36

Ο μέσος υπολογιστής στις ΗΠΑ -και πιθανότατα σε όλο τον κόσμο- είναι μολυσμένος με 28 κρυφά προγράμματα που προβάλλουν διαφημίσεις, καταγράφουν τις κινήσεις του χρήστη ή δίνουν σε τρίτους τον πλήρη έλεγχο του συστήματος, αποκαλύπτει έρευνα του παρόχου διαδικτυακών υπηρεσιών Earthlink.

H σάρωση ενός εκατομμυρίου υπολογιστών από τον αμερικανικό ISP αποκάλυψε πάνω από 29 εκατομμύρια εγκατεστημένα προγράμματα που ανήκουν στην κατηγορία spyware -ένας γενικός όρος για το λογισμικό που τρέχει σε υπολογιστές χωρίς τη γνώση των χρηστών.

Τέτοια προγράμματα εγκαθίστανται ορισμένες φορές μαζί με λογισμικό που έχει κατεβάσει ο χρήστης, και η περιγραφή τους συνήθως κρύβεται στα «ψιλά γράμματα» της άδειας χρήσης. Αλλα εγκαθίστανται αυτόματα όταν ο χρήστης επισκεφθεί συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους.

Τα περισσότερα παρασιτικά προγράμματα μπορούν πάντως να απεγκατασταθούν με ειδικά εργαλεία καθαρισμού που διατίθενται δωρεάν στο Διαδίκτυο, όπως τα δημοφιλή Ad-aware SpyBot.

Adware, δούρειοι ίπποι, system monitors και cookies

Η πλειονότητα των προγραμμάτων που εντόπισε η Earthlink (σε 23,8 εκατ. από τις συνολικά 29,5 εκατ. περιπτώσεις) ανήκει στην σχετικά ακίνδυνη κατηγορία του adware -λογισμικό που προβάλλει διαφημίσεις σε παράθυρα pop-up. To adware συνήθως είναι απλά ενοχλητικό, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να καταγράφει και να μεταδίδει στους δημιουργούς του προσωπικά στοιχεία, όπως το φύλο, η ηλικία και ο τόπος διαμονής του χρήστη.

Λιγότερο συχνοί (184.900 περιπτώσεις) είναι οι «δούρειοι ίπποι» (trojan horses), μοχθηρά προγράμματα που παρουσιάζονται ως ακίνδυνα ή επιθυμητά, εξηγεί η Earthlink. Μπορούν να υποκλέψουν κωδικούς ή άλλα ευαίσθητα δεδομένα ή να δώσουν σε τρίτους τον έλεγχο του συστήματος. Εμφανίζονται ως αρχεία συνημμένα σε e-mail ή εγκαθίστανται μαζί με άλλα προγράμματα.

Εξίσου συχνά (184.500 περιπτώσεις) είναι τα προγράμματα παρακολούθησης του συστήματος (system monitors), τα οποία μπορούν να καταγράφουν οποιαδήποτε ενέργεια του χρήστη. Τα στοιχεία αυτά καταχωρούνται σε κρυπτογραφημένα αρχεία και ορισμένες φορές αποστέλλονται αυτόματα σε τρίτους με email.

Στην κατηγορία spyware ανήκουν, τέλος, και ορισμένα cookies, μικρά αρχεία που αποθηκεύουν οι δικτυακοί τόποι στα συστήματα των επισκεπτών τους για να παρακολουθούν τις κινήσεις τους. Τα cookies είναι συνήθως χρήσιμα και εξυπητερικά, ωστόσο τα λεγόμενα «adware cookies» καταγράφουν προσωπικά στοιχεία (π.χ. κωδικούς και αγοραστικά ενδιαφέροντα), ώστε να επιτρέπουν σε διαφημιστικές εταιρείες να συνθέτουν προφίλ για κάθε αγοραστή και να τα πωλούν σε άλλες εταιρείες.

Η νέα Οδηγία της ΕΕ για το ηλεκτρονικό απόρρητο -που δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί από την Ελλάδα- απαγορεύει το spyware και απαιτεί από τους δικτυακούς τόπους να ζητούν τη συγκατάθεσή των χρηστών προτού εγκαταστήσουν στους υπολογιστές τους cookies. Το μέτρο, ωστόσο, είναι αμφίβολο να αποδειχθεί αποτελεσματικό, λόγω της διεθνούς εξάπλωσης του φαινομένου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