακρόν στα πολιτισμένα μέρη του κόσμου, και μπορώ να το πω μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου: Η Γαλλία είνε η μόνη χώρα που καταλαβαίνει από ελευθερία, ζωή, τέχνη και ωμορφιά. Η Γαλλία είνε η μόνη χώρα…»

*Απόσπασμα από άρθρο που έφερε τον τίτλο «Τα τελευταία χρόνια της Ισαδώρας Δούγκαν» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» την Τετάρτη 12 Ιουνίου 1929.

Η  Ισιδώρα Ντάνκαν (Isadora Duncan, Ισαδώρα Δούγκαν στο κείμενο της εφημερίδας) υπήρξε διάσημη αμερικανίδα χορεύτρια και δασκάλα χορού, η οποία γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο το 1877 και απεβίωσε στη Νίκαια της Γαλλίας το 1927.

Η «Μασσαλιώτιδα» (La Marseillaise), που συνέθεσε κατά παραγγελία του δημάρχου του Στρασβούργου ο αξιωματικός του Γαλλικού Στρατού Claude-Joseph Rouget de Lisle (1760-1836) τη νύχτα της 25ης προς την 26η Απριλίου 1792 (ο αρχικός τίτλος της ήταν «Πολεμικό εμβατήριο για τη Στρατιά του Ρήνου»), κατέστη εθνικός ύμνος της Γαλλίας με διάταγμα που εκδόθηκε από τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση στις 14 Ιουλίου 1795.