Η διαδικασία μέχρι να δει ο κόσμος όμορφα παιχνίδια στις φωτεινές βιτρίνες των Χριστουγέννων, ξεκινάει έναν χρόνο πριν! Τότε οι εταιρείες οριστικοποιούν τα γιορτινά σχέδια και κλείνουν συμφωνίες με εργοστάσια, ώστε στις αρχές του καλοκαιριού, κοντέινερ γεμάτα παιχνίδια και κούκλες πρέπει να διασχίζουν τον ωκεανό, και να γεμίσουν τα ράφια στις ΗΠΑ μέχρι το φθινόπωρο. Φέτος όμως οι δασμοί που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ τα ανέτρεψε όλα.

Ρωτώντας ο Economist τους κατασκευαστές παιχνιδιών πώς τα έβγαζαν πέρα μέσα στη χρονιά αποκάλυψε ότι το 2025, διαταράχθηκε από τους δασμούς του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ταράζοντας την εξαιρετική περίπλοκη εφοδιαστική αλυσίδας της παιδικής χαράς.

Η παραγωγή για τα Χριστούγεννα έχει ήδη ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2025. Ωστόσο, οι δασμοί της «Ημέρας Απελευθέρωσης» μόλις είχαν ανακοινωθεί με συντελεστή 145% στις εισαγωγές από την Κίνα.

«Με 145%, δεν θα υπάρξουν Χριστούγεννα φέτος.» Η διάθεση του Άιζακ Λάριεν είναι ζοφερή, σαν καταμεσής χειμώνα. Η εταιρεία του, MGA Entertainment, πουλά κούκλες Bratz. Όπως τέσσερα στα πέντε παιχνίδια που πωλούνται στην Αμερική, κατασκευάζονται στην Κίνα. Τα περισσότερα παιχνίδια κοστίζουν από 1,99 έως 19,99 δολάρια. Τα περιθώρια κέρδους είναι λεπτά σαν της Barbie. «Πρόεδρος Γκριντς», γράφει ο τίτλος μας.

Ωστόσο, η παραγωγή για τα Χριστούγεννα είχε ήδη ξεκινήσει, ενώ οι δασμοί θα έπρεπε να πληρωθούν για οτιδήποτε προορίζεται να φτάσει στην Αμερική, πολύ πριν ανακτηθεί το κόστος.

«Κανείς δεν στέλνει· μπορεί να τα φτιάχνουν, αλλά κανείς δεν τα στέλνει», έλεγε τότε ο Τζέι Φόρμαν, επικεφαλής της Basic Fun!, που πουλά Care Bears. Οι εταιρείες που έχουν ήδη κάνει παραγγελίες είναι παγιδευμένες. Κάποιοι ιδιοκτήτες πρέπει να αποφασίσουν: «Βάζω υποθήκη το σπίτι μου για να βγάλω το εμπόρευμα;».

Αν υπάρχει ένας κλάδος που δείχνει πώς το παγκόσμιο εμπόριο έχει αλλάξει με τρόπους που δεν αρέσουν στον Τραμπ, αυτός είναι τα παιχνίδια. Η Αμερική παλαιότερα έφτιαχνε σχεδόν όλα τα δικά της, αν και ακόμα και τότε, η παραγωγή παιχνιδιών στην Αμερική ήταν επισφαλής. Οι μισοί συνάδελφοί του ήταν παράτυποι μετανάστες, θυμάται ο Φόρμαν.

Έπειτα «η Κίνα έγινε πιο ανταγωνιστική και τα πάντα στην Αμερική έγιναν ακριβότερα». Η εταιρεία παιχνιδιών όπου δούλευε χρεοκόπησε. Ο Φόρμαν μετακόμισε στο Μεξικό, μετά στη Νότια Κορέα, πριν στραφεί ολοκληρωτικά στην Κίνα με τη δική του επιχείρηση τη δεκαετία του 1990. Το παλιό εργοστάσιο στο Μπρούκλιν που θυμάται πρόκειται να αντικατασταθεί από ένα συγκρότημα πολυτελών γραφείων, με wine bar και αίθουσα βιντεοπαιχνιδιών

Δεν θα πουλήσω ούτε ένα παιχνίδια

Τον Μάιο του 2025 της εταιρείας παιχνιδιών Mattel, διαμαρτυρήθηκε με τον Τραμπ να απειλεί με δασμούς 100% ειδικά για την εταιρεία του, λέγοντας ο ίδιος ότι «δεν θα πουλήσει ούτε ένα παιχνίδι στις ΗΠΑ».

Έπειτα, λίγες μέρες αργότερα, έρχεται ανακούφιση. Αφού οι χρηματιστηριακές αγορές κάνουν βουτιά, η ομάδα του Τραμπ συμφωνεί σε παύση 90 ημερών στους περισσότερους δασμούς με την Κίνα.  «Ζούμε για να παλέψουμε άλλη μια μέρα», αστειεύεται πικρά ο Φόρμαν. Αντί να βάλει λουκέτο, πρόκειται για το ενδεχόμενο «απλώς να χάσουμε ίσως το κέρδος μας φέτος». Είχε ρισκάρει να κρατήσει την παραγωγή για τα Χριστούγεννα σε εξέλιξη, ενώ άλλες εταιρείες περίμεναν.

Αν και τελικά του βγήκε, ωστόσο, όπως αναφέρει ο Economist το 60% των αμερικανικών εταιρειών παιχνιδιών είχαν απολύσει προσωπικό. Για να κρατήσει την επιχείρησή The Queen’s Treasures -που ειδικεύεται σε κούκλες παραδοσιακού τύπου της όρθια- η Τζοάν Κάρτιλια ζει σε τροχόσπιτο και νοικιάζει το σπίτι της, καθώς δεν μπορεί να αντέξει να εισάγει τις κούκλες της με το τρέχον επίπεδο δασμών.

Τα παιχνίδια επιτίθενται

Ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, που υπάρχει από τη δεκαετία του 1970, αποτελεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ότι ο νόμος International Emergency Economic Powers Act (IEEPA) του 1977 του δίνει την εξουσία να αυξάνει δασμούς σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ωστόσο, στις 22 Απριλίου, ο επικεφαλής της εταιρείας εκπαιδευτικών παιχνιδιών Learning Resources, Ρικ Βόλντενμπεργκ, έκανε αγωγή στη κυβέρνηση υποστηρίζοντας ότι ο IEEPA δεν αναφέρει δασμούς, ζητώντας να ακυρωθούν οι δασμοί βάσει του IEEPA. «Τι άλλο μπορούσα να κάνω;» ρωτά ο Βόλντενμπεργκ.

Πριν από την «Ημέρα Απελευθέρωσης», η εταιρεία του ήταν έτοιμη να απορροφήσει δασμό 30-40%. Τώρα αντιμετωπίζει χρεοκοπία—τα περισσότερα εκπαιδευτικά παιχνίδια παλαιότερα δεν είχαν δασμούς. Ο Βόλντενμπεργκ μετέφερε την παραγωγή 160 παιχνιδιών του από την Κίνα στο Βιετνάμ και την Ινδία. Την «Ημέρα Απελευθέρωσης», και αυτές οι χώρες επιβαρύνθηκαν με υψηλούς δασμούς.

Αν ο Βόλντενμπεργκ δικαιωθεί, το αμερικανικό δημόσιο ίσως του οφείλει -και σε όλους όσοι πλήρωσαν δασμούς βάσει του IEEPA- περίπου 140 δισ. δολάρια σε επιστροφές. Ο Τραμπ θα έχανε το πιο ισχυρό εργαλείο του για να επιβάλλει δασμούς όποτε θέλει. Αν η προσπάθεια των κατασκευαστών παιχνιδιών να «σώσουν τα Χριστούγεννα» καταλήξει να περιορίσει την εξουσία ενός προέδρου, αυτό θα ήταν ένα ωραίο δώρο για την Αμερική και τον κόσμο.

Ειδήσεις Σήμερα: