Πρόταση για τη λύση της δύσκολης εξίσωσης του κοινοτικού προϋπολογισμού μετά την αποχώρηση της Βρετανίας κατέθεσε η Κομισιόν σήμερα, Τετάρτη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την επταετία 2021-2027, ύψους 1,135 τρισ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 1,11% του μέσου Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ) των 27 χωρών-μελών της ΕΕ. Αυτό το επίπεδο αναλήψεων υποχρεώσεων μεταφράζεται σε πληρωμές ύψους 1.105 δισ. ευρώ (ήτοι 1,08% του ΑΕΕ) (σε τιμές 2018).

Προτείνει αύξηση της χρηματοδότησης της ΕΕ σε τομείς όπως η έρευνα, η μετανάστευση, o έλεγχος των συνόρων και η άμυνα, αλλά και περιορισμένη μείωση κατά 5% στην Κοινή Γεωργική Πολιτική και την Πολιτική Συνοχής.

Τη σκυτάλη παίρνουν τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, τόνισε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζ.Κ.Γιούνκερ, εκφράζοντας μάλιστα την πεποίθηση ότι στόχος θα πρέπει να είναι η επίτευξη συμφωνίας πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2019.

Προϋπολιγισμός, απάντηση στη σημερινή πραγματικότητα

«Πρόκειται για μια ειλικρινή απάντηση στη σημερινή πραγματικότητα στην οποία η Ευρώπη θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο για να εξασφαλίσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από αστάθεια, τη στιγμή που το Brexit θα αφήσει ένα σημαντικό κενό στον προϋπολογισμό μας», επισημαίνει η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προσθέτοντας ότι «η σημερινή πρόταση απαντά σε αυτή τη διπλή πρόκληση με τη μείωση δαπανών, αλλά και με την προσθήκη νέων πόρων σε ισότιμη βάση».

Γιούνκερ: Πώς μπορούμε να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους

Παρουσιάζοντας την πρόταση της Επιτροπής για τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ τόνισε ότι πρόκειται για ένα «ρεαλιστικό σχέδιο για το πώς μπορούμε να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους», επισημαίνοντας ότι οι καλές οικονομικές προοπτικές μάς δίνουν μια «ανάσα», αλλά «δεν μας απαλλάσσουν από την υποχρέωση να εξοικονομήσουμε πόρους σε ορισμένους τομείς».

Ο Ζ.Κ. Γιούνκερ τόνισε ότι τη σκυτάλη παίρνουν τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εκφράζοντας την πεποίθηση ότι στόχος θα πρέπει να είναι η επίτευξη συμφωνίας πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2019.

Ο Επίτροπος Έτινγκερ τόνισε ότι «επενδύουμε περισσότερο σε τομείς όπου ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να ενεργεί μόνο του ή όπου είναι αποτελεσματικότερο να ενεργούμε από κοινού – στην έρευνα, τη μετανάστευση, στον έλεγχο των συνόρων ή στην άμυνα», ενώ ταυτόχρονα, συνεχίζεται η χρηματοδότηση των παραδοσιακών, αλλά εκσυγχρονισμένων πολιτικών, όπως η Κοινή Γεωργική Πολιτική και η Πολιτική Συνοχής.

Η μείωση δαπανών για ΚΑΠ και Πολιτική Συνοχής θα αντισταθμιστεί από τον εκσυγχρονισμό τους

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική και η Πολιτική Συνοχής, αναφέρει η ανακοίνωση της Επιτροπής, θα εκσυγχρονιστούν, ώστε να εξασφαλιστεί ότι μπορούν να συνεχίσουν να είναι αποτελεσματικές με λιγότερους πόρους και να εξυπηρετούν νέες προτεραιότητες.

Για παράδειγμα, η πολιτική συνοχής θα διαδραματίζει ολοένα σημαντικότερο ρόλο στη στήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τη μακροπρόθεσμη ενσωμάτωση των μεταναστών.

Μάλιστα ο Επίτροπος Αγροτικής Πολιτικής, Φιλ Χόγκαν χαρακτήρισε πιο «δίκαιο» το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, παρά τις περικοπές 5% στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ).

«Η πρότασή μας για το μακροπρόθεσμο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό διατηρεί μια ισχυρή, καλά χρηματοδοτούμενη ΚΑΠ και εξασφαλίζει μια δίκαιη συμφωνία για τους ευρωπαίους αγρότες και τις αγροτικές περιοχές» δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε σήμερα στις Βρυξέλλες.

Όπως ανέφερε ο προϋπολογισμός που πρότεινε η Επιτροπή καλείται να καλύψει το κενό ύψους 12 δισ. ετησίως από την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και την εισαγωγή νέων προτεραιοτήτων που θα απορροφήσουν αντίστοιχο ποσό.

«Παρόλο που καλέσαμε επανειλημμένα τους Ευρωπαίους ηγέτες να αυξήσουν τη συνεισφορά τους στον προϋπολογισμό δεν έχουμε δει κάποια τέτοια πρόθεση» υπογράμμισε ο Ιρλανδός επίτροπος.

