[…]

Ο συγγραφέας (σ.σ. ο Γιώργος Αντ. Πέππας) αναφέρεται εν εκτάσει στον ρόλο του Φωκίωνος Νέγρη ως μηχανικού μεταλλείων – μεταλλουργού, ως ηγέτη των βιομηχανικών έργων στο Λαύριο· η παρουσία του ως Γενικού Διευθυντή της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου (Eλληνική Eταιρεία) στην παραγωγική σταθεροποίηση, στην αρχή, και στην παραγωγική της ανάπτυξη, στη συνέχεια, υπήρξε καταλυτική. Γενικότερα σφράγισε και ως δήμαρχος με τη δράση του και την πόλη του Λαυρίου. Ο Φωκίων Νέγρης έζησε 18 χρόνια στο Λαύριο, από το 1873 έως το τέλος του 1886 και από το 1894 έως το τέλος του 1898 […]. Ήταν ομολογουμένως μια αεικίνητη ηγετική προσωπικότητα, εμψυχωτής και οργανωτής της παραγωγής, εισηγητής και εφαρμοστής των τεχνολογικών καινοτομιών και των κρίσιμων θετικών επιλογών σε όλους τους τομείς της εταιρείας.


«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 17.1.1928, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Πέραν αυτού, το 1882, στο πρόσωπο του Φωκίωνος Νέγρη ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης βρήκε έναν έγκυρο και ευφυή συνομιλητή, έναν άνθρωπο που αντιλαμβανόταν πλήρως τις οικονομικές αξίες της παραγωγής, για να διευθετηθούν οι διαφορές της Ελληνικής Εταιρείας με το ελληνικό Δημόσιο, κατασκευάζοντας η πρώτη τον Αττικό Σιδηρόδρομο Λαυρίου – Αθηνών· το έργο εκτελέσθηκε από τους μηχανικούς της Ελληνικής Εταιρείας, υπό την γενική εποπτεία του Φωκίωνος Νέγρη, και αποδείχθηκε πολλαπλά ωφέλιμο για την κοινωνία της περιοχής και την οικονομία εν γένει […].


Ο Φωκίων Νέγρης, ως διευθύνων τα έργα, ήταν ένα τεχνολογικό-εκπαιδευτικό πρότυπο. Το Λαύριο, ως χώρος τεχνογνωσίας, ως δυναμική τεχνολογική πραγματικότητα, απετέλεσε ένα Πρακτικό σχολείο τεχνικών στελεχών, ειδικευμένων εργατών και πεδίο μεγάλης εμπειρίας και βελτίωσης της γνώσης τεχνικών επιστημόνων, οι οποίοι θα διαχυθούν και στην υπόλοιπη Ελλάδα, εξυπηρετώντας την αναπτυσσόμενη μεταλλουργία και γενικότερα την ελληνική βιομηχανία· σ’ αυτό το γεγονός ασφαλώς μετέχει και ο Φωκίων Νέγρης, όπως και στη συνένωση του επιστημονικού-τεχνολογικού δυναμικού της χώρας, με ηγετική παρουσία. Ο Φωκίων Νέγρης υπήρξε πρόεδρος του Ελληνικού Πολυτεχνικού Συλλόγου, από το 1909 μέχρι το 1919, μετά τόν θάνατο του Α. Κορδέλλα, προηγουμένου προέδρου· και οι δύο ήσαν εγνωσμένου επιστημονικού κύρους και πλήρεις τεχνικών εμπειριών απ’ την επί δεκαετίες θητεία τους στο Λαύριο. Ως δήμαρχος δε στο Λαύριο απ’ το 1895 έως το 1898 επιδόθηκε με ακούραστες ενέργειες και μεθοδικότητα στην επίλυση των προβλημάτων της πόλης.

Ο συγγραφέας περαιτέρω εκθέτει τη δυναμική πολυμέρεια του Φωκίωνος Νέγρη, αυτό το θουκυδίδειο «επί πλείστα είδη» (σ.σ. Περικλέους Επιτάφιος, 2.41.1): υπήρξε βουλευτής Αττικής, πολλές φορές υπουργός, εμπνευστής του φιλεργατικού νόμου ΒΩΜΑ’ («Περί περιθάλψεως των εν τοις μεταλλείοις και μεταλλουργείοις παθόντων και των οικογενειών αυτών») του 1901, γνωστού ως «νόμου Νέγρη», επίσης πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου της Κοινωνίας των Εθνών, προδρόμου του σημερινού ΟΗΕ, […] και Α’ πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.

