Αν ο πρόεδρος Τραμπ δεν επιτύχει την επανεκλογή του, πράγμα που είναι και το πιθανότερο, θα είναι η πρώτη φορά που ο τρέχων πρόεδρος χάνει τις αμερικανικές εκλογές επί 28 χρόνια. Όμως ένα πράγμα φαίνεται βέβαιο, αναφέρουν οι Times της Νέας Υόρκης: Είτε χάσει, είτε κερδίσει, δεν θα εξαφανιστεί αθόρυβα.

Με τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να έχει το προβάδισμα, ο Τραμπ πέρασε την Τετάρτη προσπαθώντας να υπονομεύσει την ακεραιότητα των εκλογών, βάσει ισχυρισμών για απάτη τους οποίους εφηύρε. Μέσα από αυτούς, ελπίζει είτε να καταφέρει να κρατηθεί στην εξουσία, είτε να δικαιολογήσει την ήττα του. Θα μπορούσε ακόμη να υπάρχει ένα στενό μονοπάτι επανεκλογής στις πολιτείες που συνεχίζουν την καταμέτρηση. Όμως το σίγουρο είναι ότι δεν έχει σκοπό να χαθεί από τα φώτα της δημοσιότητας σε περίπτωση ήττας.

76 ημέρες προεδρίας

Αν μη τι άλλο, έχει ακόμη 76 ημέρες προεδρίας, τις οποίες μπορεί να αξιοποιήσει όπως νομίζει και να επιχειρήσει να εκδικηθεί εκείνους που αντιλαμβάνεται ως εχθρούς του. Θυμωμένος με το ενδεχόμενο ήττας, ενδέχεται να αποπέμψει ή να παραμερίσει ένα πλήθος έμπειρων αξιωματούχων που δεν κατάφεραν να εκπληρώσουν τις επιθυμίες του. Ανάμεσα σε αυτούς και ο Κρίστοφερ Ρέι, διευθυντής του FBI, και ο Δρ. Άντονι Φάουτσι, ο κορυφαίος ειδικός της κυβέρνησης στα λοιμώδη νοσήματα.

Και αν αναγκαστεί να εγκαταλείψει το Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, ο Τραμπ είναι πιθανό να αποδειχθεί πιο ανθεκτικός από το αναμενόμενο και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα παραμείνει μια ισχυρή δύναμη που θα προκαλεί αναταραχή στην αμερικανική πολιτική ζωή. Έχει λάβει τουλάχιστον 68 εκατ. ψήφους (5 εκατ. περισσότερους σε σχέση με το 2016) και έχει κατακτήσει περίπου το 48% της λαϊκής ψήφου, πράγμα που σημαίνει ότι εξακολουθεί να χαίρει της υποστήριξης σχεδόν του μισού πληθυσμού, παρά τα τέσσερα χρόνια σκανδάλων, τα προβλήματα, τη διαδικασία μομφής, αλλά και τη βάναυση πανδημία που σκότωσε 233.000 Αμερικανούς.

Ένας ισχυρός ηττημένος

Αυτό του δίνει μια ισχυρή βάση για να διαδραματίσει ένα ρόλο που δεν μπορούσαν να παίξουν προηγούμενοι ηττημένοι πρόεδροι, όπως ο Τζίμι Κάρτερ ή ο Τζορτζ Μπους. Ο Τραμπ παίζει εδώ και καιρό με την ιδέα ενός δικού του τηλεοπτικού δικτύου που θα ανταγωνίζεται το Fox News και το τελευταίο διάστημα έχει αναφέρει σε ιδιωτικές συζητήσεις ότι σκέφτεται να κατέβει και στις εκλογές του 2024, παρά το γεγονός ότι πλέον θα είναι 78 ετών. Ακόμη και αν οι μέρες του ως υποψηφίου έχουν τελειώσει, τα 88 εκατ. άτομα που τον ακολουθούν στο Twitter του δίνουν ένα τεράστιο ακροατήριο, μέσα από το οποίο μπορεί να παραμείνει μια επιδραστική φωνή της δεξιάς – δυνητικά, ακόμη και το άτομο που θα αποφασίσει ποιος θα πάρει το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων.

