Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Λέμφωμα, ένας καρκίνος που θεραπεύεται

Λέμφωμα, ένας καρκίνος που θεραπεύεται

Όταν κάποιος διαγιγνώσκεται με την επάρατο νόσο, βρίσκεται αντιμέτωπος με πρωτόγνωρα συναισθήματα θυμού, άγχους και απελπισίας. Δικαιολογημένο και κατανοητό, καθότι η επιστήμη δεν έχει ακόμη πει την τελευταία της λέξη στον αγώνα κατά του καρκίνου. Ενίοτε όμως, σημειώνονται ορισμένες αξιόλογες νίκες που γεννούν ελπίδα και αισιοδοξία για το μέλλον. Μια τέτοια περίπτωση είναι και το λέμφωμα.

Όταν κάποιος διαγιγνώσκεται με την επάρατο νόσο, βρίσκεται αντιμέτωπος με πρωτόγνωρα συναισθήματα θυμού, άγχους και απελπισίας. Δικαιολογημένο και κατανοητό, καθότι η επιστήμη δεν έχει ακόμη πει την τελευταία της λέξη στον αγώνα κατά του καρκίνου. Ενίοτε όμως, σημειώνονται ορισμένες αξιόλογες νίκες που γεννούν ελπίδα και αισιοδοξία για το μέλλον. Μια τέτοια περίπτωση είναι και το λέμφωμα.

Πράγματι, η αδιάκοπη έρευνα των τελευταίων δεκαετιών διεύρυνε και εμβάθυνε σημαντικά τις γνώσεις μας για το λέμφωμα. Αυτή η πρόοδος αντικατοπτρίζεται στην αυξημένη επιβίωση των ασθενών και την βελτιωμένη ποιότητα ζωής τους. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορούμε πλέον να μιλάμε για ίαση.

Λέμφωμα και λεμφικό σύστημα
Το λέμφωμα είναι μια κακοήθης νεοπλασματική νόσος του λεμφικού συστήματος, που με την σειρά του αποτελεί μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Περιλαμβάνει τα λεμφαγγεία, που διακλαδώνονται στον οργανισμό όπως τα αιμοφόρα αγγεία, καθώς και μικρά οργανίδια που διατάσσονται κατά μήκος αυτού του δικτύου και ονομάζονται λεμφαδένες.

Μέσα στα λεμφαγγεία κυκλοφορεί η λέμφος, ένα άχρωμο υδαρές υγρό που περιέχει κύτταρα της άμυνας του οργανισμού, τα λεμφοκύτταρα. Οι δε λεμφαδένες σχηματίζουν ομάδες στις μασχάλες, στον τράχηλο, στο θώρακα, στη βουβωνική χώρα και στην κοιλία. Τέλος, μέρος του λεμφικού συστήματος είναι και ο σπλήνας, ο θύμος αδένας, οι αμυγδαλές και ο μυελός των οστών.

Το λέμφωμα παρουσιάζεται όταν, για κάποιο άγνωστο λόγο, ένα λεμφοκύτταρο υποστεί καρκινική εξαλλαγή και αρχίσει να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα. Αυτό μπορεί να συμβεί σε έναν λεμφαδένα ή οπουδήποτε αλλού απαντάται λεμφικός ιστός, δηλαδή σχεδόν παντού, και με αφετηρία αυτό το σημείο να επεκταθεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.

Δυστυχώς τα αίτια της νόσου παραμένουν αδιευκρίνιστα. Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να εντοπίσουν ορισμένες καταστάσεις που προδιαθέτουν σε κάποιες μορφές λεμφώματος. Έτσι, γνωρίζουμε ότι άνθρωποι σε ανοσοκαταστολή όπως πχ οι πάσχοντες από AIDS, διατρέχουν αυξημένες πιθανότητες να προσβληθούν.

Επίσης ορισμένοι ιοί, όπως ο HTLV-1, έχουν συσχετιστεί με τη νόσο αλλά και πιο κοινοί ιοί όπως ο Epstein-Barr που προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση σχετίζονται με μια σπανιότερη μορφή λεμφώματος, το λέμφωμα Burkitt, που απαντάται κυρίως σε χώρες της Αφρικής.

Τέλος, ορισμένοι άνθρωποι που εκτίθενται διαρκώς σε ορισμένους χημικούς παράγοντες όπως εντομοκτόνα, διαλύτες και άλλα πιστεύεται ότι έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν λέμφωμα.

Ποικιλομορφία
Το λέμφωμα παρουσιάζει πολλές υποκατηγορίες ποικίλης επιθετικότητας που ταξινομούνται ανάλογα με την εικόνα των νεοπλασματικών κυττάρων στο μικροσκόπιο. Γενικά διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τη νόσο Hodgkin (Χόντζκιν) και το κακόηθες ή μη Hodgkin λέμφωμα.

