Ένας αιώνας από την πρώτη πτήση των αδελφών Ράιτ

28

Την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου οι ΗΠΑ θα τιμήσουν τους Ουίλμπουρ και Όρβιλ Ράιτ με μια αναπαράσταση της πρώτης πτήσης αεροσκάφους με κινητήρα. Ο κόσμος της αεροναυτικής, που σήμερα γιορτάζει 100 χρόνια ζωής, υπόσχεται για τον επόμενο αιώνα αεροπλάνα των χιλίων θέσεων, ΙΧ αεροσκάφη και πτήσεις στο όριο του Διαστήματος με ταχύτητα οκτώ Mach.

Καιρού επιτρέποντος, ένα αντίγραφο του διπλάνου των Ράιτ θα απογειωθεί από την ακτή του Κίτι Χοκ στη Βόρεια Καρολίνα στις 17:35 ώρα Ελλάδας. Αν η αναπαράσταση είναι ακριβής, η εύθραυστη ρέπλικα θα πετάξει για 12 δευτερόλεπτα, διανύοντας απόσταση 36 μέτρων.

Παρών θα είναι ο αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους -κάποτε πιλότος της Εθνοφρουράς του Τέξας-, για να ανακοινώσει τα επόμενα σχέδια του διαστημικού προγράμματος των ΗΠΑ.

Σε μια τεράστια τέντα στημένη στην άμμο, οι παριστάμενοι θα μπορούν να εξετάσουν από κοντά μια πέτρα από τη σελήνη, να περιεργαστούν έναν κινητήρα διαστημικού λεωφορείου και να συνομιλήσουν με αστροναύτες.

Ουίλμπουρ και Όρβιλ: Οι αδελφοί που έγραψαν Ιστορία

Στην ίδια εκείνη ακτή του Κίτι Χοκ -κάποτε ένα άγνωστο ψαροχώρι-, οι αδελφοί Ράιτ δοκίμασαν πολλές φορές να απογειωθούν. Η τοποθεσία επιλέχθηκε λόγω των σταθερών ανέμων και της μαλακής άμμου που θα προφύλασσε το σκάφος και τον ριψοκίνδυνο πιλότο του από μια απότομη πτώση.

«Αν ψάχνεις για ασφάλεια, καλά θα κάνεις να κάτσεις σε έναν φράχτη και να παρατηρείς τα πουλιά. Αλλά αν επιθυμείς να μάθεις, πρέπει ανέβεις σε μια μηχανή και να εξοικειωθείς με τις ιδιορρυθμίες της» δήλωνε το 1901 ο Ούιλμπουρ.

Το ενδιαφέρον τους για την αεροπλοΐα εκδηλώθηκε νωρίτερα, το 1878, όταν ο πατέρας τους Μίλτον τους χάρισε ένα ελικόπτερο-παιχνίδι. Ο Όρβιλ ήταν οκτώ ετών και ο αδερφός του 12.

Το 1893 τα δύο αδέλφια άνοιξαν μαγαζί με ποδήλατα στο Ντέιτον του Οχάιο, την πόλη όπου γεννήθηκαν. Η ενασχόλησή τους με τα δίτροχα οχήματα τους επέτρεψε να κατανοήσουν τη σημασία του βάρους του σκελετού και της κατανομής του βάρους για οποιοδήποτε κατασκευή σε ασταθή ισορροπία.

Το 1899 γράφουν στο Ίδρυμα Smithsonian, ζητώντας πληροφορίες για προηγούμενες έρευνες πάνω στο σχεδιασμό ιπτάμενων μηχανών βαρύτερων από τον αέρα.

«Είμαι ζηλωτής, αλλά όχι παλαβός» διευκρίνιζε στην επιστολή ο Ουίλμπουρ.

Την ίδια χρονιά δοκιμάζουν έναν χαρταετό και δύο ανεμοπλάνα που έφεραν ελαστικά πτερύγια από μουσελίνα, με μπροστινά άκρα που ανασηκώνονταν ώστε να μπορούν να εκτελούν στροφές στο κατακόρυφο επίπεδο.

Οι πτέρυγες, ωστόσο, δεν προσέφεραν αρκετή άντωση. Έπειτα από δοκιμές 200 διαφορετικών φτερών, κατάφεραν να κατασκευάσουν το πρώτο ελεγχόμενο ανεμοπλάνο. Στην επιτυχία του συνέβαλε το πίσω κατακόρυφο πηδάλιο, για στροφές στο οριζόντιο επίπεδο.