«Αν κάτι έχει γίνει ξεκάθαρο από τα εκλογικά αποτελέσματα, είναι ότι ο πρόεδρος έχει ένα τεράστιο κοινό, και ότι δεν σκοπεύει να βγει σύντομα εκτός σκηνής», δήλωσε ο πρώην γερουσιαστής της Αριζόνα, Τζεφ Φλέικ, ένας από τους λίγους Ρεπουμπλικάνους που έχουν απομακρυνθεί από τον Τραμπ τα τελευταία χρόνια, μιλώντας στους Times.

Ισχύς από τα παρασκήνια

Το κοινό αυτό μπορεί να μην αποδειχθεί ικανό να χαρίσει στον Τραμπ μια δεύτερη θητεία και τέσσερα ακόμη χρόνια για να ανοικοδομήσει την οικονομία ή να πλάσει το Ρεπουμπλικανικό κόμμα καθ’ ομοίωσή του. Όμως ακόμη και μακριά από τον προεδρικό θώκο, θα μπορούσε να επιδιώξει να πιέσει τους Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές που έχουν κατορθώσει να παραμείνουν η πλειοψηφία του Κογκρέσου, να προβάλλουν διαρκώς αντιστάσεις στον Μπάιντεν. Ουσιαστικά, να τους αναγκάσει να επιλέξουν ανάμεσα στην συνδιαλλαγή ή στη σύγκρουση με την πολιτική του βάση.

Μέχρι να έρθει στο προσκήνιο μια νέα γενιά Ρεπουμπλικάνων, ο Τραμπ θα μπορούσε να καταστήσει τον εαυτό του de facto ηγέτη του κόμματος, μέσα από την απίστευτη βάση πληροφοριών για τους υποστηρικτές του που κάθε μελλοντικός ηγέτης θα ήθελε να «ενοικιάσει» ή να μπορέσει να τους απευθυνθεί.

«Δεν είναι ότι ο λογαριασμός του στο Twitter ή η ικανότητά του να ελέγχει τις ειδήσεις θα πάψει να υπάρχει», εξηγεί στους Times ο Μπραντ Παρσκέιλ, πρώτος υπεύθυνος για την προεκλογική εκστρατεία του προέδρου σε αυτή την προεκλογική περίοδο. «Ο πρόεδρος Τραμπ έχει στη διάθεσή του και τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων που έχει συλλέξει ποτέ ένας πολιτικός. Αυτό θα επηρεάσει τις εκλογικές κούρσες και τις πολιτικές για πολλά χρόνια ακόμη».

Συσπείρωση

Τα exit polls έδειξαν ότι παρά τους επιφανείς «προδότες», όπως ο γερουσιαστής Ματ Ρόμνεϊ από τη Γιούτα και οι «Ποτέ Τραμπ» του Linkoln Project, ο Τραμπ έχει δεχθεί ισχυρή υποστήριξη από το κόμμα του, εξασφαλίζοντας το 93% των ψήφων των Ρεπουμπλικάνων. Επίσης, τα πήγε λίγο καλύτερα με τους Αφροαμερικανούς ψηφοφόρους (93%) και τις ψήφους των Ισπανόφωνων (32%) σε σχέση με τις εκλογές του 2016, παρά τη συχνά ρατσιστική ρητορική του. Και μετά τη φρενήρη προεκλογική εκστρατεία του στις αμφίρροπες πολιτείες, πολλοί αναποφάσιστοι στράφηκαν σε εκείνον.

Ορισμένα από τα επιχειρήματα του Τραμπ έχουν τεράστια βαρύτητα στο εσωτερικό του κόμματός του. Παρά την πανδημία του κοροναϊού και την παρεπόμενη οικονομική κρίση, το 41% των ψηφοφόρων δήλωσαν ότι τα πηγαίνουν καλύτερα από όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του, σε σύγκριση με το μόλις 20% που ανέφερε ότι αντιμετωπίζει μεγαλύτερα προβλήματα. Υιοθετώντας τις προτεραιότητές του, το 35% των ψηφοφόρων ανέφερε την οικονομία ως το σημαντικότερο ζήτημα, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με εκείνους που έβαλαν στην πρώτη θέση την πανδημία. Ένα εντυπωσιακό 49% δήλωσαν ότι η οικονομία ήταν σε «καλή» ή «εξαιρετική» κατάσταση, ενώ το 48% ενέκρινε τη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνησή του.