Ο ίδιος επισήμανε ότι προτεραιότητα της επιτροπής ήταν να μη μειωθούν σημαντικά οι απευθείας πληρωμές σε αγρότες και γι΄αυτό κατέληξε να προτείνει μόλις 3,9% περικοπή, η οποία μάλιστα σε συνολικό ποσοστό θα ξεπεράσει το προηγούμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαισίο (72,5% σε σχέση με 70%). Εξήγησε επίσης ότι o αντίκτυπος θα είναι μικρότερος για τους μικρούς και μεσαίους αγρότες και θα διασφαλιστεί μια πιο «ισορροπημένη διανομή».

Κληθείς να σχολιάσει την αντίδραση της γαλλικής κυβέρνησης, η οποία έκρινε «απαράδεκτη» την πρόταση περικοπών στην ΚΑΠ, ο Φ.Χόγκαν δήλωσε πως είναι «μόλις η αρχή της διαδικασίας» και ότι «αυτά είναι τα χρήματα που υπάρχουν σήμερα».

Όπως είπε, εάν τα κράτη-μέλη της ΕΕ συμφωνήσουν σε μεγαλύτερες συνεισφορές, η Επιτροπή χαιρετίζει την πρόθεση της Γαλλίας να συμβάλλει περισσότερο.

Προϋπολογισμός σύγχρονος, απλός και ευέλικτος

Επιπλέον, η Επιτροπή τονίζει ότι ο πολυετής προϋπολογισμός που προτείνει είναι «σύγχρονος, απλός και ευέλικτος».

Σύγχρονος, διότι μειώνεται η γραφειοκρατία για τους δικαιούχους και τις διαχειριστικές αρχές, απλός, διότι προτείνεται να μειωθεί ο αριθμός των προγραμμάτων κατά περισσότερο από το ένα τρίτο (από 58 που είναι σήμερα σε 37 στο μέλλον) και ευέλικτος, διότι ενισχύονται τα μέσα διαχείρισης των κρίσεων με στόχο την αντιμετώπιση απρόβλεπτων γεγονότων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε τομείς όπως η ασφάλεια και η μετανάστευση.

Προβλέψεις για ενίσχυση της σταθερότητας και σύγκλιση στην ΟΝΕ

Η Επιτροπή για πρώτη φορά προτείνει δύο δημοσιονομικά μέσα, με στόχο την ενίσχυση της σταθερότητας της ζώνης του ευρώ και τη σύγκλιση προς τα επίπεδα της ζώνης του ευρώ.

Συγκεκριμένα προτείνεται νέο Πρόγραμμα Στήριξης Μεταρρυθμίσεων το οποίο – με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 25 δισ. ευρώ- θα παρέχει χρηματοδοτική και τεχνική στήριξη σε όλα τα κράτη μέλη για την πραγματοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Ακόμη προτείνεται ένας μηχανισμός σύγκλισης που θα παρέχει στήριξη σε κράτη μέλη εκτός ευρωζώνης, τα οποία πρόκειται να υιοθετήσουν το κοινό νόμισμα.

Παράλληλα, προτείνεται ένα νέο μέσο, για τη σταθεροποίηση των επενδύσεων σε περιόδους «ασύμμετρων κλυδωνισμών», αλλά και για την τόνωση των επενδύσεων σε χώρες που θέλουν να προσελκύσουν επενδύσεις.

Το μέσο αυτό θα λάβει αρχικά τη μορφή δανείων αντιστήριξης εγγυημένων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως και 30 δισ. ευρώ, που θα συνδυάζονται με χρηματοδοτική ενίσχυση στα κράτη μέλη για την κάλυψη του κόστους των τόκων.

Επανεξέταση του ισχύοντος συστήματος επιστροφών

Σημειώνεται, τέλος, ότι η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ αποτελεί ευκαιρία για την επανεξέταση του ισχύοντος πολύπλοκου συστήματος επιστροφών και «επιστροφών επί επιστροφών».

Η Επιτροπή προτείνει την κατάργηση όλων των επιστροφών και τη μείωση από 20% σε 10% του ποσού που παρακρατούν τα κράτη μέλη κατά την είσπραξη τελωνειακών εσόδων (που αποτελούν έναν από τους «ιδίους πόρους») για τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν απότομες και σημαντικές αυξήσεις των συνεισφορών για ορισμένα κράτη μέλη, η Επιτροπή προτείνει τη σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων επιστροφών σε διάστημα πέντε ετών.

Σε μερικές εβδομάδες, η Επιτροπή θα παρουσιάσει λεπτομερείς προτάσεις για τα μελλοντικά χρηματοδοτικά προγράμματα ανά τομέα. Στη συνέχεια το Συμβούλιο της ΕΕ θα πρέπει να αποφασίσει ομόφωνα για το νέο προϋπολογισμό της ΕΕ, με την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.