36

Τα υποθαλάσσια υδροθερμικά φρεάτια που ανακαλύφθηκαν το 2000 στο μέσο του Ατλαντικού φιλοξενούν μια πληθώρα εξωτικών μορφών ζωής, όπως διαφανείς γαρίδες, οστρακοειδή που απολαμβάνουν το καυτό νερό και αρχαιοβακτήρια που τρέφονται με μεθάνιο και υδρογόνο.

Οι τελευταίες έρευνες στη «Χαμένη Πόλη», όπως ονομάστηκε η περιοχή με τις εξωτικές λευκές «καμινάδες» που ορθώνονται στο βυθό, αποκαλύπτουν «πόσο λίγα ξέρουμε για τους ωκεανούς» σχολιάζει η Ντέμπορα Κέλι του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, κύρια συγγραφέας της σχετικής δημοσίευσης στο Science.

Η Χαμένη Πόλη ανακαλύφθηκε σχεδόν τυχαία το 2000, όταν η Κέλι, μαζί με Αμερικανούς και Ελβετούς συναδέλφους της, μελετούσε ένα υποθαλάσσιο όρος κοντά στη μεσοωκεάνια ράχη -τη ζώνη στο κέντρο του Ατλαντικού από όπου αναβλύζει περιοδικά καυτό μάγμα.

Το νερό του ωκεανού εισχωρεί βαθιά μέσα στον πυθμένα, θερμαίνεται από χημικές αντιδράσεις και ξαναβγαίνει στην επιφάνεια μέσα από σχισμές. Το νερό αυτό έχει θερμοκρασία έως και 90 βαθμών Κελσίου, είναι ισχυρά αλκαλικό (pH 11) και μεταφέρει ιόντα ανθρακικού ασβεστίου. Καθώς ψύχεται, το ανθρακικό ασβέστιο καθιζάνει και σχηματίζει τις χαρακτηριστικές κούφιες στήλες.

Η Χαμένη Πόλη διαφέρει από τα «μαύρα καπνιστήρια» (black smokers), τις περίπου 200 υποθαλάσσιες υδροθερμικές πηγές που είχαν ανακαλυφθεί παλαιότερα -τα μαύρα καπνιστήρια είναι όξινα και πολύ θερμότερα, έως και 400 βαθμούς Κελσίου.

Οι ερευνητές επέστρεψαν στην περιοχή το 2003 για να μελετήσουν τη χημεία και τη βιολογία των παράξενων σχηματισμών. Διαπίστωσαν ότι μέσα στον πορώδη ασβεστόλιθο ζουν αρχαία (παλαιότερη ονομασία των αρχαιοβακτηρίων) τα οποία τρέφονται με υδρογόνο και μεθάνιο διαλυμένο στο νερό.

Τα βακτήρια αυτά με τη σειρά τους συντηρούν ένα ολόκληρο οικοσύστημα μικροσκοπικών και διαφανών ζώων, όπως γαρίδες, νηματώδη σκουλήκια και δίθυρα μαλάκια.

Η έρευνα αποκαλύπτει μάλιστα ότι, παρόλο που η συνολική βιομάζα στη Χαμένη Πόλη είναι μικρή, σε σχέση με τα οικοσυστήματα γύρω από τα μαύρα καπνιστήρια, η ποικιλία των ζωντανών οργανισμών είναι εξίσου μεγάλη.

Στα μαύρα καπνιστήρια, η μικροβιακή ζωή βασίζεται στο διοξείδιο του άνθρακα και το υδρόθειο, ενώ τα πλέον χαρακτηριστικά ζώα των οικοσυστημάτων αυτών είναι θαλάσσια σκουλήκια με μήκος άνω του ενός μέτρου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