«Ένας ήρωας για τους Ρεπουμπλικάνους»

«Αν χάσει, ο πρόεδρος θα διατηρήσει την αθάνατη υποστήριξη των ψηφοφόρων του κόμματός του, αλλά και των νέων ψηφοφόρων που ο ίδιος έφερε στο κόμμα», τονίζει ο Σαμ Νούνμπεργκ, υπεύθυνος στρατηγικής για την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ το 2016. «Ο πρόεδρος Τραμπ θα παραμείνει ένας ήρωας για τους Ρεπουμπλικάνους εκλογείς. Το άτομο που θα πάρει το χρίσμα για τις εκλογές του 2024, αν δεν είναι ο ίδιος ο Τραμπ, θα είναι ο υποψήφιος που τον θυμίζει περισσότερο».

Δεν συμφωνούν όλοι οι Ρεπουμπλικάνοι με αυτή την άποψη. Αν και ο Τραμπ αναμφίβολα θα συνεχίσει να εκφράζεται δημόσια και να τοποθετεί τον εαυτό του στο προσκήνιο, αρκετοί υποστηρίζουν ότι το κόμμα θα ήθελε πολύ να τον ξεπεράσει αν ηττηθεί, και ότι θα τον θυμούνται ως κάτι το αξιοπερίεργο.

«Ποτέ δε θα υπάρξει άλλος Τραμπ»

«Ποτέ δεν θα υπάρξει άλλος Τραμπ», υποστήριξε στους Times ο πρώην εκλεγμένος αντιπρόσωπος Κάρλος Κουρμπέλο. «Οι μιμητές θα αποτύχουν. Σταδιακά θα ξεχαστεί, όμως τα σημάδια που θα αφήσει αυτή η ταραχώδης περίοδος της αμερικανικής ιστορίας δεν θα σβήσουν ποτέ».

Πράγματι, ο Τραμπ δεν κατάφερε να επαναλάβει την απρόσμενη επιτυχία του 2016, όταν εξασφάλισε τις ψήφους τω εκλεκτόρων παρά το γεγονός ότι έχασε από τη Χίλαρι Κλίντον στη λαϊκή ψήφο. Παρά τα επιπλέον εργαλεία που του χάρισε η προεδρία, δεν κατάφερε να νικήσει ούτε σε μία επιπλέον πολιτεία σε σύγκριση με την προηγούμενη φορά, και μέχρι στιγμής έχει χάσει τουλάχιστον δύο-τρεις ακόμη.

Άλλοι πρόεδροι που έχασαν τη θέση τους στο τέλος της πρώτης τους θητείας ή και νωρίτερα – όπως ο Φορντ, ο Κάρτερ ή ο Μπους – συνήθως χάνονταν στις σκιές της πολιτικής ζωής. Ο τελευταίος ηττημένος πρόεδρος που παρέμεινε φορέας εξουσίας αφού έφυγε από το Λευκό Οίκο ήταν ο Χέρμπερτ Χούβερ, που επιχείρησε να κατέβει και πάλι υποψήφιος μετά την ήττα του από τον Φραγκλίνο Ρούσβελτ το 1932 και ηγήθηκε της συντηρητικής πτέρυγας του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Αν και παρέμεινε εξαιρετικά επιδραστικός για αρκετά χρόνια, δεν κατάφερε να διεκδικήσει ξανά την προεδρία.

«Η νίκη είναι εύκολη»

Ο Τραμπ, που ενδιαφέρεται για τη νίκη περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αποκλείεται να αντέξει η υστεροφημία του να είναι εκείνη του χαμένου. Την ημέρα των εκλογών μίλησε ανοιχτά για αυτό. «Η νίκη είναι εύκολη», είπε σε δημοσιογράφους και μέλη του προσωπικού του. «Η ήττα ποτέ δεν είναι εύκολη. Όχι για μένα, δεν είναι».

