Οι Αμερικανοί Αγκρι και ΜακΚίνον μοιράζονται το Νόμπελ Χημείας 2003

36

Ο Πίτερ Αγκρι και ο Ρόντερικ ΜακΚίνον που «βοήθησαν να εξηγηθεί πώς τα ιόντα και το νερό μεταφέρονται μέσα και έξω από τα κύτταρα του σώματος» βραβεύονται με το φετινό Νόμπελ Χημείας, ανακοίνωσε την Τετάρτη η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.

Η κατανόηση της λειτουργίας των διαύλων στις βιολογικές μεμβράνες «έχει κεφαλαιώδη σημασία για την κατανόηση πολλών ασθενειών, όπως για παράδειγμα των νεφρών, της καρδιάς, των μυών και του νευρικού συστήματος» εξηγεί η ανακοίνωση Τύπου του Ιδρύματος Νόμπελ. Οι δύο επιστήμονες θα μοιραστούν το ποσό των 1,3 εκατ. δολαρίων που συνοδεύει το βραβείο.

Ο Πίτερ Αγκρι της Πανεπιστημιακής Ιατρικής Σχολής John Hopkins, 54 ετών σήμερα, τιμάται για την ανακάλυψη των «διαύλων νερού». Πρόκειται για κανάλια με τοιχώματα από πρωτεΐνες, τα οποία διαπερνούν την μεμβράνη των κυττάρων σε όλο το πάχος της και επιτρέπουν τη μεταφορά νερού από και προς το κύτταρο.

Ο Αγκρι απομόνωσε το 1988 την πρωτεΐνη από την οποία αποτελούνται οι δίαυλοι νερού (ακουαπορίνη). Η ανακάλυψη «άνοιξε την πόρτα σε μια ολόκληρη σειρά βιοχημικών, φυσιολογικών και γενετικών ερευνών στους διαύλους νερού των βακτηρίων, των φυτών και των θηλαστικών. Σήμερα, οι ερευνητές μπορούν να ακολουθήσουν μόρια νερού στην πορεία τους διαμέσου της κυτταρικής μεμβράνης και να κατανοήσουν γιατί μόνο το νερό, και όχι άλλα μικρά μόρια, μπορούν να περάσουν» αναφέρει η ανακοίνωση.

Ο Ρόντερικ ΜακΚίνον του Ιατρικού Ινστιτούτου Howard Hughes στη Νέα Υόρκη, 47 ετών, τιμάται για «δομικές και μηχανιστικές μελέτες των διαύλων ιόντων». Όπως και οι δίαυλοι νερού, οι δίαυλοι ιόντων είναι μοριακά κανάλια διαμέσου της κυτταρικής μεμβράνης, τα οποία αναγνωρίζουν τα άτομα συγκεκριμένων αλάτων (ιόντα) και τα μεταφέρουν από και μέσα στο κύτταρο.

Ο ΜακΚίνον εξέπληξε την επιστημονική κοινότητα το 1998 όταν προσδιόρισε την τρισδιάσταση δομή των διαύλων νατρίου. Χάρη στο έργο του οι ερευνητές μπορούν σήμερα να προσομειώσουν τη μεταφορά ιόντων διαμέσου των διαύλων, οι οποίοι ανοίγουν και κλείνουν με μοριακές «εντολές» του κυττάρου.

Τα βραβεία Νόμπελ απονέμονται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου, επέτειο θανάτου του Αλφρεντ Νόμπελ. Το Νόμπελ Ειρήνης παραδίδεται στον νικητή του στο Όσλο της Νορβηγίας, ενώ τα υπόλοιπα βραβεία απονέμονται στη Στοκχόλμη.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