Έναν χρόνο αργότερα, είχαν προσθέσει στην κατασκευή έναν ελικοφόρο κινητήρα δικής τους έμπνευσης. Έπειτα από μια αποτυχημένη απόπειρα πτήσης στις 14 Δεκεμβρίου, με χειριστή τον Ουίλμπουρ, ήρθε η σειρά του Όρβιλ να δοκιμάσει να απογειωθεί. Στις 17 του ίδιου μήνα κατάφερε να γίνει ο πρώτος πιλότος στην Ιστορία.

Ο δεύτερος αιώνας πτήσεων ξεκινά

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ευρωπαϊκής Airbus, τις επόμενες δεκαετίες ο αριθμός των επιβατών θα διπλασιάζεται κάθε 15 χρόνια. Τα αεροσκάφη του 21ου αιώνα θα πρέπει να είναι είτε πολύ μεγάλα, για να μεταφέρουν περισσότερα άτομα, ή οικογενειακά, για να προσφέρουν στους επιβάτες ανεξαρτησία στις πτήσεις μικρών αποστάσεων.

Και οι δύο λύσεις θεωρούνται εφικτές. Μέχρι το 2006 η Airbus θα παραδώσει στις αεροπορικές εταιρείες τα νέα A380, τα πρώτα διώροφα αεροπλάνα.

Οι πρώτες εκδόσεις θα μεταφέρουν 550 επιβάτες, περίπου 155 περισσότερους από το Boeing 747, και θα ακολουθήσουν μοντέλα έως και 800 θέσεων. Το Α380 θα διαθέτει επίσης σαλόνι, μπαρ, ντουζιέρες και γυμναστήριο. Το κολοσσιαίο σκάφος θα χρησιμοποιηθεί αρχικά σε διαδρομές μεγάλου φόρτου, όπως από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη και τη Σιγκαπούρη και από το Τόκιο στο Λος Αντζελες.

Τη δεύτερη λύση, των ΙΧ αεροπλάνων, εξετάζει το Ερευνητικό Κέντρο Langley της NASA στη Βιρτζίνια. Εκεί σχεδιάζονται σκάφη τεσσάρων έως οκτώ θέσεων, με σύστημα εικονικής πραγματικότητας που θα επιτρέπει προσγειώσεις στο σκοτάδι. Σε διάστημα δεκαετιών προσωπικά αεροπλάνα με ηλεκτρικούς κινητήρες θα προσγειώνονται και θα απογειώνονται σε διαδρόμους των τριάντα μέτρων σε κάθε γειτονιά.

Την πραγματική επανάσταση θα φέρουν όμως οι σχεδιαζόμενοι στροβιλοκινητήρες scramjet (supersonic combustion ramjet ή υπερηχητικός αυλοαεριωθητήρας) που θα επιτρέψουν υπερ-υπερηχητικές (hypersonic) πτήσεις -ταχύτητες άνω των τεσσάρων Mach.

Οι scramjet έχουν απλούστερο μηχανικό σχεδιασμό από τους παραδοσιακούς στροβιλοκινητήτες και ελάχιστα ή καθόλου κινούμενα εξαρτήματα. Παρουσιάζουν όμως το μειονέκτημα ότι είναι ασταθείς σε ταχύτητες μικρότερες από πέντε Mach.

Στο μέλλον όμως, τα αεροσκάφη με τους νέους κινητήρες θα ταξιδεύουν με ταχύτητα έως και 8.000 χιλιόμετρα την ώρα -αρκετά μεγάλη για να καλύπτουν την απόσταση Αθήνας – Νέας Υόρκης σε περίπου 60 λεπτά.

Η χρήση τους ίσως όμως απαιτήσει τον ριζικό επανασχεδιασμό της ατράκτου. Φαίνεται ότι τελικά θα επικρατήσουν τα αεροπλάνα με ενοποιημένες πτέρυγες και άτρακτο. Αντί να μοιάζουν με «σωλήνες με φτερά», τα αεροσκάφη του μέλλοντος θα θυμίζουν περισσότερο ιπτάμενα βέλη.

Κάποια στιγμή, τα υπερ-υπερηχητικά αεροσκάφη θα μπορούν να πετούν ακόμα και πάνω από την ατμόσφαιρα, στο όριο του Διαστήματος. Τα πυραυλοκίνητα οχήματα για διαστημικές επιχειρήσεις κάποτε θα καταργηθούν και θα αντικατασταθούν από κομψά αεροπλάνα που θα απογειώνονται από τα συνήθη αεροδρόμια για να μεταφέρουν σε τροχιά φορτίο και τουρίστες.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