Η νόσος Hodgkin ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Άγγλου ιατρού Τόμας Χόντζκιν που πρώτος περιέγραψε τη νόσο το 1832. Απαντάται κυρίως στις ηλικίες μεταξύ 15 και 35 ετών με μια δεύτερη κορύφωση στα 50 και προσβάλλει τους άνδρες συχνότερα από τις γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία συγκεκριμένων κυττάρων που ονομάζονται κύτταρα Reed-Sternberg. Σήμερα πλέον αποτελεί πρότυπο ιάσιμου καρκίνου.

Tο κακόηθες λέμφωμα προτιμά τις μεγαλύτερες ηλικίες άνω των 60 ετών και επίσης προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες. Παρουσιάζει μεγαλύτερη ποικιλομορφία από τη νόσο Hodgkin και ταξινομείται ανάλογα με τα κύτταρα που ανευρίσκονται στο μικροσκόπιο. Κυμαίνεται από ήπια νόσο που μπορεί να χρειάζεται μόνο παρακολούθηση έως αρκετά επιθετική κακοήθεια. Ακόμη όμως, και οι επιθετικές μορφές συχνά απαντούν καλά στη θεραπεία.

Συμπτώματα και διάγνωση
Το κυριότερο σύμπτωμα που συνήθως κινητοποιεί τον ασθενή είναι μια ανώδυνη διόγκωση ενός ή περισσότερων λεμφαδένων στον τράχηλο, τη μασχάλη ή αλλού. Άλλα συμπτώματα είναι η δεκατική πυρετική κίνηση, νυχτερινοί ιδρώτες, αίσθημα κόπωσης και επίμονος κνησμός. Χαρακτηριστικό αλλά σπάνιο σύμπτωμα είναι η πρόκληση πόνου στα προσβεβλημένα σημεία μετά τη λήψη οινοπνεύματος.

Αυτά τα συμπτώματα οπωσδήποτε δεν είναι ειδικά για το λέμφωμα αλλά μπορούν να εμφανιστούν πχ σε μία ίωση. Αυτό που τα διαφοροποιεί είναι η χρονική διάρκεια, δηλαδή αν συμπτώματα επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αν ο ιατρός υποψιάζεται τη νόσο, θα ζητήσει να ληφθεί βιοψία, συνήθως από έναν λεμφαδένα. Με βάση την εικόνα στο μικροσκόπιο θα τεθεί η διάγνωση και θα κατηγοριοποιηθεί το λέμφωμα. Στη συνέχεια, πέρα από τις απαιτούμενες αιματολογικές εξετάσεις, θα πραγματοποιηθούν ακτινογραφίες, αξονικές ή/και μαγνητικές τομογραφίες προκειμένου να σταδιοποιηθεί η νόσος, δηλαδή να προσδιοριστεί η έκτασή της. Λιγότερο συχνά ζητείται η χειρουργική διερεύνηση της νόσου.

Θεραπεία
Όπως προαναφέρθηκε, το όνειρο της θεραπείας του καρκίνου βρήκε την έκφρασή του στο λέμφωμα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εξατομίκευση της θεραπείας, που πρέπει πάντοτε να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο και έμπειρο αιματολόγο ή ογκολόγο. Λαμβάνονται υπόψη το είδος του λεμφώματος, η επιθετικότητά του, η έκταση της νόσου, τα συμπτώματα, η ηλικία και η γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς.

Η θεραπευτικές επιλογές κινούνται σε δύο άξονες: την ακτινοθεραπεία και την χημειοθεραπεία, μόνες τους ή συνδυαστικά. Και στις δύο περιπτώσεις οι ασθενείς αντιμετωπίζονται ως εξωτερικοί ενώ η θεραπεία εφαρμόζεται σε κύκλους. Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται σε εντοπισμένους όγκους και μπορεί να εφαρμοστεί και ως μονοθεραπεία σε ορισμένες περιπτώσεις νόσου Hodgkin.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις και ειδικά στα κακοήθη λεμφώματα προτιμάται η χημειοθεραπεία, συχνά επικουρούμενη από την ακτινοθεραπεία. Κατά τη χημειοθεραπεία χορηγούνται ενδοφλεβίως και σπανιότερα από το στόμα συνδυασμοί φαρμάκων που στοχεύουν από διαφορετικά σημεία τα νεοπλασματικά κύτταρα με σκοπό να τα φονεύσουν. Η χορήγηση συνδυασμών επιτρέπει επίσης τη μείωση της δόσης κάθε φαρμάκου, περιορίζοντας αντίστοιχα και την τοξικότητά του.

Σε επιλεγμένους ασθενείς η θεραπεία μπορεί να συμπληρωθεί από χειρουργική επέμβαση. Τέλος, σε δύσκολες περιπτώσεις, συνήθως υποτροπές κακοήθους λεμφώματος, δοκιμάζονται εναλλακτικές θεραπείες όπως η μεταμόσχευση μυελού των οστών και βιολογικές θεραπείες με ανοσοτροποποιητικούς παράγοντες που κινητοποιούν την άμυνα του οργανισμού κατά της κακοήθειας.

Παρενέργειες
Δυστυχώς δεν έχει ανακαλυφθεί χημειοθεραπευτικό σκεύασμα που ως «μαγική σφαίρα» θα στοχεύσει αποκλειστικά τα καρκινικά κύτταρα. Ουσιαστικά, επιδρά σε όλα τα κύτταρα και κυρίως σε αυτά που, όπως τα καρκινικά, πολλαπλασιάζονται πολύ γρήγορα. Τέτοια είναι κύτταρα στις ρίζες των τριχών, του μυελού των οστών (δηλαδή ανώριμα κύτταρα του αίματος) και του γαστρεντερικού.

Έτσι εξηγούνται και οι παρενέργειες της θεραπείας: ναυτία, έμετος, ανορεξία, αλωπεκία και αίσθημα κακουχίας. Οι παρενέργειες αυτές δεν είναι δεδομένες καθώς εξαρτώνται από τα φάρμακα που θα χορηγηθούν, την κατάσταση και ιδιοσυγκρασία του ασθενούς. Πάντως πολλές μπορούν να ελεγχθούν ικανοποιητικά ενώ σε μεγάλο βαθμό παρέρχονται με την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Συνήθεις παρενέργειές της ακτινοθεραπείας είναι αίσθημα κόπωσης και ερυθρότητα, ξηρότητα, κνησμός ή ευαισθησία του δέρματος που ακτινοβολείται. Άλλες παρενέργειες εξαρτώνται από την περιοχή που ακτινοβολείται: ξηροστομία, γαστρεντερικές διαταραχές, καταστολή του μυελού των οστών.

Αν και οι ασθενείς που ολοκληρώνουν επιτυχώς την θεραπεία παραμένουν υγιείς και δημιουργικοί για πολλά χρόνια, πρέπει να ενημερώνονται για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της θεραπείας. Σημαντικό ποσοστό ανδρών και πολλές γυναίκες θα βρεθούν στείροι μετά την θεραπεία. Αυτό μπορεί να ξεπεραστεί καταψύχοντας σπέρμα ή ωάρια πριν την έναρξη της θεραπείας.

Επίσης, όλοι παρουσιάζουν μια ευαισθησία στις λοιμώξεις ενώ σε όλη τους τη ζωή θα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να προσβληθούν από άλλη νεοπλασματική ασθένεια καθώς τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα είναι ιδιαίτερα ισχυρά και δυστυχώς τοξικά. Για το λόγο αυτό συνίσταται η εφ’ όρου ζωής τακτική ιατρική παρακολούθηση.

Επιτυχίες
Παρ’ όλες τις παρενέργειες και την ταλαιπωρία που αντιμετωπίζει ο πάσχων, η επιστήμη του προσφέρει την ευκαιρία να βγει νικητής από αυτήν τη μάχη. Η νόσος του Hodgkin μπορεί πλέον να ιαθεί σε ποσοστό 80-90% αν διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο ενώ ακόμη και σε προχωρημένα στάδια η επιβίωση αγγίζει το 70-80%! Στα κακοήθη λεμφώματα τα ποσοστά μακροχρόνιας επιβίωσης κυμαίνονται από 50-80% ανάλογα με την επιθετικότητα και το στάδιο της νόσου. Πρόκειται για ασύλληπτα μέχρι πρόσφατα ποσοστά.

Οπωσδήποτε η δοκιμασία μιας κακοήθους νόσου είναι σκληρή και αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται κανείς τη ζωή, το μέλλον και τον κοινωνικό του περίγυρο. Αυτές οι μικρές καθημερινές επιτυχίες της σύγχρονης επιστήμης ας αποτελέσουν μια πηγή αισιοδοξίας για το μέλλον.

health.in.gr

Sports in

O Τζόλης των 17 γκολ και η… αδικία του Πογέτ (vids)

Ο Γκουστάβο Πογέτ δεν έκανε σωστή διαχείριση στο ματς με τη Γεωργία και αυτό φαίνεται από τον Χρήστο Τζόλη, που είναι ο πιο φορμαρισμένος Έλληνας παίκτης αυτή τη στιγμή και ήταν εκτός αποστολής.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024