Η αλληλουχία του χρωμοσώματος Χ αποκαλύπτει διαφορές γυναικών-ανδρών

36

Η γενετική αλληλουχία του σεξουαλικού χρωμοσώματος Χ, που δημοσιεύεται την Πέμπτη στο Nature, αποκαλύπτει λεπτομέρειες για την εξέλιξή του τα τελευταία 300 εκατομμύρια χρόνια, αλλά και νέα στοιχεία για βιοχημικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων.

Οι γυναίκες διαθέτουν 22 ζεύγη σωματικών χρωμοσωμάτων και ένα ζεύγος χρωμοσωμάτων Χ, ενώ στα κύτταρα των ανδρών υπάρχουν 22 ζεύγη σωματικών χρωμοσωμάτων, ένα Χ και ένα Υ.

Πολύ πριν τη γέννηση, τα κύτταρα των γυναικών απενεργοποιούν ένα από τα δύο Χ, ώστε να λετουργούν μόνο με ένα αντίγραφο, όπως και τα κύτταρα των ανδρών.

Η νέα ανάλυση, που πραγματοποιήθηκε με επικεφαλής τον Μαρκ Ρος του Ινστιτούτου Sanger στη Βρετανία, αποκαλύπτει ότι το 15% των γονιδίων στο απενεργοποιημένο Χ συνεχίζει να λειτουργεί, οπότε στοις γυναίκες ίσως υπάρχουν υψηλότερα επίπεδα των πρωτεΐνών που κωδικοπούνται από τα γονίδια αυτά.

Ένα επιπλέον ποσοστό 10% των γονιδίων του απενεργοποιημένου χρωμοσώματος συνεχίζει να εκφράζεται έστω και περιορισμένα, δημιουργώντας βιοχημικές διαφορές μεταξύ των ίδιων των γυναικών.

Σύμφωνα με το New Scientist, η έρευνα δείχνει πάντως ότι, παρά τις σημαντικές διαφορές τους στη δομή και τη λειτουργία, τα χρωμοσώματα Χ και Υ προήλθαν από ένα προγονικό ζεύγος κοινών, σωματικών χρωμοσωμάτων σε κάποιο πρωτόγονο θηλαστικό πριν από 300 εκατ. χρόνια.

Από τη στιγμή που απέκτησαν ρόλο στον καθορισμό του φύλου, τα δύο χρωμοσώματα άρχισαν να διαφοροποιούνται, με το Υ σταδιακά να μικραίνει και τελικά να χάνει τα περισσότερα από τα γονίδιά του.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press