Για να αποφύγει αυτή τη μοίρα, την Τετάρτη ο πρόεδρος προσπάθησε να πείσει τους υποστηρικτές του ότι υπήρξε νοθεία στις εκλογές, απλώς και μόνο επειδή οι πολιτειακές και τοπικές αρχές καταμετρούσαν νόμιμα κατατεθειμένες ψήφους. Το γεγονός ότι αυτό δεν είναι αληθές δεν έχει και μεγάλη σημασία για εκείνον. Αυτό που τον ενδιαφέρει, είναι η δημιουργία ενός αφηγήματος που θα του επιτρέψει να προσφύγει στη δικαιοσύνη με κατηγορίες που έχουν χαρακτηριστεί αβάσιμες ακόμη και από Ρεπουμπλικάνους δικηγόρους. Και σε περίπτωση που και αυτό αποτύχει, να δημιουργήσει για τον εαυτό του την εικόνα ενός μάρτυρα που δεν τον απέρριψαν οι ψηφοφόροι, αλλά τον ανέτρεψαν σκοτεινές δυνάμεις.

Κατηγορίες για απάτη

Ο ίδιος ο Τραμπ έχει μακρά ιστορία στην άλλη πλευρά των κατηγοριών για εξαπάτηση. Η αδερφή του έχει υποστηρίξει ότι είχε βάλει κάποιον άλλο να γράψει στη θέση του εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Οι κόρες ενός ποδιάτρου από το Queens υποστήριξαν ότι ο πατέρας τους του είχε γράψει ψευδή διάγνωση για να αποφύγει τη στρατολόγηση στον πόλεμο του Βιετνάμ. Και οι επιχειρήσεις του τον έχουν φέρει συχνά στα δικαστήρια ως εναχόμενο.

Ο πρόεδρος, όμως, έχει επιβιώσει από όλα αυτά, όπως και από μια σειρά από χρεοκοπίες και άλλες αποτυχίες, μέσα από τη ζωή του ως διασημότητα και τους λαϊκιστικούς ισχυρισμούς που του έδιναν την αύρα του νικητή που επιθυμούσε. Από την εποχή που ασχολούνταν με τη μεσιτεία και τη ριάλιτι τηλεόραση, ήταν κομμάτι της αμερικανικής σόου μπίζνες, μια φιγούρα που εμφανιζόταν ξανά και ξανά σε ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές και στα ίδια του τα βιβλία.

Σύμβολο φιλοδοξίας και πλούτου

Για εκατομμύρια πολίτες, έχει αποτελέσει το χρυσοποίκιλτο σύμβολο της φιλοδοξίας και του πλούτου. Ήταν πρωταγωνιστής δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς για 14 σεζόν, μέσω της οποίας συστήθηκε στον κόσμο πολύ πριν κατέβει ως υποψήφιος. Και όταν το έκανε, οι προεκλογικές του συγκεντρώσεις δημιούργησαν μια σύνδεση με τους υποστηρικτές του με έναν τρόπο που απέδειξε το μέγεθος του πολιτισμικού φαινομένου Τραμπ.

Επί μήνες, καθώς οι ελπίδες επανεκλογής του εξανεμίζονταν, ο Τραμπ έλεγε στους συμβούλους του – κάποιες φορές αστειευόμενος και κάποιες όχι – ότι αν χάσει θα ανακοινώσει αμέσως ότι θα είναι ξανά υποψήφιος το 2024. Δύο σύμβουλοί του έχουν δηλώσει ότι πιστεύουν πως θα πραγματοποιήσει αυτή την υπόσχεση αν η προσφυγή του στο ανώτατο δικαστήριο δεν αποδώσει καρπούς και ηττηθεί. Η κίνηση, αν μη τι άλλο, θα του επιτρέψει να συγκεντρώσει χρήματα για τις προεκλογικές συγκεντρώσεις που τον συντηρούν.

Το 2016, όταν η ήττα του φαινόταν ακόμη πιθανή, ο ίδιος και μέλη της οικογένειάς του επεξεργάστηκαν την ιδέα της ίδρυσης ενός οργανισμού ΜΜΕ, της «Trump TV». Ορισμένες συζητήσεις συνεχίστηκαν μέχρι φέτος, σύμφωνα με άτομα του κύκλου τους.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για έναν από τους πολιτικούς που προκάλεσαν τη μεγαλύτερη πόλωση στη σύγχρονη ιστορία», εξηγεί στους Times ο Τόνι Φαμπρίτσιο, ένας από τους δημοσκόπους του Τραμπ. «Οι υποστηρικτές του τον λατρεύουν και οι αντίπαλοί του τον σιχαίνονται. Δεν υπάρχει κάποια ενδιάμεση επιλογή για τον Τραμπ».