36

Τα νανοβακτήρια πιθανότατα υπάρχουν και όντως μπορεί να εμπλέκονται σε μια ποικιλία ανθρώπινων ασθενειών, υποστηρίζουν εκ νέου ερευνητές της Κλινικής Mayo στις ΗΠΑ. Όμως άλλοι επιστήμονες παραμένουν δύσπιστοι, υποστηρίζοντας ότι δομές τόσο μικρές δεν μπορεί να είναι ζωντανές.

Όπως αναφέρει το περιοδικό New Scientist, ο Τζον Λίκσε και οι συνεργάτες του απομόνωσαν «ζωντανά» μικροσκοπικά σωματίδια από ανθρώπινες αρτηρίες και καρδιακές βαλβίδες που είχαν απασβεστωθεί, όπως συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους καθώς γερνούν.

Τα σωματίδια αυτά μπορούν να πολλαπλασιάζονται σε καλλιέργειες και φαίνονται να περιέχουν το δικό τους DNA και RNA, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Αν και παραδέχονται ότι τα πειράματά τους δεν αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφοβολίας την ύπαρξη των νανοβακτηρίων, τα αποτελέσματά τους έγιναν δεκτά προς δημοσίευση στο American Journal of Physiology: Heart and Circulatory Physiology, με τον προσεκτικό τίτλο «Ενδείξεις δομών που μοιάζουν με νανοβακτήρια σε ανθρώπινες αποτιτανωμένες αρτηρίες και καρδιακές βαλβίδες».

Πολλοί συνάδελφοι του Λίκσε παραμένουν πάντως αμετάπειστοι. Τα νανοβακτήρια υποτίθεται ότι έχουν διάμετρο γύρω στα 100 νανόμετρα, είναι δηλαδή μικρότερα και από τους ιούς. Ορισμένοι επιστήμονες εκτιμούν ότι μικροοργανισμοί με δικό τους DNA και μηχανισμό πολλαπλασιασμού δεν μπορεί να είναι μικρότεροι από 140 νανόμετρα.

Ενδείξεις και αντιρρήσεις

Οι πρώτες αναφορές για τα νανοβακτήρια προήλθαν από γεωλόγους, που εντόπισαν εξαιρετικά μικρές απολιθωμένες δομές που έμοιαζαν με κύτταρα μέσα σε πετρώματα. Το 1998 ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κουόπιο στη Φνλανδία υποστήριξαν ότι εντόπισαν νανοβακτήρια μέσα σε πέτρες από ανθρώπινα νεφρά.

Τα νανοβακτήρια αυτά φαινόταν να έχουν τη δυνατότητα αυτοαντιγραφής και διέθεταν DNA. Οι Φινλανδοί ήταν τόσο σίγουροι για τα αποτελέσματά τους που ίδρυσαν την εταιρεία Nanobac Life Sciences, η οποία αναπτύσσει διαγνωστικά κιτ και θεραπείες για τις ασθένειες που υποτίθενται ότι προκαλούν οι μυστηριώδεις μικροοργανισμοί.

Ο Τζον Λίκσε προσπάθησε τότε να διαψεύσει τα ευρήματα αυτά. Υποστήριξε με πειράματα ότι το DNA που είχε εντοπιστεί προερχόταν από άσχετα βακτήρια και ότι ο υποτιθέμενος πολλαπλασιασμός των νανοβακτηρίων ήταν στην πραγματικότητα ένας ασυνήθιστος σχηματισμός κρυστάλλων.

Πάντως, αντίθετα με τη φινλανδική ομάδα, οι ερευνητές της Κλινικής Mayo δεν έχουν οικονομικά συμφέροντα να υποστηρίξουν. Η δημοσίευσή τους πέρασε από επτά κύκλους αναθεωρήσεων για να γίνει δεκτή.

Οι ερευνητές πολτοποίησαν αποτιτανωμένα ανευρίσματα, αρτηριακές πλάκες και καρδιακές βαλβίδες και πέρασαν το ομογενοποίημα από φίλτρα για να απομακρύνουν οτιδήποτε μεγαλύτερο από 200 nm. Το διήθημα προστέθηκε σε ένα θρεπτικό μέσο, του οποίου η οπτική πυκνότητα διπλαστιάστηκε σε διάστημα δύο εβδομάδων, ένδειξη ότι κάποιος μικροοργανισμός πολλαπλασιαζόταν. Η εξέταση με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο αποκάλυψε την παρουσία δομών που έμοιαζαν με νανοβακτήρια.

Δείγματα από ανευρίσματα που οφείλονταν σε γενετική ασθένεια δεν έδωσαν τα ίδια αποτελέσματα, και η οπτική πυκνότητα του μέσου δεν αυξανόταν χωρίς την προσθήκη του διηθήματος.

Τα σωματίδια φαινόταν μάλιστα να απορροφούν ουριδίνη, ένα από τα δομικά συστατικά του RNA, ένδειξη ότι ήταν μεταβολικά ενεργά. Η ουριδίνη θα μπορούσε όμως να έχει απορροφηθεί από ενώσεις του ασβεστίου.

Τα σωματίδια συνδέονταν επίσης με ένα αντίσωμα της Nanobac Life Sciences ειδικό για νανοβακτήρια, καθώς και με χρωστικές που βάφουν το DNA σε ειδικές θέσεις.

Τα αποτελέσματα συνηγορούν στην ύπαρξη των νανοβακτηρίων, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν αποδείξεις, σχολιάζουν άλλοι ερευνητές.

Η ύπαρξη της μυστηριώδους μορφής ζωής θα επιβεβαιωθεί μόνο με την απομόνωση του DNA, το οποίο θα πρέπει να αποδειχθεί ότι δεν προήλθε από μόλυνση με άλλους μικροοργανισμούς.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Ειδήσεις Σήμερα: