36

Οι σφοδρές ηλιακές καταιγίδες που έπληξαν τη Γη στα τέλη του 2003 μείωσαν τα επίπεδα του όζοντος πάνω από την Αρκτική για διάστημα οκτώ μηνών, αποκαλύπτουν δορυφορικές παρατηρήσεις.

«Δεν έχουμε δει ποτέ το όζον κοντά σε αυτά τα επίπεδα στο βόρειο ημισφαίριο» σχολιάζει στο NewScientist.com η Κόρα Ράνταλ του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπούλνερ. Την άνοιξη του 2004 το στρατοσφαιρικό όζον ήταν 40% μειωμένο σε σχέση με τα κανονικά επίπεδα για την εποχή και τα επίπεδα του όζοντος επέστρεψαν στα αναμενόμενα επίπεδα μετά τον Ιούλιο του 2004.

Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2003 ο Ήλιος εκτόξευσε προς τη Γη ένα κύμα ακτινοβολίας και φορτισμέεων σωματιδίων, διαταράσσοντας τη λειτουργία δορυφόρων και εντείνοντας το βόρειο σέλας.

Τα ηλεκτρόνια των ηλιακών καταιγίδων που έφτασαν στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας παγιδεύτηκαν από το γήινο μαγνητικό πεδίο και κατευθύνθηκαν προς το βόρειο μαγνητικό πόλο. Εκεί, τα ηλεκτρόνια διέσπασαν μόρια αζώτου και απελευθέρωσαν ιόντα αζώτου, τα οποία εν συνεχεία αντέδρασαν με οξυγόνο και σχημάτισαν οξείδια.

Τα δορυφορικά δεδομένα επιβεβαίωσαν ότι τα οξείδια του αζώτου, ένα είδος φωτοχημικού ρύπου, ήταν αυξημένα πάνω από την Αρκτική το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο του 2003.

Το αέριο μεταφέρθηκε τελικά στη στρατόσφαιρα μέσω καθοδικών ρευμάτω αέρα. Εκεί, κάθε μόριο οξειδίου του αζώτου μπορεί να διασπάσει εκατοντάδες μόρια όζοντος, όπως συμβαίνει και με τις απαγορευμένες ουσίες CFC (χλωροφθοράνθρακες).

Το φαινόμενο δεν επηρέασε το όζον της Ανταρκτικής. Το νότιο ημισφαίριο είχε καλοκαίρι τους μήνες εκείνους και οι ηλιαχτίδες διέσπασαν τα οξείδια του αζώτου.

Η έρευνα της Δρ Ράνταλ δημοσιεύεται στο Geophysical Research Letters.

Σύμφωνα πάντως με ανεξάρτητη μελέτη του Τσαρλς Τζάκμαν της NASA, η οποία δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί, το στρατοσφαιρικό όζον μειώθηκε μετά τις γεωμαγνητικές καταιγίδες και εξαιτίας των ηλιακών πρωτονίων (ιόντων υδρογόνου), τα οποία είναι πολύ βαρύτερα από τα ηλεκτρόνια και πέφτουν στη στρατόσφαιρα χωρίς τη βοήθεια ρευμάτων αέρα.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