Αν η καταγγελία δεν αφορούσε τον Μαζωνάκη, θα ασχολούμασταν;

Η νέα υπόθεση Μαζωνάκη – πέρα από την «κλειδαρότρυπα» που επί μία εβδομάδα καλλιεργήθηκε, αποτελεί μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία να μιλήσουμε επί της ουσίας για τη σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας. Βέβαια, στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας μιλήσαμε για όλα, πέρα από αυτό.

Για αρχή, ο τρόπος που καλύφθηκε δημοσιογραφικά το θέμα πριν την κατάθεση της μήνυσης από τον καταγγέλλοντα νεαρό καλλιτέχνη, είναι αν μη τι άλλο προβληματικός. Και είναι προβληματικός γιατί ως δημοσιογράφοι έχουμε ευθύνη για τις πληροφορίες που μεταφέρουμε αλλά και για τους όρους που χρησιμοποιούμε. Ήδη από το περασμένο σαββατοκύριακο ξεκίνησε να αναφέρεται σε ψυχαγωγικές εκπομπές ότι επίκειται καταγγελία για σεξουαλική κακοποίηση για πολύ δημοφιλή τραγουδιστή. Η συζήτηση συνεχίστηκε και διογκώθηκε με τα δημοσιεύματα στον ηλεκτρονικό τύπο να πέφτουν βροχή και να κάνουν λόγο για περισσότερες από μία καταγγελίες.

Τελικά, την Πέμπτη είχαμε μια μήνυση για σεξουαλική παρενόχληση σε χώρο εργασίας και όχι για κακοποίηση. Αυτή η διαφορά έχει σημασία και είναι κρίσιμη, καθώς η παρενόχληση εφόσον στοιχειοθετηθεί είναι πλημμέλημα ενώ η κακοποίηση -όπως είναι για παράδειγμα  ένας βιασμός-  είναι κακούργημα. Πρόκειται για εντελώς διαφορετικής βαρύτητας πράξεις.

Στη χώρα μας, 1 στους 3 εργαζόμενους/ες έχουν δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας (31,4%) τους, σύμφωνα με την Εθνική Έκθεση του FES Αθήνας και της ΓΣΕΕ για τη Σεξουαλική Παρενόχληση στην Εργασία. Μιλάμε για ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο,  ενώ συγκεκριμένα επαγγέλματα και κλάδοι, όπως είναι για παράδειγμα η εστίαση, εντείνουν τον κίνδυνο βίας και παρενόχλησης. Δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως 3 στα 4 θύματα είναι γυναίκες εργαζόμενες, ούτε πως μόλις το 1,6% των θυμάτων κατήγγειλαν το περιστατικό στις αρμόδιες αρχές.

Και κάπως έτσι, ανακύπτει το ερώτημα: αν δεν αφορούσε η καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση σε χώρο εργασίας τον Γιώργο Μαζωνάκη που έκανε πρεμιέρα την περασμένη Πέμπτη οπότε και κατατέθηκε η μήνυση,  θα αντιμετωπιζόταν με τον ίδιο τρόπο μια είδηση για παρενόχληση σε χώρο εργασίας; Ζούμε αλλού; Η απάντηση είναι όχι. Και αυτό γιατί πολύς κόσμος θεωρεί πως «αυτά είναι στο πρόγραμμα», ιδίως σε χώρους όπως τα νυχτερινά μαγαζιά. Υπάρχει μία στρεβλή αντίληψη που θέλει τους χώρους διασκέδασης όπου ο κόσμος πηγαίνει για να διασκεδάσει, για να χορέψει, για να φλερτάρει να λειτουργούν ως εξαίρεση και να μην γίνεται αντιληπτό ότι για κάποιους ανθρώπους, εκεί είναι η δουλειά τους. Αυτονότητα λοιπόν, πρέπει να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς να παρενοχλούνται και χωρίς να νιώθουν εκβιαζόμενοι και εκβιαζόμενες.

Βέβαια, όσο φάουλ είναι τα click bait δημοσιεύματα και οι υπαινιγμοί για έναν άνθρωπο που «πουλάει» και που συγκεντρώνει πολλά χαρακτηριστικά που τον βάζουν στο επίκεντρο, άλλο τόσο λάθος είναι η υποτίμηση της καταγγελίας σε ένα πλαίσιο που ρωτά «τι ανάγκη είχε ο σταρ», «έτσι είναι η νύχτα» ή «τα έχει αυτά η show biz».Το θέμα δεν πρέπει να είναι αν θεωρούμε κάποιον άνθρωπο «ανήθικο» στην προσωπική του ζωή, αν θεωρούμε ότι λειτουργεί με τρόπο που δεν συνάδει με τον δικό μας, ούτε αν κάνει «ανήθικες προτάσεις». Το θέμα είναι κατά πόσο έχει παραβιάσει ή κακοποιήσει συνανθρώπους του.

Από τον Γουάινστιν, τον Επστάιν και τον Ντίντι ως τον Λιγνάδη και τον Φιλιππίδη, η φήμη και τα πλούτη ουδέποτε εμπόδισαν, αντίθετα διευκόλυναν ανθρώπους να λειτουργήσουν παραβιαστικά. Έχει σημασία σε αυτά τα ζητήματα, να μην βάζουμε στο ζύγι τη συμπάθεια ή την αντιπάθεια που αισθανόμαστε για τους εκάστοτε φερόμενους ως πρωταγωνιστές, όσο δύσκολο κι αν είναι.

Δεν είναι κακό κάποια στιγμή να αρχίσουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους.
Η καταγγελία για σεξουαλικη παρενόχληση είναι ακριβώς αυτό. Δεν είναι σεξουαλική κακοποίηση αλλά είναι παραβιαστική πράξη. Είναι σοβαρή καταγγελία από μόνη της και τίτλοι click bait περί ανήθικων προτάσεων δεν βοηθούν, αντίθετα συσκοτίζουν συντηρώντας ένα πέπλο υποκειμενικότητας. Και τελικά, όταν δεν καταγγέλλεται κάποιος Μαζωνάκης, πόσο έτοιμες και έτοιμοι είμαστε να ακούσουμε την καταγγέλλουσα ή τον καταγγέλλοντα; Την απάντηση την ξέρουμε όλες και όλοι.