[…]


Αναδεικνύεται, επίσης, στο βιβλίο εμπεριστατωμένα ο πρωτοπόρος ρόλος του Φωκίωνος Νέγρη ως προσώπου της κεντρικής πολιτικής σκηνής, ως βουλευτή και υπουργού, ιδιαίτερα στο ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης. Η βιομηχανική πραγματικότητα του Λαυρίου, οι σκληρές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των μεταλλωρύχων και μεταλλεργατών, τα ώριμα αιτήματά τους, οι αγώνες τους, είναι καταστάσεις βιωμένες από τον Φωκίωνα Νέγρη, που τον σημάδεψαν ανεξίτηλα· η συνείδησή του θα ανταποκριθεί πλήρως με ένταση, με πάθος και στέρεο αποδεικτικό λόγο, με ακλόνητα επιχειρήματα από το 1901, με την ψήφιση του προαναφερθέντος ασφαλιστικού νόμου, και για τα επόμενα 15 χρόνια, για όλους τους εργαζομένους της Ελλάδας, θα είναι μόνιμη έγνοια του η βελτίωση και η διεύρυνσή του. Ο νόμος του Νέγρη ψηφίζεται 5 χρόνια μετά το εκρηκτικό 1896, την κορυφαία απεργία-εξέγερση των 2.500 μεταλλωρύχων της Καμάριζας του Λαυρίου· άλλωστε, είναι ο Φωκίων Νέγρης ο οποίος είχε παίξει εξισορροπητικό ρόλο στη λύση αυτής της απεργίας, ως πρόσωπο με κύρος και αποδοχή από τους εργάτες του Λαυρίου.

[…]


Ο Φωκίων Νέγρης είναι η βέλτιστη φύσις, που κόσμησε τη λαυρεωτική, την ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινωνία. Πέραν της επιστημονικής του παρουσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ουσιαστική ήταν η συμβολή του και στο πεδίο του πολιτισμού, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, αναδεικνύοντας την αρχαία ελληνική τέχνη […]. Ο κ. Γιώργος Πέππας με τη μεταλλευτική βακτηρία της γραφίδας του κτύπησε την αργυροφόρα φλέβα που λέγεται Φωκίων Νέγρης.

*Αποσπάσματα από την ομιλία που είχε εκφωνήσει ο λαυριώτης ιστορικός και συγγραφέας Γιώργος Ν. Δερμάτης, διδάκτωρ του βελγικού πανεπιστημίου της Louvain-la-Neuve και μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής (Ε.ΜΕ.Λ.), στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Πέππα Φωκίων Νέγρης (1846-1928), που είχε κυκλοφορήσει το Νοέμβριο του 2011 από τις εκδόσεις Τσουκάτου (πηγή: Τα Ιστορικά, περιοδική έκδοση ιστορικών σπουδών, τεύχος 56, Ιούνιος 2012).


Ο Γιώργος Δερμάτης

Ο Φωκίων Νέγρης, φαναριώτικης καταγωγής, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1846 και απεβίωσε στην Αθήνα στις 15 Ιανουαρίου 1928.

Πολυσχιδής προσωπικότητα, με μακρόχρονες σπουδές στο Παρίσι, ο μηχανικός μεταλλείων και γεωλόγος Νέγρης ανέπτυξε αξιοσημείωτη πολιτική δραστηριότητα (υπουργός, βουλευτής Αττικής – Αττικοβοιωτίας και δήμαρχος Λαυρίου), ενώ διετέλεσε πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών (1926).


Το όνομα του Νέγρη συνδέθηκε στενά με την ανάπτυξη των φυσικών επιστημών στη χώρα μας, ενώ το έργο του, πολυμερές και εκλεκτό, συντέλεσε ουσιωδώς στην προαγωγή της μεταλλευτικής βιομηχανίας και εν γένει της εθνικής οικονομίας.

Ειδήσεις Σήμερα: