Κυριακή, 14 Ιουνίου 1959

Ο αντιφατικός κόσμος μας. Χτες νύχτα πήρα να διαβάσω Χρονικό της Σκλαβιάς του Ζαλοκώστα· διάβασα ως τη μιάμιση· αντίσταση· οργανώσεις, καταπληκτικοί ηρωισμοί, όσο ποτέ στην ιστορία μας (Λέλα Καραγιάννη)· είμαστε σύμμαχοι με τους Άγγλους, τους Αμερικανούς και τους Ρώσους· πολεμάμε εναντίον του κατακτητή, του Γερμανού· αυτό είναι το ένα· η πρόσοψη· κάτω απ’ αυτό καθένας επηρεάζεται από τα δικά του ορμέμφυτα ή μπερδεύεται σε διάφορες επιρροές και στο βάθος οι άμωμοι, αυτοί που κάνουν την καθαρή θυσία.

Καθώς πλησιάζει η απελευθέρωση τόσο οι κ.κ. γίνουνται πιο απειλητικοί και πιο ωμοί· κορύφωμα ο εμφύλιος σπαραγμός· μικρή ανάπαυλα, κι έρχεται το Κυπριακό: πόλεμος με τους πριν συμμάχους· συνεργασία με τους πριν εχθρούς· οι αγνοί, εκείνοι που τα παίξαν όλα για όλα για την Αγγλία, εκείνοι που θυσιάστηκαν για να κρύψουν και να φυγαδέψουν τους Άγγλους (σ.σ. ανάμεσά τους, πρώτη και καλύτερη, η Καραγιάννη μαζί με τα μέλη της οργάνωσής της, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν τα πέντε μεγαλύτερα παιδιά της), δεν καταλαβαίνουν· ΕΟΚΑ· ένα αφάνταστο ξέσπασμα ηρωισμού που καταλήγει στη Ζυρίχη· που φέρνει πίσω τον Τούρκο στο νησί· αυτόν τον Τούρκο που πέρασε τον πόλεμο χωρίς να δώσει τίποτε· και που δεν έχει ξεχάσει τη μέθοδο του Βαρλικιού (σ.σ. έκτακτος φόρος που είχε επιβάλει η τουρκική εθνοσυνέλευση με σκοπό τον οικονομικό αφανισμό των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων της γείτονος) ή τη μέθοδο του ’55 (Πόλη), όταν βρει την κατάλληλη ευκαιρία — φυσικά έτσι είναι ο άνθρωπος· έτσι ήταν πάντα· άραγε όμως αρκεί αυτό το απόφθεγμα για να κλείσει η τραγωδία — ή μήπως η τραγωδία συνεχίζεται; Κι αν συνεχίζεται, όπως είναι το πιθανότερο, πώς συνεχίζεται;

Κι εκείνος που θέλει να κάνει το σωστό, εκείνος που βλέπει ταυτόχρονα αυτή την πρόοδο της άτης (σ.σ. πνευματική τύφλωση, νοητική σύγχυση) — ποιο είναι το χρέος του; Τι πρέπει να πει στους νέους που είναι έτοιμοι να χύσουν το αίμα τους για μια «μεγάλη υπόθεση» πάλι και πάλι;


Εγγραφή από το προσωπικό ημερολόγιο του Γιώργου Σεφέρη «Μέρες Ζ’» (1 Οκτώβρη 1956-27 Δεκέμβρη 1960, εκδόσεις «Ίκαρος», επιμέλεια Θεανώς Μιχαηλίδου). Ο νομπελίστας ποιητής ήταν την περίοδο εκείνη πρέσβης της Ελλάδας στο Ηνωμένο Βασίλειο.


Ο Γιώργος Σεφέρης

Το παρόν άρθρο αφιερώνεται στη μνήμη της Λέλας Καραγιάννη, η οποία εκτελέστηκε από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής μαζί με δεκάδες άλλους αγωνιστές της Αντίστασης στο άλσος Χαϊδαρίου, κοντά στη μονή Δαφνίου, στις 8 Σεπτεμβρίου 1944, έναν περίπου μήνα πριν αποτινάξει η Αθήνα το βαρύ ζυγό του κατακτητή (12 Οκτωβρίου 1944).


Η Λέλα Καραγιάννη, που είχε γεννηθεί στη Λίμνη Ευβοίας στις 24 Ιουνίου 1898, διήγαγε τα περισσότερα έτη του σύντομου βίου της στην Αθήνα. Παντρεύτηκε τον έμπορο φαρμακευτικών – αρωματικών προϊόντων Νικόλαο Καραγιάννη και απέκτησε μαζί του επτά παιδιά.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής η Καραγιάννη έλαβε μέρος στο αντιστασιακό κίνημα, ιδρύοντας και χρηματοδοτώντας ήδη από το 1941 την αντιναζιστική οργάνωση «Μπουμπουλίνα».


Ως αρχηγείο της αντιστασιακής οργάνωσης χρησιμοποιήθηκε η οικία της οικογένειάς της, ιστορικό διατηρητέο μνημείο της Αθήνας, κοντά στην πλατεία Αμερικής.

Η απόκρυψη, η περίθαλψη και η φυγάδευση εγκλωβισθέντων στρατιωτών των Συμμάχων στη Μέση Ανατολή, η πρόκληση καταστροφών σε υλικά μέσα ή εγκαταστάσεις του εχθρού, καθώς και η παροχή πληροφοριών αναφορικά με τα σχέδια και τις κινήσεις του αντιπάλου στο Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ήταν οι τομείς στους οποίους δραστηριοποιήθηκαν η Καραγιάννη και τα μέλη της οργάνωσής της, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν τα πέντε μεγαλύτερα παιδιά της.


Τον Ιούλιο του 1944 η Λέλα Καραγιάννη και πέντε από τα παιδιά της συνελήφθησαν από τους γκεσταπίτες.


Η Λιμνιώτισσα με το απαράμιλλο θάρρος και τον άδολο πατριωτισμό υποβλήθηκε αρχικά σε φρικτά βασανιστήρια στα διαβόητα κρατητήρια της Γκεστάπο στην οδό Μέρλιν και μεταφέρθηκε ακολούθως στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου.


Η Λέλα Καραγιάννη τιμήθηκε μετά θάνατον από την Ακαδημία Αθηνών με το Βραβείο Αρετής και Αυτοθυσίας.

Ειδήσεις Σήμερα: