Ο Αϊνστάιν μέσα από το ημερολόγιο της τελευταίας αγαπημένης του

36

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Αϊνστάιν διασκέδαζε λέγοντας αστεία στον παπαγάλο του και συχνά βαριόταν τόσο πολύ τις επισκέψεις ώστε παρίστανε τον άρρωστο, αποκαλύπτει, μεταξύ άλλων, ένα ημερολόγιο που βρέθηκε πρόσφατα στο αρχείο της τελευταίας συντρόφου του.

Παρόλο που ο Αϊνστάιν της μιλούσε συχνά για το έργο του στη φυσική, η Γιοχάνα Φαντόβα κατέγραψε περισσότερα στοιχεία για την προσωπική του ζωή και τις απόψεις του για τη διεθνή πολιτική.

Τα χειρόγραφα αυτά είναι «ένα ακατέργαστο πορτρέτο του γενναίου αγώνα του Αϊνστάιν με τις πολύπλευρες ενοχλήσεις της αρρώστειας και των γηρατειών» σχολίασε στους New York Times ο Φρίμαν Ντάισον, μαθηματικός του Ινστιτούτου Προηγμένων Μελετών του Πρίνστον.

Το ημερολόγιο, 62 σελίδων, γραμμένο στα γερμανικά, βρέθηκε τον Φεβρουάριο στο προσωπικό αρχείο της Φαντόνα που φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη Firestone του Πρίνστον, όπου εργαζόταν ως βιβλιοθηκάριος.

Η Φαντόνα ήταν 22 χρόνια νεότερη από τον Αϊνστάιν. Τον γνώρισε στη Γερμανία το 1929 και μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1939. Ο μεγάλος φυσικός έφτασε στο Πρίνστον το 1933 με την δεύτερη σύζυγό του Έλσα, η οποία πέθανε τρία χρόνια αργότερα.

Η Φαντόνα περνούσε πολύ χρόνο με τον Αϊνστάιν από τη δεκαετία του 1940, ωστόσο το ημερολόγιο καταγράφει τη σχέση τους από τον Οκτώβριο του 1953 έως το θάνατό του τον Απρίλιο του 1955, σε ηλικία 76 ετών. Η ίδια πέθανε το 1981 σε ηλικία 80 ετών.

Το ημερολόγιο αναφέρεται σε σχόλια του καθηγητή για την πολιτική της εποχής του. Ο Αϊνστάιν ασκεί κριτική στον αγώνα εξοπλισμών των δύο τότε υπερδυνάμεων αλλά και στην αντικομμουνιστική επίθεση κατά του φυσικού Ρόμπερτ Όπενχαϊμερ. «Η πολιτική δίωξη του συναδέλφου του ήταν πηγή πικρής απογοήτευσης» γράφει η Φαντόνα.

Όσον αφορά την προσωπική ζωή του συντρόφου της, η Γερμανίδα βιβλιοθηκάριος γράφει για το πόσο δημοφιλής ήταν και πως συχνά απαντούσε ακόμα και σε γράμματα αγνώστων που προσπαθούσαν να τον πείσουν να ασπαστεί τον Χριστιανισμό.

Κατά καιρούς, όμως, ο Αϊνστάιν υποκρινόταν ότι ήταν άρρωστος για να μην χρειαστεί να ποζάρει με επισκέπτες που ζητούσαν τη φωτογραφία του.

Το ημερολόγιο περιγράφει επίσης πώς ο Αΐνστάιν έλαβε έναν παπαγάλο ως δώρο για τα 75α του γενέθλια. Το πτηνό φαινόταν να πάσχει από κατάθλιψη, και ο ηλικιωμένος καθηγητής προσπαθούσε να του φτιάξει τη διάθεση με αποτυχημένα ανέκδοτα.

Η αγαπημένη του όμως ασχολία ήταν η ιστιοπλοΐα: «Η υγεία του Αΐνστάιν είχε αρχίσει να φθίνει, όμως συνέχισε να απολαμβάνει αυτό που παρέμενε η απαγημένη του απασχόληση, την ιστιοπλοΐα. Σπάνια τον έβλεπα τόσο χαρούμενο και τόσο ευδιάθετο όσο σε αυτή την παράξενη πρωτόγονη βάρκα του» γράφει.

Το Πανεπιστήμιο Πρίνστον ήδη διαθέτει συλλογή με τις επιστολές, τα ποιήματα και τις φωτογραφίες που είχε λάβει η Φαντόνα από το διάσημο σύντροφό της.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press